zaman yolculuğu

''sayılmaz olric, sayılmaz...''
ya geriye, ya da çok ileriye gideceksin...
esaslı zaman yolculuğu öyle olur.
saniyeler geçerken sen, bir yolculuk yapmıyorsun aslında; olduğun yerde dönüyorsun...
sadece ayakların hareket ediyor.. kafa nereye, sen oraya...
her şey kontrol altında.. manzara sabit ve yaşananlar da son derece stabil..
bazen işte ilginç şeyler yaşıyorsun belki ama zaten bunlar da, hayata dair...
''gidiyorsun'' sen aslında şu anda olric! yolculuk etmiyorsun..
herkes ne yapıyorsa, sen de onu yapıyorsun; kalabalık olacağı belli bir yaya geçidinde, karşıdan karşıya geçer gibi...

çok mümkün olmayan durum.

kader kavramına ve olacaklara müdahale etmemiz istenmediği için yapamadığımız şeydir.*

şu an biri var dese deli derler.

ileri yönlü ve geri yönlü olmak üzere iki tipi olan yolculuk.

geçmişe yönelik zaman yolculuğu genellikle büyükbaba paradoksu'na takılır. burada tek mesele büyükbabanızı katledip bir kısır döngüye sebep olmanız değildir*, kelebek etkisi dolayısıyla bundan yüz yıl evvel kaldırım kenarında beklemekte olan adamı itip öldürmeniz bile çok şeyi değiştirebilir. mesela orada ölen adamcağız yolculuğu keşfeden adamın annesini hastaneye yetiştiren taksicinin dedesi olabilir. bu bile bir kısır döngü demektir. bu tip şeyler bile sizin hayatınızı ya da zaman yolculuğunu olası kılacak adamların hayatını etkileyebileceği için geçmişe gitmek bence pek olası değildir.

geleceğe yönelik zaman yolculuğu ise bence hiç mümkün değildir. şöyle düşünelim, gittiniz ve çoluk çocuğa karıştığınızı gördünüz. yolculuğu başlattığınız tarihte ise evli bile değilsiniz. geri dönüp intihar ettiğinizde ne olacak, burj khalifa'dan bile atlasanız ölmeyecek misiniz*? tabii ki öleceksiniz, peki ama o zaman o gördükleriniz hayal mi olacak? bence hiçbir şey göremeyeceksiniz, genel olarak gidemeyeceksiniz bile.

bence zaman yolculuğunun ancak geçmişe gidilip hiçbir şey ile etkileşime geçilemeyen hâli mümkün olabilir. mesela mohaç'ta ordununun arasına karışabilirsiniz ancak ne görülürsünüz ne kılıç sizi keser*. bunun dışındaki herhangi bir senaryonun ben olanaksız olduğu görüşündeyim.

bahsettiğim kısa film bu.

üst not: ekşi'deki tanımımı aynen yapıştırıyorum.

günlük hayatımızda ufak çaplı olanlarını yapabildiğimiz fiziksel olgu. buna yazının en sonunda değineceğim.

birazdan, bilinen tüm zaman yolculuğu yöntemlerini ve eğer varsa bunların önündeki engelleri tek tek açıklamaya çalışacağım ama önce birkaç ön bilgi vereyim. yazı çok detaylı ve uzun olacak, uyarmadı demeyin. isteyen, ön bilgileri atlayarak doğrudan "yolculuk yöntemleri" kısmını okumaya geçebilir.

önce hermann minkowski, ardından albert einstein, uzay ve zamanın evreni oluşturan ve şu an için bildiğimiz 4 boyut olduğunu, bu nedenle bunların uzay zaman ismiyle anılması gerektiğini söylediler. uzay boyutunu 3 koordinat ile tarif edebiliyoruz. örneğin biriyle buluşacaksınız. bu kişi size "x caddesi ile y bulvarının kesiştiği köşedeki binanın 2. katındaki kafede buluşalım" dediğinde size 3 uzay boyutunun koordinatını vermiş olur. "sakın unutma: saat 20.00'de!" diye eklediğinde ise zaman boyutu hakkındaki bilgiyi de edinmiş olursunuz.

ancak biliyoruz ki zaman boyutu, 3 uzay boyutundan biraz daha farklı davranıyor. örneğin bir yerde dururken "5 metre geriye doğru gideceğim." diyebilirsiniz ama "ben 5 dakika geriye gideceğim." deme şansınız yoktur. bu durumda, herhangi bir konumdaki mekâna rahatlıkla seyahat edebilirken, zamanda seyahat etmek biraz daha büyük bir çaba gerektirir. eğer ışık hızında hareket ederek zamanda yolculuk yapabilmekten bahsediyorsak burada işin içine görelilik girer.

