1.
internetten bedava elektronik kitap edinmek konusu direkt etik bulamadığım bir şey değil. bu konudaki fikir ve karşıt fikirlerimi sunmaya çalışacağım.
öncelikle telif hakkı meselesinde geniş bir bilgiye sahip değilim. ancak bildiğim kadarıyla 49 yıl boyunca devam ediyor, sanatçı ve mirasçısı için. mesela küçük prens kitabını 10 yıl önce piyasada, sahaflarda bile hiç bulamazken şu an piyasada gırla olmasının sebebi bu diye düşünüyorum. yani belli bir süreden bir kitap ya da eserden sanatçı faydalanabiliyorken sonra tüm dünyaya mal oluyor, yani sadece yayınevine para ödüyoruz. pdfte kağıt ve basım parası olmadığından, temelde editör, kitap kapağı, çeviri için para ödemiş oluyoruz. kitabı korsan yollarla elde edilmiş pdf formatından okuduğumuzda bu işleri yapan emekçilerin hakkını yemiş oluyoruz. ancak mesela 90 yıl önce basılmış, piyasada benzeri olmayan, satın alabileceğiniz elektronik formatı olmayan bir kitabı pdf okumak konusunda biraz daha hoşgörülüyüm kendim için. sonuçta pdften okumasan da ancak fotokopisini okuyabileceğin bir kitap. zaten günümüzde türkçe kaynaklar için elektronik kitap imkanları kısıtlı.
daha uç noktadaki fikrim ise şu: bence sanat ve bilim toplum içindir. o yüzden bir eser üreten kişi onu para kazanmak amacıyla üretmemeli bana göre. o eser yayımlandığından itibaren topluma mal olmalı. ülkeyi uygarlık düzeyine taşıyacak varsa o da sanat ve bilimin kaynaklarına ulaşımın kolaylaşmasıdır. tabi ki benim bu fikrim uç ama belediyeler ve üniversiteler bu işi kolaylaştırabilir. eserleri arşivleme, elektronik kaynakları öğrencilere açmak konusunda cesur ve büyük adımlar atabilirler. yayınevleri de elektronik yayınlarını cüzi miktarlarda fiyatla ama kopyalanamayacak şekilde satabilir. uygun fiyata ulaşabilecek olunsa birçok insanın satın alma yoluna gideceğini düşünüyorum. elektronik kütüphaneler oluşturulabilir, sayısı artırılabilir. eğer bir kitabı birçok kişinin satın almadan okuması etik dışı bir şey olsaydı, gerçek kütüphaneler de yasal olmazdı. elektronik kaynakların bedava ama süreli bir şekilde halka açılması aynı zamanda kısıtlı bir sürede kitabı bitirmeye teşvik edeceğinden olumlu etkileri olacağını düşünüyorum.
öncelikle telif hakkı meselesinde geniş bir bilgiye sahip değilim. ancak bildiğim kadarıyla 49 yıl boyunca devam ediyor, sanatçı ve mirasçısı için. mesela küçük prens kitabını 10 yıl önce piyasada, sahaflarda bile hiç bulamazken şu an piyasada gırla olmasının sebebi bu diye düşünüyorum. yani belli bir süreden bir kitap ya da eserden sanatçı faydalanabiliyorken sonra tüm dünyaya mal oluyor, yani sadece yayınevine para ödüyoruz. pdfte kağıt ve basım parası olmadığından, temelde editör, kitap kapağı, çeviri için para ödemiş oluyoruz. kitabı korsan yollarla elde edilmiş pdf formatından okuduğumuzda bu işleri yapan emekçilerin hakkını yemiş oluyoruz. ancak mesela 90 yıl önce basılmış, piyasada benzeri olmayan, satın alabileceğiniz elektronik formatı olmayan bir kitabı pdf okumak konusunda biraz daha hoşgörülüyüm kendim için. sonuçta pdften okumasan da ancak fotokopisini okuyabileceğin bir kitap. zaten günümüzde türkçe kaynaklar için elektronik kitap imkanları kısıtlı.
