sakatatlar kırmızı çizgim, yemek şurada dursun kokularına bile dayanamıyorum.

sümerlere ve akadlara ait şehirleri ele geçirerek (bkz: dört iklimin hükümdarı) unvanını almıştır.

derlenmesi gerekmeyen dillerde (python, php gibi) not defteri bile yeterliyken, geri kalanları (c#,java gibi) çalışabilir hale gelmek için compiler'a ihtiyaç duymaktadır. bu tip dillerde genelde kod yazmak için ide'ler kullanılır.

90 günlük görevle yola çıkan ama yaklaşık 15 sene boyunca mars'tan bilgiler gönderen emekli uzay aracı. araç 185 kg ağırlığındaydı. mars yüzeyinde yaklaşık 45 km'lik bir bölgede araştırmalar yaptı. tüm bu işlerin maliyeti her yıl için 14 milyon dolardı.

aracın temsili resmi:

(görsel, wikipedia'dan alıntıdır.)

araç 7 temmuz 2003'te göreve başlamak için yola çıkmış ve 2004'te de göreve başlamıştı. amacı, kızıl gezegen üzerinde sıvı suyun izlerini aramaktı. kısa süreli olarak hedeflenen görevi, birçok uzay aracında olduğu gibi, uzatıldı. 2018 yılına kadar mars hakkında gayet güzel veriler gönderen araç, 2018'de ortasında kaldığı bir toz fırtınası nedeniyle sessizliğe gömüldü. 2019'da da görevinin resmi olarak bittiği ilan edildi.

***

aracın tek hedefi su aramak değildi elbette. mars yüzeyini incelemek, kayaç yapısını anlamak, çeşitli minerallerin varlığını araştırmak, gezegende yaşanan iklimin bir zamanlar hayatı destekleyip desteklemediğini incelemek gibi birçok hedefi vardı ve hedeflerinin hepsini de gerçekleştirdiğini söylemek mümkün.

- araç üzerinde kayaç yapısını anlamak için yerleştirilmiş olan birçok alet bulunuyordu.

- aracın ön ve arkasına "hazcam" adı verilen kameralar yerleştirilmişti. "hazard avoidance camera" (yani tehlike önleme ya da tehlikeden kaçınma kamerası diyebiliriz) kelimelerinin kısaltmasıydı bu. bunlar 3-4 metrelik görüş menziline sahipti ve araç çevresindeki engelleri tespit etmek için kullanılıyordu. bu kameralar siyah beyaz görüşlüydü.

- aracın en tepesinde, göz gibi görünen büyük "pancam" adlı kameralar renkli görüş özelliğine sahipti. panoramik kameranın kısaltması diyebiliriz bu isim için. bunlar insan gözü gibi yüksek çözünürlüklü kameralardı ve mars'ın panoramik fotoğrafları bunlarla çekiliyordu.

- yine aracın en tepesinde, pancam'lerin hemen iç kısımlarına doğru yerleştirilmiş olan "navcam" adlı kameralar bulunuyordu. bunlar da navigasyon kamerasının kısaltmasıydı. yine siyah beyaz görüş özelliğine sahip olan bu kameralar, rota belirlemede kullanılıyordu.

- pancam adlı kameraların kalibrasyonu, aracın ana boyun bölgesinin en dibine yakın kısımda bulunan renkli bir güneş saati ile yapılıyordu. boyun bölgesinin hemen arkasında bulunan anten (yukarıdaki fotoğrafta tam ortada görünüyor), her yönden sinyal alımı ve her yöne sinyal gönderimi için kullanılıyordu. yörüngedeki araçla iletişim kurmak bu sayede mümkün oluyordu.

- yukarıdaki fotoğrafta sağ arkada gördüğünüz yuvarlak araç, uzun mesafeli ve tek yönlü sinyal gönderimi için kullanılıyordu ve dünya ile iletişimi mümkün kılan anten buydu.

- aracın yapımında, bir saldırı sonunda yıkılan ikiz kulelerin enkazından kalan parçalar kullanıldı. bu alüminyum parçalar sıkıştırılarak küçültülmüş ve üzerine amerikan bayrağı işlenmişti. matkap kablolarını koruyan metal bir kapak haline dönüştürülmüştü.