***

göreliliği hesaba kattığımızda, ışık hızında yahut ışık hızına yakın hızlarda yolculuk yapabilmenin (kütlesi olan bir cisim için pek de mümkün olmamasını bir tarafa bırakırsak) meşhur düşünce deneyi olan ikizler paradoksunun aslında bir paradoks olmadığını görebiliriz. bunu anlamak için önce eylemsiz referans sisteminin ne olduğunu, bu sistemin ne olduğunu anlamak için de önce newton'un hareket yasalarını anlamak gerekir. ben ikinci yasadan başlayarak anlatmak istiyorum.

ikinci yasa;

f = m.a

şeklinde özetlenir. yani cisim üzerine etkiyen kuvvet, cismin kütlesinin ve ivmesinin çarpımına eşittir. eğer cisim üzerine hiçbir dış kuvvet etki etmiyorsa f = 0 olur. bu bir eşitlik olduğu için kütle ve ivme çarpımının da 0 olması gerekir. normal bir cismin kütlesi 0 olamayacağına göre, ivmenin 0 olması gerektiği açıktır. tüm bunların özeti şudur: eğer bir cismin üzerine etkiyen bir kuvvet yoksa, bu cisim duruyorsa durmaya, hareket ediyorsa ivmesiz şekilde, yani sabit bir hızla hareket etmeye devam edecek demektir. buradan ilk yasaya geçebiliriz: eylemsiz referans sistemi denen sistemler vardır ve bu sistemlerdeki cisimlere ya da parçacıklara etki eden net kuvvet 0 ise cisim ya da parçacığın hızında bir değişim olmaz. özel görelilik teorisindeki tüm sistemler, eylemsiz referans sistemleridir.

bunu hatırladıktan sonra ikizler paradoksu düşünce deneyine geri dönebiliriz. bu deneyde bir ikiz kardeş takımımız ve bir de ışık hızına yakın hızda hareket edebilen uzay aracımız var. dikkat etmemiz gereken şey şu: deneyi ikizlerden her birinin gözünden incelemek durumundayız çünkü bu ikizlerin ikisi de birbirine göre eylemsiz referans sistemlerinde hareket ediyor olacak. yani hareketleri "göreli" olacak.

ahmet ışık hızının, mesela %99'u ile uzaya giden ikizimiz olsun. mehmet ise dünyada kalsın. ahmet 7 yıl sonra dünyaya döndüğünde sadece 7 yaş yaşlanmışken mehmet'in 50 yıl yaşlandığını görür. ahmet'e göre mehmet, mehmet'e göre ise ahmet büyük bir hızla ikizinden uzaklaşmıştır. paradoks olarak görülen nokta burasıdır.

olayın paradoks olmadığını anlamak için şu detaya dikkat etmemiz gerek: ahmet yola çıkıp geri dönene dek önce ışık hızının %99'una kadar hızlanmış, sonra bir süre sabit şekilde bu hızla hareket etmiş, ardından dünyaya dönebilmek için yine yavaşlamışır. yani ahmet'in referans çerçevesinde bir ivmelenme söz konusudur. bu durumda ahmetin referans çerçevesi eylemlidir fakat bu düşünce deneyi, eylemli sistemleri de içeren genel görelillik teorisinin değil, sadece eylemsiz sistemleri içeren özel görelilik teorisinin bir deneyidir. bu nedenle de olaya, dünyada sabit hızla hareketine devam eden mehmet'in gözünden bakmamız gerekmektedir. sadece bu noktadan bakıldığında, ahmet büyük bir hızla uzaklaşmıştır ve ortada herhangi bir paradoks kalmamıştır.

ufak bir not ekleyeyim: kimin gözünden bakarsanız bakın, zamanın normal geçtiği görülecektir. yani hızınız ne olursa olsun, siz zamanı her zamanki gibi deneyimlersiniz. bu durum sadece size dışarıdan, başka bir referans sisteminden bakan kişi için fark yaratacaktır.

***

zamanda yolculuk yapabilmenin hızla bağlantısı olduğunu biliyoruz. yukrıdaki deneyde de bunu görmüş olduk. ayrıca sadece düşüncede kalmayan ve gerçekten yapılan uçak ve saat deneyi de bunu kanıtlamıştır. "uçak ve saat deneyi ne ola ki?" diyen için kısa bir hatırlatma: biri uçağa bindirilen, diğeri yerde kalan ve tamamen birbiriyle senkronize olarak ayarlanmış iki saatimiz var. bunlardan uçakta olup onunla birlikte hareket edenin diğerine kıyasla çok küçük bir miktar geride kaldığı ölçülmüştür çünkü hareket eden saat için zaman çok daha yavaş akmıştır. bu öyle çok büyük bir fark değil. bu nedenle de günlük hayatta yaptığımız uçak yolculuklarında insanlarla aramızdaki yaş farkı bir anda açılmıyor.

kütlenin uzay zaman dokusunu büktüğü gerçeğinden yola çıkarsak, bu saat deneyinin bize gösterdiği şey şudur: kütleye ne kadar yakınsanız, uzay zaman da o kadar çok bükülür. kütle ne kadar büyükse, bükülme de o kadar fazla olur. yani aslında kafanızla ayaklarınız arasında bile nanosaniye (daha küçük de olabilir) mertebesinde bir zaman farkı vardır çünkü ayaklarınız kütleye (yani dünyaya) kafanızdan daha yakındır.

