ay hadi bakalım. elinize emeğinize sağlık*

duygularını muhteşem bir üslupla anlatan, karalama defterindeki yazılarıyla yüreğimi ısıtan, ufkumu açan değerli yazar, sağ olsun, var olsun, iyi ki var. *

her ne kadar 4 tane olarak bilinse de, aslında geniş pencereden bakıldığında çok daha fazla sayıda olan faz durumları.

maddenin "normal durumları" çoğumuzun bildiği gibi 4 tane:

- katı (belirli bir şekil ve hacim sahibi maddeler)
- sıvı (sıkıştırılamayan akışkan maddeler)
- gaz (sıkıştırılabilen akışkan maddeler)
- plazma (serbest yüklü parçacıklardan oluşan maddeler)

katılar kendi içerisinde kristal katılar, amorf katılar, plastik kristaller ve kuazi kristaller olmak üzere 4'e, sıvılar likit kristaller ve newtonsal olmayan akışkanlar olmak üzere 2'ye ayrılıyor.

buraya kadar her şey normal.

***

buradan itibaren işler biraz daha fantastik bir hal almaya başlıyor. çoğumuza arapça gibi gelecek birtakım yeni madde durumları keşfedildi. bazıları aslında uzunca bir süredir biliniyor ama diğer 4 hal maddenin en temel halleri olduğu ve buradan itibaren yazacaklarım biraz daha ekstrem koşullarda ortaya çıktığı için ders kitaplarında çoğuna rastlamıyoruz.

- uyarılmış hal (temel enerji düzeyinin üzerine çıkan elektronların bulunduğu durum)
- dejenere madde (çok yüksek basınç altındaki durum)
- bose - einstein yoğuşması (aynı kuantum sayılarına sahip bozonların bir arada olduğu durum)
- süper akışkan (bulunduğu kapta yukarıya doğru bile akabilen, akmaya karşı direnç göstermeyen durum)
- süper katı (süper akışkan gibi akışkan olan ama belirli bir katı kristal yapısına sahip madde)
- süper kritik akışkan (kritik sıcaklığın üzerine çıkıldığında katı ya da gaz fazında olmayan madde)
- süper iletken (0 elektrik direncine sahip madde)
- jahn - teller metali (aynı anda hem yalıtkan, hem metal, hem süper iletken hem de manyetik özellikleri gösteren durum)
- zaman kristali (3 boyutlu uzaya ek olarak, 4. boyut olan zamanda da kendini tekrar eden kristal yapı)
- fermiyonik yoğuşma (bose - einstein yoğuşmasının fermiyonlardan oluşan versiyonu)
- rydberg polaronu (ultra soğuk koşullarda ortaya çıkan egzotik bir madde)
- kuantum spin sıvısı (düşük sıcaklıklarda etkileşen kuantum spinlerle ortaya çıkan egzotik bir madde)
- ağır fermiyon materyal (ağır elektronlardan oluşan bir çeşit metal)
- dropleton (elektronlar ve deliklerden oluşan bir çeşit kuantum damlacığı)
- ip - ağ ya da sicim - ağ akışkanı (sıvı gibi kararsız dizilime sahip atomların oluşturduğu katı)

bir de son derece yüksek enerji seviyelerindeki kuark - gluon plazması var ki bu da maddenin ancak büyük patlama gibi yüksek enerjili bir ortamda ortaya çıkabilen bir hali.

