düdüklü tencere

basınçla kaynama noktasını yükseltip yüksek ısıyla kısa sürede pişirme işine yarayan tencere türü. ürkütücüdür.

düdüğü kalitesiz olanlar düüt sesi yerine fıss sesi çıkarır.

bir zamanların modası.

enfes bir tencere, saatlerce pişecek yemekler yarım saatte, onbeş dakikada pişiyor bununla.

yüksek basınçlı bir ortam oluşturduğu için suyun kaynama sıcaklığını yükselten ve besinlerin yüksek sıcaklıkta kısa sürede pişmesini sağlayan tencere. (su sahilde 100 derecede, everest’te hava basıncı düşük olduğu için 70 derecede kaynar, düdüklü tencerede ise buharlaşan su kaçamadığı için iç basıncı ve kaynama sıcaklığını yükseltir)

yüksek sıcaklıklarda pişirmenin sağlıksız olduğu söyleniyor. kısık ateşte uzun zamanda pişen yemekler daha lezzetli oluyor. o yüzden yeni moda yavaş pişiren (düşük ısıda uzun zamanda) elektrikli tencereler. slow cooking

çok sinirli bir mutfak eşyası.

öttüğü vakit kendisine bakınca sinirlenmiş rahmetli adile naşiti görüyorum.

haftada en az 2 kez kullandığım bir mutfak gereci. ses tonundaki en ufak değişmeyi algılayabildiğim için kendisi benim azılı düşmanım. asla kendini belli etmiyor. az önce içine koyduğum fasulyelerin havasını pütür pütür düdük kısmından boşaltmaya başladı terbiyesiz hadsiz. üzerime patlayacak sandım. altını kapatıp kaçana kadar da bağırsaklarımı orda bir yerlerde bıraktım. allah senin belanı versin düdüklü tencere. ya da vermesin, patlar matlarsın şimdi başa bela.

bu şeyden çok korkuyorum, kendi evime asla sokmam.
şu an evde düdüklüde bir şey pişiyorsa mutfağın kapısını kapatıp salondan da uzaklaşıyorum. öğrenciyken yurtta bir kızın elinde patlamış ve suratını yakmıştı, o zamandan beri yanına yaklaşmam.

fissler sayesinde düdüklü tencere fobimiz eskilerde kaldı. kısa pişirme süresiyle zamandan da tasarruf etmenizi sağlıyor, hem de gayet güvenli.

benimde travma sebebim. bizim evde patlamıştı 1 kere. görmemiştim, mutfakta değildim ama sesini hatırlıyorum. çok korkmuştum.

mümkün olduğunca kullanmamaya çalıştığım hayat kurtarıcı ya da tam tersi olan mutfak şeysi.

bir buçuk saat boyunca pişmeyen bir nohuda sahipseniz hayat gerçekten çok acımasız.

saatli bombayı çağrıştırıyor bana

bununla asla tam pişirme yapmam. korkarım. kaynayıp ufaktan ses çıkarmaya başlayınca altını kapatırım. bir saat yanına yaklaşmam. basıncı kendi kendine boşalır. içindeki buharla yemek de pişmeye devam eder. böyle hem çok daha lezzetli oluyor hem de güvenli.

*
(bkz: boyle mariotte kanunu)
(bkz: denis papin)

bu da ilk hallerinden biri:

çalışma prensibini kötü bir örnekle anlatmak gerekirse; titanik'e dalan titan denizaltısı örnek verilebilir. içindekileri çok yüksek basınçla ezerek pişirir...

çok pahalı bunlar, güzelleri 9k falan. mahvolmuşuz yav ben kendi evime falan çıkınca ne halt edeceğim acaba, yemeksiz de olmuyor ki insan aç kalınca hayat kalitesi sıfıra iniyor.

mutfak gereçleri arasında varlığına en çok sukredilen araç olabilir mi, olabilir.
düdüklum yokken bir fasulye pişirirdim 6 saatte pişmezdi şimdi neredeyse yumurtayı bile içine atıyorum.
amerikayi yeni keşfetmek gibi olabilir bağzılarına da uzun süre primitif yaşadım ollüm ben.

kendi bombamızı yapmak istersek mutlaka kullanmamız gereken ürün.

ya ben bunu yemek tam piştiğinde ötüyor sanıyordum. bu yüzden annem evde yokken birkaç kez altını kapatmıştım küçükken.
sonra süre bitince bakmaya geldiğinde altının sönmesini havaya bağlamış. çünkü hafif ötünce altı baya kısılıyor.
neyse bir gün kapıyı da pencereyi de kapatmış. ve yine sönmüş. "asra mutfağa gel biraz." diye seslenince "evet geldim?" dedim "bu ocağın altını sen mi kapatıyorsun?"
"evet çünkü baya yüksek öttü, sesini duydum. yemek pişti." dediğimde "kim piştiğini söyledi?"
"düdük çaldı ya. kendi söyledi? pişirince altını kapat diye çalmıyor mu?.."

ara ara yemek yaptığımızda bakar gülerim. "bu teknoloji ne zaman yemeği tam pişirince ötecek tencere yapacak?" veya "süresi ayarlanabilen ocak?"
bunlardan birini yapsınlar, 5-6 yaşında düşünmüştüm. ölmeden önce denk gelirsem çok güleceğim...

genelde herkesin yakın yahut uzak çevresinde bir düdüklü patlama hikayesi olduğundan temkinli yaklaştığı, zaman ve enerji tasarrufunun nirvanası alettir.

bu biraz araba gibidir, sınırları zorladıkça bir anda başa bela açabilir.
var böyle tipler, altında panelvan araba, 70-80'le girilecek viraja 100-110 ile giriyor. bir sıçrıyor iki sıçrıyor sonra asfaltta 2 damla yağ, toz olduğu zaman takla atıyor.

düdüklü de böyle bir şey. patlayana kadar anlaşılmaz sınırları, ama aslen bellidir.

kural basit. düdüğü ötmeye başlayınca tencere kısık ateşe alınır ve beklenir. yüksek ateşte olması düdüklü kaliteliyse yemeğin suyunu kaybettirir, düdüklü dandikse patlama gibi sonuçlar doğurur. her türlü zarardır.

altı kapatıldığında da su ile soğutulur ya da 5-10 dakika beklenir öyle açılır. zorlama durumunda kapağı hallaç pamuğu gibi fırlatabilir aksi halde.

fissler pahalı olsa da bu konuda çok ileride. böyle bir riski neredeyse ortadan kaldırıyor. rahatlıkla kullanılabilir.
ama yine de sınırları zorlamamak, güvenlik sistemlerine güvenip de temel kaidelerinden şaşmamak lazım. fizik kuralları belli.