trigonometrik paralaks

parmak göz önünde tutulup, önce sol göz kapatılıp sağ gözle, sonra sağ göz kapatılıp sol gözle parmağa bakılırsa, arka plandaki objelerin kaydığını görülür. her bir gözün parmağı biraz daha farklı bir açıdan gözlemlemesi, bir etki sebebiyle ortaya çıkar. bunun adı paralaks etkisidir. tıpkı göz ve parmak örneği gibi, yakın bir yıldızın lokasyonunu daha uzak komşularına göre işaretler, ve yarım yıl sonra dünya yörüngesinin simetrik tarafındayken tekrar gözlemlerseniz yıldız da bir miktar kaymış gibi görünür. eğer bu kaymanın açısı tam ölçülebilirse, trigonometri kullanılarak yıldızın uzaklığı tam olarak ölçülebilir. çünkü dünya ve güneş arası mesafe, çok büyük hassasiyette, neredeyse kesin olarak biliniyor.

bu ölçümü ilk yapan kişi friedrich wilhelm bessel'di ve bu yöntemi kuğu 61 yıldızı üzerinde uyguladı. 1800'lerde yaptığı hesaplamalar, modern hesaplamalarla büyük ölçüde örtüşüyordu. tabi bu, yakın yıldızlar için kullanılabilecek bir yöntem. daha uzak yıldızlar için astronomlar "standart mumlar" (parlaklığı bilinen yıldızlar)a güvenir. daha az parlak yıldız daha uzaktadır. eğer referans noktası olarak alınacak yıldızın aydınlatma gücü bilinirse, bu aydınlatma gücü, yıldızın gökyüzünde ölçülen parlaklığıyla karşılaştırılıp, yıldızla mevcut konum arasındaki mesafe kesin olmasa da aşağı yukarı hesaplanabilir.