***

yolculuk yöntemleri bölümüne yavaş yavaş geçiş yapabiliriz.

zamanda yolculuğun -bildiğiniz üzere- iki türü var:
1- geleceğe yolculuk
2- geçmişe yolculuk

bunlardan ilki ile ilgili pek büyük bir sorunumuz yok. daha doğrusu, ilkinin bazı şekillerde mümkün olduğunu gayet iyi biliyoruz. ikinci tür ise sıkıntılı olan seçenek ama yine de bu konuda da bazı ihtimaller var.

a) öncelikle, geleceğe yolculuğun akla gelen ilk teorik yolu, ışık hızına yakın hızla hareket etmek. fakat kütlesi olan büyük cisimlerin doğrudan bunu yapabilmesinin bilinen bir yolu yok. dolayısıyla bu ihtimali geçmek durumundayız.

b) "kütlem var, ışık hızına yaklaşamıyorum ama zaten ben yaklaşmayacağım. bu iş için bir aracı kullanacağım." dersek ne olur? warp motoru olur. bu olay, evrenin kendi dokusunun ışıktan hızlı hareket etmesinin önünde bir engel olmadığı gerçeğine dayalıdır. aslında motorun etrafındaki uzay dokusu ışıktan hızlı hareket eder. motor bu sayede o doku aracılığıyla yol alabilir. yani tamamen aynı olmasa da bir sörfçünün, dalgalar üzerindeki hareketine benzer bir durum ortaya çıkar. teorik olarak mümkündür ancak henüz -bildiğiniz üzere- pratiğe dökülmedi.

c) peki ya bir solucan deliğimiz olsa? solucan deliğinin ne olduğunu burada bir daha anlatmayayım. merak eden için yine detaylı bir tanımım var: #105678

eğer bu yapı gerçek olabilseydi ve bu kullanarak yolculuk yapabilseydik büyük bir sorunumuz olurdu: bir solucan deliğinin nereye açılacağını bilmenin yolu yoktur. yani uzayda istediğiniz yere değil, onun sizi götüreceği rastgele bir noktaya giderdiniz. takdir edersiniz ki bunun faydası tartışılır. ayrıca solucan deliklerinin tek kullanımlık olabileceği iddiası da üzerinde durmaya değer. bu durumda, uzayın hiç hesap etmediğiniz, alakasız bir yerine gittiğinizle kalmaz, arkanızdan kendi üzerine çökerek kapanan solucan deliği nedeniyle geriye de dönemezsiniz.

d) kara delikleri kullansak?

kara deliklerin büyük kısmının yüksek bir ihtimalle dönüyor olması gerektiğini biliyoruz. dönen kara deliklerin bir değil iki ufku olacağından, bunlar arasında seyahat ederek geçmişe gitmek mümkün olabilir amma velakin burada yine c şıkkındaki sorun ortaya çıkıyor: kara delikten bir şekilde çıkıp geçmişteki bir noktaya gidebilseniz bile, hangi rastgele noktaya gideceğiniz belli değildir. tabii hem solucan deliklerinden hem de kara deliklerden sağ çıkacağımızın bir garantisinin olmaması gibi minik(!) detaylar da var.

bazı iddialar, nötron yıldızı dediğimiz cisimlerde de benzer bazı etkilerin ortaya çıkabileceği yönünde ancak şahsi fikrim bunun biraz tartışmalı olduğu yönünde.

bunun yerine, bir kara deliğin olay ufkundan içeriye düşmeden oralarda oyalanarak, dünyadaki insanlar için zaman hızlıca geçerken sizin daha genç kalmanızı sağlayacak bir yöntem de izleyebilirsiniz. şu anda sahip olduğumuz teknoloji ile bunu nasıl yapacağınızın ise bir cevabı yok. pardon var: yapamazsınız.

e) bazı teoriler, zaman dediğimiz şeyin bizim düşündüğümüz gibi olmadığını iddia eder. örneğin blok evren teorisi bunlardan biridir.