14 temmuz 2021 tarihinde çekmiş olduğum iki fotoğraf. bu fotoğrafları çektiğim sırada daha önce hiç günbatımı izlemediğimi fark ettim. o anda sadece durdum ve gün batımını izledim, tüm odağımı renklerin uyumlu dansına verdim. hayatımızın içerisinde hep bir koşuşturma, hep bir acele var ve bir yerlere yetişme içerisindeyiz. ve bu koşuşturmalar bizi etrafımızdan soyutlayabiliyormuş! siz daha önce hiç gün batımı izlediniz mi? izlemediyseniz, kafanızı göğe kaldırın, kendinize birkaç dakikalığına vakit ayırın lütfen. bu zamana kadar hiç gün batımı izlememiştim, ne acı…

ara ara girip mutlaka kontrol ettiğim sekme. izlemediğim filmlerden ve okumadığım kitaplardan ilgimi çekenleri not alıyor ve fırsat buldukça bunlarla ilgileniyorum. film ya da kitaplarla ilgili yapılan tanımları, yorumları okumaktan da keyif alıyorum. herkesin farklı yerden yakaladığı çok güzel nüanslar oluyor, bu da paylaşımın önemini arttırıyor.
sözlüğün yararlı hizmetlerinden birisi.

lahmacuncudanterasagelenkurum. kendisinden bahsetmek 3 günlük ömrüm kaldı arkadaşlar hoçça ğalın ğidiyom ben yazmak kadar zor.

yazarlığım onaylandıktan hemen sonra mesaj gönderdi kendisi. günlük kaç lt su tükettiğimi sordu. ailemde genetik hastalıkları sordu, böbrek rahatsızlığım var mı öğrendi. uzun uzun cevap verdim, vay be dedim sağlığımızı düşünen yazarlar var, ne güzel sözlük. sonra bir bacağımı kesseler yürümekte zorlanıp zorlanmayacağımı öğrenip dilenmek konusunda geçmiş deneyimlerimi sordu. yok dedim, babam polis hiç dilendirmedi. o günden sonra bir daha mesaj göndermedi. nedenini bilmiyorum ama sahiden çok üzüldüm. her gün sırf bu sebeple ağlıyorum. ara ara tanımlarını görüp hüzünleniyorum.

sahiden sağlığımı bu kadar düşünen birinin bir daha mesaj göndermemesi beni çok üzüyor. böyle olmasını hiç istemezdim. umarım başka yazarların sağlık durumları ile ilgileniyordur. tek temennim bu..

dağlar dağlar ve aynalı kemer.

ben, hiiiic üstüme alinmiyorum hatta öyle bir başlığın varlığından bile haberdar değilim, haberim yokmuş gibi çek panpa..

süt de eklemiyorsa ağzının tadını bilen insandır.

ülkede olup biteni şu gündemi gördükçe canım sıkılıyor inanın sözlük. kim haklı kim haksız kim derin kim uçurum kim yandaş kim yoldaş kim dindar kim kindar belli değil. bizim halimiz ne olacak belli değil. rezillik diz boyu.

kendimi yaşıyor saymıyorum. üretmiyor, araştırmıyorum artık. kimselerle görüşmüyorum, eskisi gibi gülmüyorum. kimsenin uğramadığı bi ev gibi hissediyorum. varken yok. orda ayakta ama hayat yok, içinde bir soluk, sıcaklık yok. çabalamaktan ve hep olmamasından hem sıkıldım hem yoruldum. başkasının yükünü taşımaktan, onlar yerine de düşünmek zorunda olmaktan yıldım. benim hayatım varsa sadece ben yaşamak istiyorum. söz sahibi ben olayım. düşüncelerini ifade edebilen, -mış gibi yapmayan ben olmak istiyorum. şimdilerde ben hiç ben gibi değil. tanımadığım birine dönüştüm. tuhaf, garip ve oldukça yabancıyım..

ben de diyorum neden başım ağrıyor buldum şimdi cevabı..

kafayı yediler iyice sen tutuyorsan tut kimse bir şey demiyor. kalkıp tutmayana niye laf ediyorsun sonra da kalkıp islam hoşgörü dini derler. he çok hoşgörülüsün gerçekten gözlerim yaşardı.

ilginç yorumlarıyla yüzümüzü gülümseten, çiçeği burnunda olan yazar. çiçeklerden taç yapalım saçlarına. hoşgeldinn..