***

opportunity'nin çektiği ve dünyaya yolladığı fotoğraflardan elde ettiğimiz bilgiler şöyle özetlenebilir:

- mars'ın ekvator bölgesine yakın bir yerde ve başka bölgelerde (örneğin erebus krateri yakınlarında) suyun izlerine rastlandı.
- yüzeyin mikroskobik analizleri, yine suyun kanıtı sayılabilecek mükemmel yuvarlaklaşmış mineralleri gösterdi.
- gezegen üzerindeki bazı kum tepelerinin şekli ve sıralanışı bize mars rüzgârları hakkında bir fikir verdi. daha ileri bir tarihte görüntülenen bir toz şeytanı da kum hareketlerine ilişkin bilgiler verdi.
- pancam kalibrasyon bölgesinde tespit edilen don olayı, ekvatora yakın bölgelerdeki yüzey sıcaklıklarının bile çok düşük olabildiğine ilişkin bilgiler verdi.
- aracın yüzeye iniş esnasında düşen ısı kalkanının oluşturduğu çukurun boyutları, yine gezegenin yüzeyi hakkında bazı bilgiler vermiş oldu.
- yüzeyde demirden oluşmuş bir meteor bulundu. ne yazık ki incelemesi yapılamadı çünkü meteor demirden oluşuyordu ve oldukça sert olması araca hasar verebilirdi.
- aracın denk geldiği bir toz fırtınası, mars fırtınalarına ilişkin yeni bilgiler edinmemizi sağladı. aşağıdaki fotoğraf mars saati ile çekilmiş ve fırtınanın gezegeni nasıl karartıp güneş ışığını nasıl önlediğini adım adım gösteriyor:


(görsel, jpl.nasa. gov'dan alıntıdır.)

- araç, bir taşın üzerine matkabıyla delik açmayı başardı. bu sayede mars kayalarına ilişkin bazı bilgiler edindik.

- victoria ve santa maria kraterlerinin yapısını inceleyerek yine yüzeyin jeolojisine ilişkin bilgiler edindik.

***

yukarıda da değindiğim gibi, 2018'de araç bir toz fırtınasına yakalandı. güneş panelleri tozla kaplandı ve kendisiyle iletişim kesildi. dünyadan gönderilen 300'den fazla komuta hiçbir tepki gelmedi. tozların bir rüzgâr aracılığıyla süpürülmesi ve araçla tekrar iletişim kurulması için bir süre beklendi ancak bu beklenti gerçekleşmedi. böylece 13 şubat 2019, opportunity'e resmi olarak veda ettiğimiz tarih olarak kayıtlara geçmiş oldu. geriye sadece, çektiği 200.000'den fazla fotoğraf ve insanlığa bıraktığı bilgiler kaldı.

arkadaş bu neyin ezikliği böyle anlamış değilim. madem bulunduğun ortamda komplekse kapılıyorsun, girme o tarz ortamlara. ya da olduğun gibi davran.
mevlana ne demiş
''ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol.,,

mesela ben hiç kasmam. yeni girdiğim bir ortamda derim bomboş biri olduğumu. bunu kime söylesem acil olarak bir işi çıkıyor hep ve müsait olduğunda arayacağını söyleyip gidiyor. henüz arayan olmadı, aciliyeti olan işlerini bitiremedilerse...

ekleme: aşağıda arkadaşın biri yazmış çok ekşivari başlık diye. ekşi'de böyle bir başlık gördüğümü hatırlamıyorum. belki de vardır. buradaki açılan başlıklarda kullanılan kalıpların benzemesi gayet normal.
senin önerin nedir mesela? ne tarz başlıklar açıp yorumlar yapalım? ciddi anlamda soruyorum.

neden uyuyakalmaktan bu kadar korktuğunu ve korkmak için gerekçelerinin ne kadar haklı olduğunu bir kez daha anlamıştı. uzun ve huzursuz ve sert bir koltukta geçen uykuya, karşısındaki dev kütüphane bile neşe katamamıştı.

aklında hep bir tedirginlik; düşmekte olan bir uçağın pilotunun hissettiği anlık kahramanlık duygusu ve ölüm korkusunun iç içe geçmiş hali gibi büyümekte idi.

inanıyordu hala, hep inanmıştı. her zaman ölüme ve aşka inanmak gibi bir huyu da vardı çocukluktan beri iç cebinde taşıdığı. sabah uyandığında ölüm daha gerçekti aşktan.

kimseyi tedirgin etmeye hakkı yoktu, buna da biliyordu. her şeyi yoluna koymak için bu kadar zorlamasa belki daha iyi olurdu zihnini.

sabah ruta ile karşılaşmak biraz ürkütücü olmuştu halbuki beklediği çekirdekli bir espirinin kötü olduğu kadar komik tınısı idi.

yine de uyanır uyanmaz bir büyük bardak su ve bir acı kahve ile hayatının iyi kötü dengesini sağlayınca aşk ölümden daha somut hale geldi

bir daha uyuyakalmamak için söz verdi kendine. uyku ölümün kardeşi ise bu kadar ölüm çok geliyordu bünyesine.

içinde hala cesetler ve daha ölmemişler ile aşka inanmaya devam etme kararını almasıyla birlikte yağmur bulutları bir bir dağıldı, geride puslu bir karanlık bırakarak.

