eski yunan'da mezar taşı üzerine teatral sahneler

hellenistik döneme ait olan; çağının ötesinde, çok zekice bir buluş ve de sanattır.
düşünsenize 2000 yıl önce yaşamışsınız, ne tv, ne radyo nede fotoğraf makinesi var.
çok sevdiğiniz bir yakınınızı kaybettiniz, acınız büyük ve yas tutuyorsunuz. bir adam gelip, bir ücret karşılığında ölen ve çok sevdiğiniz bir insanın yüzünün resmini yaşadığınız sürece onu her gün görebilmeniz için bir taşa kazımayı teklif ediyor.
ve tabiki parası olan hemen herkes bu müthiş cazip teklifi kabul ediyor.
ve derken bu taş ressamı bir adım ileri gidiyor, ölen yakınınız ve geride kalan yakınlarını, sizleri aynı taşta resmederek buluşturmaya başlıyor, ve bunu bir teatral sahne eşliğinde yapıyor. örneğin bu sahnede yeni doğum yapıp ölen genç kadn küçük çocuğu ile buluşturulur, ölen baba yada anne de oğulları ve kızlarıyla buluşturulur. bu sahnelerdeki yas ve acı olgusu da insanların yüzlerine işlenir.
taşa işlenen bu teatral resimde kimin kim olduğunu anlamayı kolaylaştırmak için zamanla bazı kurallar oluşturulmuştur:
örneğin 1: ölen kişi daima oturur resmedilir, sağ olanlar ona saygı unsuru olarak ayakta resmedilir.
2: ölen birey, teatral temalı mezar taşında genellikle daha büyük resmedilir, bazan eşi yada anne babası onunla aynı büyüklükte çizilir.
3:: hizmetçiler, erosu andıran melekler ve ufak çocuklar genellikle ayak hizasında ve küçük çizilir.
4: ölen kişinin sağlığında kullandığı yada sevdiği bazı objeler teatral mezar taşında yer alır, amaç ölen kişiye sanal bir armağan verme çabasıdır: örneğin yün eğirme ipi, oyuncaklar, ayna, çapa, bıçak vs.
5: ölen kişiye doğru uzatılan el: sevgi ifadesidir, bazan ölen ile sağ yakını stelde el sıkışırlar.
6: ölen kişiye sunulan armağan: bu bazan onun hayatta kullandığı bir eşya, bir takı, mücevher kutusu, bazan bir üzüm salkımı bazan da küçük bir bebektir.
7: taş üzerindeki taratral sahnede ölen birey mutlu ve verilen değerden memnun bir ifade ile , sağ kalanlar ise mahcup, üzgün ve acılarını belli eder tarzda resmedilmişlerdir. örneğin bai hafif bükülüyken, sol yada sağ elin başa destek olur tarzda yanağa konması veya baş eğikken sol elin göğüs üzerinde tutulması günümüzde bile bir hüzün işaretidir.
8: bazılarında ölen yatağa yarı uzanmış, memnun bir ifadeyle bir elinde kadeh, diğer eli yanıbaşında duran eş yada aile yakınına uzanır resmedilmiştir.
özetle bu teatral temalı mezar taşları, 2000 yıl öncesinde ölen bireylerin geride bıraktığı yas içindeki insanları psikolojik olarak rahatlatması bakımından çok zekice ve önemli bir buluştur.