demir eserlerde görülen korozyon ürünleri
başlık "whisper" tarafından 06.01.2021 17:54 tarihinde açılmıştır.
1.
tanım: demir eserler üzerinde görülen korozyon ürünleridir.
1-oksit-hidroksitler
götit: sarıdan kahverengiye renklerde görülür. sarı okra renginin maddesidir. paleolitik çağdan beri pigment olarak kullanılır. birincil korozyon ürünüdür. tüm yüzeyi kaplayabilir. en sık karşılaşılan minerallerden biridir.
-akaganit: kloritlerce zengin ortamlarda ortaya çıkar.. aktif bir korozyon ürünüdür. eğer metaller demir kloritlerce zengin bir ortamda gömülü kaldıysa bunların atmosfere maruz kalmaları sonrasında da oluşabilirler. deniz kenarındaki kazılarda, konservasyon sürecinde doğru paketleme ve saklama uygulanmazsa eser üzerinde tekrar oluşacaktır. kahverengiden parlak sarıya giden renklerde görülürler.
-hematit: büyük kristalli metallerde gri, gözenekli metallerde kırmızı renkte ortaya çıkar. doğal ortamda en çok görülen demir oksittir. arkeolojik eserde yüksek ısılarda oksidasyona maruz kaldıysa en sık görülen mineraldir. ‘’sinopis’’ in ana maddesidir. ısıya maruz kaldığında götit hematite dönüşebilir. koruma çalışmaları sırasında dikkatli olunmalı.
-manyetit: siyah renkli bir mineraldir. nemli ortamlarda sarımsı kahve renk alabilir. stabil bir korozyon ürünüdür. yapay patina olarak son katmanda kullanılabilir. yani manyetit varsa kaldırmaya gerek yok.
2-kloritler
demir oksiklorit:leylak renkli bir mineral olarak hematit ve demir klorit karışımının 350 dereceye kadar ısıtılmasıyla ortaya çıkar. klorit içeren ortamlarda (sualtı) ana klorit ürünüdür. atmosferde de ortaya çıkabilir fakat ısının 220 derece üstüne çıkması gerekir. 400 dereceye kadar stabildir. eserler onarım sürecinde ısıya maruz kaldıklarından dikkatli olunmalı. fakat yapılan çalışmaların hiçbirinde bu minerale eserler üzerinde rastlanmamıştır
-yeşil pas:temel demir hidro oksi tuzlara verilen bir isimdir. sualtı demirlerinde önemli. dondurarak kurutma ya da kuru nitrojende stabil hale getirilebilir. çünkü eser oksijene maruz kaldıkça oluşumu da devam eder.
3-sülfat ve sülfitler mineral olarak çok nadir bulunurlar.
kristalleri tam olarak karakterize edilememiş.350 dereceden yukarıdaki ısılarda tasnif yapılabiliyor fakat sadece 2 mineral türü bu ısıda oluşuyor.
1691’de batmış olan hms coronation’a ait bir top onarım görmeden açık havada bırakılmış ve bunun sonucunda aşırı ısınmış.
sülfütlerin kötü yanı oluştukları zaman oksitlenme oranını da arttırıyor olmalarıdır.
4-karbonat fosfat silikatlar vivianit mavi renkli bir demir fosfattır ve doğal olarak mineral halde bulunabilir. kemik, ahşap gibi organik malzemelerle birlikte olan demirde ortaya çıkarlar. genellikle batıklardaki su emmiş ahşaplardaki metal çiviler bu mineralin oluşması için uygun ortamlardır.
fosfatlar aslında bir korozyon önleyici olarak düşünülmüşlerdir. fakat sadece oksijenli ortamda etkili oluyorlar. oluşan tabaka kübik formlu hematit ya da manyetit oluyor.
günümüzde çözülemeyen ürünlerin kaplanmasında kullanılıyor. yani modern dönemde bir son katman olarak da metal yüzeylerine uygulanmış.
demir karbonatlar uzun zamanlar boyunca kağıt için mürekkep ve deri için kullanılmış.
demir parçaların sirkeye çok uzun süre maruz kalmaları sonucu pas ürettiği fark edilmiş. bu korozyon ürünü koyu kahve renkli bir çeşit cila oluşturuyor. ahşap ve deri giysilerin kaplanmasında kullanılmış.
korozyon inhibitörü olarak kullanılan tannik asit: doğal olarak gömülmüş su emmiş ahşapta bulunan bir materyaldir. bu nedenle sualtından çıkmış ahşapla karışık demirler genellikle siyah renklidir.)
kaynak:ders notlarımdır.