içindeki kahkaha inancına güç verdi bir süre sonra ve araf’ı birlikte geçtiği arkadaşını unutup beklemeye başladı. yeni mihmandarı ile aydınlık bir güne başlamak için.

günün ilk ışıkları...

gönül hanemize biraz hüzün biraz acı, çokça hasret ekleyen durumdur.

hayat beni senin gittiğin gün büyüttü. kolumu kanadımı koparıp savurdu kayalardan aşağı, uçamadım... çarpa çarpa düştüm uçurumdan, tutunacak bir dal bulamadım... *

asıl değişmezse sorun başlar diyeceğim başlık. çünkü sosyal bir ortamda yaşayan insan etkileşim aldıkça değişir, değişmeli de. değişmeyenler, hiçbir şey yapmayanlardır. tabi bu değişimin negatif veya pozitif yönlü olması yine insanın elinde.

süt, insan yaşamına genel bir besin maddesi olarak henüz 20. yy başlarında katılmıştır. insan varlığıyla karşılaştırdığımızda bunun çok erken bir tarih olduğunu söyleyebiliriz. günde 1 litre süt içmek kemiklerdeki kalsiyum yoğunluğunu azaltıp kemik kırıklarına davetiye çıkarabilir. dikkat etmek gerek, 1 litre az bir miktar değil.

aşağıdaki taktiği deneyebilirsiniz.

ayının saldırdığını varsayarsak hayatta kalma şansınız değişmese de deneyin yine de.

içimi oldukça hoş, açık renkli, aromatik bir buğday birasıdır. klasik bira tadı istemiyorsanız denemeniz tavsiye olunur. ancak, 33lük şişesi diğer biralara oranla daha pahalı bir fiyatta satılmaktadır. (bkz: haksızlık)

hacettepe üniversitesi tarih bölümünün en genç profesörü (43 yaşında profesör olmuştu) ve bölüm başkan yardımcısı.

genç yaşında hızlıca yükselen fatih hoca, askeri tarih konusunda uzmandır. lisans birinci sınıflara metodoloji, üçüncü sınıflara osmanlı tarihi derslerini verir. derslerini dinlemesi keyiflidir, zira not alınacak kadar yavaş konuşur, ama mehmet ali birand gibi de değil. ayrıca dersi keyifle dinletir, aralarda sık sık kendi öğrencilik anılarını, ahmet yaşar ocak ve ercüment kuran gibi hocaları, akademideki bazı olan biteni de aktarır. sınavları da görece kolay gibi görülür, gelgelelim notu kıt mı kıttır. halen neye göre puan verdiğini çözebilmiş değilim, çünkü notları aynen de yazsanız, farklı atıflar da yapsanız yine bir şekilde fazla da yüksek gelmez o not. ayrıca sınav soruları bazen beklenmedik ölçüde kazık gelebilir, bunu da "sınav sabahına kadar sorulara karar vermiyorum, o sabah tersimden kalkarım, hanımla tartışırız, trafik canımı sıkar falan, o anki ruh halimle soruları sorarım" diye açıklamış galiba (ama benim hafıza işine geldiğinde d...ı gibi olduğundan karıştırıyor da olabilirim).

erhan afyoncu ile olan yakınlığı sayesinde sivilleştirilen harp okullarında da ders vermektedir. zaten kho'nun elveym dekanı da arkadaşı gültekin yıldız.

son olarak, çanakkale turunda fatih hocayla rehberimiz arasındaki olası diyaloglar epey eğlenceli olabilirdi. zira rehber abi, kim olduğumuzu bildiği halde hoşaf ekmek masalını anlatmıştı bize, fatih hocaysa "o martavallar en başta canla başla çalışan ikmal sınıfına büyük hakarettir" demişti.

ailurus fulgens ya da kızıl panda ismi ile de bilinen çok sevimli aynı zamanda nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bir canlı.
ürkek yapıları ile bilinen bu pandalar çin, himalayalar ve nepalde yaşamaktadır.

tıpkı kediler gibi tüylerini yalayarak düzeltirler. gündüzleri ağaçlara tırmanır ve genelde günü uyuyarak geçirir geceleri avlanırlar.

boyları 120 cm'e ağırlıkları ise 4-5 kg'a kadar çıkabilir.

kırmızı panda hepçil bir canlıdır. bambular, çeşitli meyveler, böcekler, sürüngenler ve kuşlar onun beslenmesinde önemli yer tutar.

baba olacağımı öğrendim dün akşam. ayaklarım yere basmıyor. inşallah sağlıklı bir şekilde kavuşurum kendisi ile. şimdiden seni çok seviyorum babacım

(bkz: sütten çıkmış ak kaşık)

şemşiye bilerek böyle söylerim. hoşuma gider şemşiye demek.

melek gibi melektir, tanımlarımı okumasa da olur ne de olsa artı oy, artı oydur. bir artı oy da 0,75 karma puana eşittir.