divan edebiyatında nesir eğilimleri

1) sade nesir:

halk için, halkın da okuması için yazılan sade, açık ve anlaşılır bir dille yazılan nesirleridir (düzyazı).

sade nesirle halka yönelik olarak masallar, efsaneler, öyküler, destanlar, dini ve tasavvufi konular anlatılmıştır.

mercimek ahmet tarafından türkçe diline çevrilen ‘’kabusname’’, kul mesud tarafından türkçe diline çevirilen ‘’kelile ve dimne’’, lamii çelebi tarafından türkçe diline çevrilen ‘’nefehat tercemesi’’ gibi eserler örnek olarak verilebilir.

ayrıca yazıcıoğlu ahmet bican’ın ‘’envarü’l aşıkin’’ eserinde, evliya çelebi’nin seyahatnamesinde, seydi ali reis’in mir’atü’l memalik isimli eserinde ve anonim olarak yazılmış olan osmanlı tarihi kitaplarında sade nesir özellikleri görülür.

kul mesud, mercimek ahmet, aşıkpaşazade, yazıcıoğlu ahmet bican, seydi ali reis, sehi bey, evliya çelebi ve giritli aziz efendi gibi isimler, sade nesrin en önemli temsilcilerindendir.


2) orta nesir:

yer yer sade, yer yer ağır bir dil kullanılarak yazılan nesir türüdür.

tarih, coğrafya ve gezi kitapları çoğunlukla orta nesir ile yazılmıştır.

aşıkpaşazade, naima ve peçevi’ ye ait tarih kitaplarında orta nesir görülür.

lamii çelebi, katip çelebi, koçi bey ve piri reis de orta nesrin önemli temsilcilerindendir.


3) süslü nesir:

süslü anlatımın, ağır tamlamaların kullanıldığı nesir türüdür.

süslü nesirlerde söz sanatları, seciler de sık sık kullanılır.

süslü nesir türü, belirli bir eğitim görmüş olan ve yüksek zümrede bulunan insanlara hitap eden bir nesir türüdür.

sinan paşa’nın tazarruname isimli eseri, süslü nesrin en önemli örneklerinden biridir.

latifi, aşık çelebi, kemalpaşazade, naima, nergisi, veysi, fuzuli, nabi ve yirmisekiz mehmet çelebi de süslü nesrin diğer önemli temsilcilerindendir.



tanım: divan edebiyatı nesir eğilimleri hakkında yükseköğretim kurumları sınavı'na yönelik bilgi içeren başlıktır.

kaynak: edebiyat notlarım.