daha uç noktadaki fikrim ise şu: bence sanat ve bilim toplum içindir. o yüzden bir eser üreten kişi onu para kazanmak amacıyla üretmemeli bana göre. o eser yayımlandığından itibaren topluma mal olmalı. ülkeyi uygarlık düzeyine taşıyacak varsa o da sanat ve bilimin kaynaklarına ulaşımın kolaylaşmasıdır. tabi ki benim bu fikrim uç ama belediyeler ve üniversiteler bu işi kolaylaştırabilir. eserleri arşivleme, elektronik kaynakları öğrencilere açmak konusunda cesur ve büyük adımlar atabilirler. yayınevleri de elektronik yayınlarını cüzi miktarlarda fiyatla ama kopyalanamayacak şekilde satabilir. uygun fiyata ulaşabilecek olunsa birçok insanın satın alma yoluna gideceğini düşünüyorum. elektronik kütüphaneler oluşturulabilir, sayısı artırılabilir. eğer bir kitabı birçok kişinin satın almadan okuması etik dışı bir şey olsaydı, gerçek kütüphaneler de yasal olmazdı. elektronik kaynakların bedava ama süreli bir şekilde halka açılması aynı zamanda kısıtlı bir sürede kitabı bitirmeye teşvik edeceğinden olumlu etkileri olacağını düşünüyorum.
devamını gör...
2.
tamamen " bedava, o zaman saldırayım " şeklindeki düşünceyi doğru bulmamakla beraber, yeri geldiğinde yapılmasında çok da sakınca görmediğim bir eylemdir. ben de yeri geldiğinde pdf'ten kitap okuyorum. bunun önüne geçilebilmesi için, orijinal e-kitap'ların daha cüzi fiyatlarla satılması gerektiğini düşünüyorum. kitabın basılı hali 25 tl ise, e-kitap hali 24 tl falan oluyor. e böyle olunca haliyle insanlar korsana yöneliyor istese de istemese de.
bir diğer husus, işin etik/ahlaki kısmı. evet, kaçak bir şekilde böyle kitap okumak hak ihlaline girer ve etik değildir, yasal değildir. ama bu konuda biraz tolerans göstermek gerekiyor diye düşünüyorum az çok. ülkenin ekonomik durumu ortada. okuyan sayısı da ortada. bundan ötürü de "insanlar okusun da nasıl okursa okusun" fikrine sahibim. ve ülkedeki adaletsizlikleri gördükçe, onbinlerce insanın milyonlarca hatta milyarlarca dolar parayı iç ettiğini gördükçe, bu konuda çok da kızamıyorum insanlara.
son olarak, her ne kadar pdf okusak da, gerçekten işini kaliteli bir şekilde yapan yayınevlerini desteklemek gerektiğini düşünüyorum. beleş olduğu için tamamen korsan/kaçak kitaplara yönelmekten ziyade, yeri geldiğinde yayınevlerini de unutmamak ve basılı kitap da satın almak gerekir.
son söz: "okumak iptiladır müptelalara selam!"
bir diğer husus, işin etik/ahlaki kısmı. evet, kaçak bir şekilde böyle kitap okumak hak ihlaline girer ve etik değildir, yasal değildir. ama bu konuda biraz tolerans göstermek gerekiyor diye düşünüyorum az çok. ülkenin ekonomik durumu ortada. okuyan sayısı da ortada. bundan ötürü de "insanlar okusun da nasıl okursa okusun" fikrine sahibim. ve ülkedeki adaletsizlikleri gördükçe, onbinlerce insanın milyonlarca hatta milyarlarca dolar parayı iç ettiğini gördükçe, bu konuda çok da kızamıyorum insanlara.
son olarak, her ne kadar pdf okusak da, gerçekten işini kaliteli bir şekilde yapan yayınevlerini desteklemek gerektiğini düşünüyorum. beleş olduğu için tamamen korsan/kaçak kitaplara yönelmekten ziyade, yeri geldiğinde yayınevlerini de unutmamak ve basılı kitap da satın almak gerekir.
son söz: "okumak iptiladır müptelalara selam!"
devamını gör...
3.
ithal olan herşeyi mümkün olduğunca kaçak veya ücretsiz kullanmaya çalışırım. vergilere karşı tavrım bu.
devamını gör...
4.
bedava okuduğun telefonu şarj etmen gerek..
oradan kaçırdığın parayı illa alırlar kardeşim.
oradan kaçırdığın parayı illa alırlar kardeşim.
devamını gör...
5.
işin kolayına kaçmaktır.
devamını gör...
6.
devamını gör...
7.
yazara, kitabı basana, emeğe emekçiye hakaret gibi geliyor bana. ne olursa olsun o kitabı koklamalı, yapraklarını çevirmeliyim.
devamını gör...
8.
kitapların fiyatlarından dolayı en mantıklı eylem.
zaten evde bulundurmuyorum okuyup veriyorum ee neden parayla alayım.
zaten evde bulundurmuyorum okuyup veriyorum ee neden parayla alayım.
devamını gör...
9.
mantıklı.
devamını gör...