1859 yılında gerçekleşen ve dünyada, bugünün değeriyle yaklaşık 2.5 trilyon dolarlık zarara neden olan güneş fırtınası.

güneş, diğer yıldızlar gibi manyetik alanla ilgili etkinliklere ev sahipliği yapar ve bir manyetik döngüsü vardır. döngü, manyetik alanın ve güneş lekelerinin önce gittikçe artması, sonra azalıp kaybolması ile tamamlanır. döngünün çok şiddetli olduğu tarihlerde, güneş üzerinde çeşitli hareketlilikler gözlenir. bunlardan biri de güneş plazmasının şiddetle uzaya fırlatıldığı manyetik patlamalardır. bu patlamalar bazen, diğerlerine kıyasla çok daha şiddetli olabilir.

***

1859 yılında, tam da bahsettiğim türden şiddetli bir patlama gerçekleşti güneş yüzeyinde. ingiliz astronom richard christopher carrington, bir süredir güneş'i gözlemliyordu ve hareketliliği fark etmişti. 1 dakika kadar süren olağanüstü bir parlaklığın ardından, akşam saatlerinde farklı olaylar gerçekleşmeye başladı.

dünyanın manyetik alanı ile güneş'ten bu patlamalar aracılığıyla gelen yüklü parçacıklar arasında bir etkileşim olduğunda, kutup ışıkları dediğimiz doğa olayı meydana gelir. bu olay normal şartlarda, belirli enlemlerde gözlenir sadece. fakat o yıl olay dünyanın neredeyse her yerinde ve çok şiddetli ışıklar eşliğinde gözlenmeye başlandı. öyle ki insanlar gece bu ışıklar altında gazete okuyabilmiş, sabah oldu zannedip kahvaltı hazırlayanlar olmuş.

ancak bu güzel manzaraya ek olarak büyük bir sorun da varmış: tüm elektrik ve telgraf şebekeleri, patlamanın ardından arızalar vermeye başlamış: telgraf direklerinden saçılan kıvılcımlar, güç kaynağı ile bağlantısı bile olmadığı hâlde kendiliğinden çalışan telgraflar...
bunun toplam zararı başta da belirttiğim gibi yaklaşık 2.5 trilyon dolar. bunu da geçen yıllardan birinde, bir araştırma grubu hesaplamıştı.

***

güneş'te neler olup bittiğini düzenli şekilde takip etmek, dünyadaki etkileri nedeniyle çok önemli. bu nedenle özellikle güneş gözlemi yapan uzay teleskoplarının sayısı gittikçe artıyor. soho, parker solar probe bunlardan bazıları. bugün benzer bir patlamanın dünyaya vereceği ekonomik zarar çok daha büyük olacaktır. bu nedenle güneş aktivitelerini önceden bilmek ve tedbir almak son derece önemli.

(bkz: ne kadar yalnızsın testi)

hadi gel barışalım bugün
kırık dökük ve yapayalnız
sitem edelim en sevdiklerimize
unutalım bütün
yaşanmışlıkları, yaşanmamışlıkları

hadi gel bugün yad edelim
sevdiklerimizi, yitiklerimizi, gördüklerimizi
göremediklerimizi...

duygu mahzenine dokunalım
biraz da ağlaşalım helâlleşelim
hadi gel bayramlaşalım
her ne kadar göremesek de...

tellerine dokunalım
yüreğin nağmelerine
dem vuralım bütün yalnızlığımıza

bilmeseler de duymasalar da
elbette yüreğin en derinliklerinde
bir selam
bir veda
bir hoşça kal diyelim ...

zaman kardeşim. su içer gibi harcıyoruz zamanı hayra geçtiği yok.

yaklaşık 6 yıldır evimde televizyon bulundurmamak ile yaptığım eylem.

onun yerine çamaşır kurutma makinesi aldım, onu izlemek daha eğlenceli.

sonra olaylar olaylar..

homeros.

biraz zorlasak profilindeki heriflerden biri de olur. adamın karizması yeter. şu nicke, şu endama.
tabii, big brother is watching you ve allah is watching hesap günü is coming gençler. *