1-oksit-hidroksitler
götit: sarıdan kahverengiye renklerde görülür. sarı okra renginin maddesidir. paleolitik çağdan beri pigment olarak kullanılır. birincil korozyon ürünüdür. tüm yüzeyi kaplayabilir. en sık karşılaşılan minerallerden biridir.
-akaganit: kloritlerce zengin ortamlarda ortaya çıkar.. aktif bir korozyon ürünüdür. eğer metaller demir kloritlerce zengin bir ortamda gömülü kaldıysa bunların atmosfere maruz kalmaları sonrasında da oluşabilirler. deniz kenarındaki kazılarda, konservasyon sürecinde doğru paketleme ve saklama uygulanmazsa eser üzerinde tekrar oluşacaktır. kahverengiden parlak sarıya giden renklerde görülürler.
-hematit: büyük kristalli metallerde gri, gözenekli metallerde kırmızı renkte ortaya çıkar. doğal ortamda en çok görülen demir oksittir. arkeolojik eserde yüksek ısılarda oksidasyona maruz kaldıysa en sık görülen mineraldir. ‘’sinopis’’ in ana maddesidir. ısıya maruz kaldığında götit hematite dönüşebilir. koruma çalışmaları sırasında dikkatli olunmalı.
-manyetit: siyah renkli bir mineraldir. nemli ortamlarda sarımsı kahve renk alabilir. stabil bir korozyon ürünüdür. yapay patina olarak son katmanda kullanılabilir. yani manyetit varsa kaldırmaya gerek yok.
2-kloritler
demir oksiklorit:leylak renkli bir mineral olarak hematit ve demir klorit karışımının 350 dereceye kadar ısıtılmasıyla ortaya çıkar. klorit içeren ortamlarda (sualtı) ana klorit ürünüdür. atmosferde de ortaya çıkabilir fakat ısının 220 derece üstüne çıkması gerekir. 400 dereceye kadar stabildir. eserler onarım sürecinde ısıya maruz kaldıklarından dikkatli olunmalı. fakat yapılan çalışmaların hiçbirinde bu minerale eserler üzerinde rastlanmamıştır
-yeşil pas:temel demir hidro oksi tuzlara verilen bir isimdir. sualtı demirlerinde önemli. dondurarak kurutma ya da kuru nitrojende stabil hale getirilebilir. çünkü eser oksijene maruz kaldıkça oluşumu da devam eder.
3-sülfat ve sülfitler mineral olarak çok nadir bulunurlar.
kristalleri tam olarak karakterize edilememiş.350 dereceden yukarıdaki ısılarda tasnif yapılabiliyor fakat sadece 2 mineral türü bu ısıda oluşuyor.
1691’de batmış olan hms coronation’a ait bir top onarım görmeden açık havada bırakılmış ve bunun sonucunda aşırı ısınmış.
sülfütlerin kötü yanı oluştukları zaman oksitlenme oranını da arttırıyor olmalarıdır.
4-karbonat fosfat silikatlar vivianit mavi renkli bir demir fosfattır ve doğal olarak mineral halde bulunabilir. kemik, ahşap gibi organik malzemelerle birlikte olan demirde ortaya çıkarlar. genellikle batıklardaki su emmiş ahşaplardaki metal çiviler bu mineralin oluşması için uygun ortamlardır.
fosfatlar aslında bir korozyon önleyici olarak düşünülmüşlerdir. fakat sadece oksijenli ortamda etkili oluyorlar. oluşan tabaka kübik formlu hematit ya da manyetit oluyor.
günümüzde çözülemeyen ürünlerin kaplanmasında kullanılıyor. yani modern dönemde bir son katman olarak da metal yüzeylerine uygulanmış.
demir karbonatlar uzun zamanlar boyunca kağıt için mürekkep ve deri için kullanılmış.
demir parçaların sirkeye çok uzun süre maruz kalmaları sonucu pas ürettiği fark edilmiş. bu korozyon ürünü koyu kahve renkli bir çeşit cila oluşturuyor. ahşap ve deri giysilerin kaplanmasında kullanılmış.
korozyon inhibitörü olarak kullanılan tannik asit: doğal olarak gömülmüş su emmiş ahşapta bulunan bir materyaldir. bu nedenle sualtından çıkmış ahşapla karışık demirler genellikle siyah renklidir.)
kaynak:ders notlarımdır.
devamını gör...
2.
metalin kanseridir korozyon. bir kez başladımı durmakta bilmez. yapısal tamir gerektirir yada değişim duruma göre.
kaynak: hayat tecrübesi.
kaynak: hayat tecrübesi.
devamını gör...
"demir eserlerde görülen korozyon ürünleri" ile benzer başlıklar
korozyon
1