bu teoriye göre geçmiş, şimdi ve gelecek aynı anda var olduğu için, evrenin herhangi bir yerindeki birinin geçmişi, başka bir yerdeki kişinin geleceği olabilir. detayları burada: #1376934

zamanın her anının aynı anda var olduğunu iddia eden bu tür teorileri, genel görelilikteki kapalı zaman eğrileri fikriyle birleştirirsek şöyle bir sonuca varabiliriz: bu eğrilerden birine girdiğimizde uzay zaman bizi geçmişin herhangi bir noktasına çıkarabilir. basitçe bu eğriler, uzay zaman dokusunun aşırı derecede bükülmesiyle ortaya çıkar. aslında yine solucan deliklerinden bahsediyoruz diyebiliriz ama bu kez, c şıkkında olduğu gibi, uzaydaki herhangi bir noktaya ışıktan bile önce gitmekten yani geleceğe yolculuktan değil, geçmişe yolculuktan da bahsediyoruz.

f) eğer maksat zamanda ileriye yahut geriye gidip oradaki olayları herkesten önce görmek ya da bir şekilde onlara müdahale etmek değil de sadece kendinizi geleceğe bir şekilde taşıyabilmek ise kriyojenik dondurma yöntemiyle bedeninizi dondurarak, çok ileri bir tarihte tekrar "hayata dönerek" geleceğe gidebilirsiniz. her ne kadar bunu o kadar uzun süreliğine sağlamanın, şu an için bir yolu olmasa da...

g) tipler silindiri desek?

bu alet, ortasındaki dikey eksen etrafında döndürülen sonsuz uzunluk ve yüksek yoğunluklu bir silindir. engeli benim anlatmama gerek yok sanırım: sonsuz uzunluk kısmında olay zaten patlıyor ama teorik olarak bakarsak, silindirin hareketi nedeniyle kapalı bir zaman döngüsü oluşturma amacı taşıyor. uzay zamanın bükülmesiyle orataya çıkan bu döngüye giren kişi de zamanda yolculuk yapabiliyor. aslında bunun daha basit yolu, yukarıda bir yerde değindiğim gibi, bir kara delik ya da benzer şekilde yüksek kütleli bir cismin etrafında bir miktar takılmak ve zamanın sizin için daha yavaş akmasını sağlamak.

e) genel olarak, yukarıdaki ihtimallerin dayandığı fiziksel gerçeklere dayanılarak oluşturulmuş zaman makineleri yaparak da zaman yolculuğu mümkün hâle gelebilir. örneğin israilli bir teorik fizikçi, bir makine yaparak bu makinenin, içerisindeki uzay zamanı bükmesini sağlayarak zamanda yolculuğu mümkün hâle getirebileceğimizi önermişti. yani uzay zaman dokusunun bükülmesi gerçeğine dayanan herhangi bir fikir, matematiksel bir engelle karşılaşmadığı sürece, teorik bir zaman makinesi olarak kabul edilebilir.

***

yöntemlerin en başında değinmiştim: zamanda geriye gitmek, ileriye gitmekten çok daha zor ve problemli bir olay. problemlerin başında -yukarıda da değindiğim gibi- istediğiniz bir zaman ya da yere değil rastgele bir zaman yahut konuma gitme olasılığınız. bir diğer problem ise dede paradoksu ya da büyükbaba paradoksu gibi isimlerle anılan olay: geçmişe gidip dedenizi ya da doğumunuza (yani varlığınıza) neden olan herhangi bir aile büyüğünüzü öldürmeniz durumunda ortaya çıkacak olan paradoks. "doğmadığım için geçmişe gidip dedemi de öldüremem" şeklinde özetlenecek bu sorunun çözümü daha çok kuantum mekaniğindeki süperpozisyon ilkesine benzer bir olasılık içeriyor: birinde var birinde yok olduğunuz iki paralel evren. yani zamanda bir dallanma yaratarak, var olmadığınız evrenin ortaya çıkmasına neden oluyorsunuz.

kısaca şunu diyebiliriz: zamanda geçmişe yolculuk, genellikle paradokslar içerir. bu paradoksların çözümleri de genellikle, henüz kanıtlanmamış olan başka fiziksel teorilere dayanır: alternatif yani çoklu evrenler gibi...

***

yazının en başında ufak çaplı zaman yolculuklarını günlük hayatımızda yapabildiğimizden söz ettim. bunlara da çok kısa değineyim.

1- uçak ve saat deneyi

bunu zaten anlattığım için tekrar anlatmayacağım ama şunu bilmelisiniz ki her tür yolculukta, durmakta olan insanlara göre zamanınız çok daha yavaş akıyor.

2- gökyüzüne bakmak

bu durumda geçmişe bakmış oluyoruz. bunun nedeni şu: ışık hızı sonlu. eğer sonsuz büyüklükte olsaydı, herhangi bir yerden çıkan ışık bize o an ulaşırdı ama ışığın belirli bir hızı olduğu için, bize kadar gelebilmesi zaman alıyor. dolayısıyla herhangi bir gök cisminden çıkıp uzaya yayılan ışık bize gelene dek, çıktığı gök cisminin bize olan uzaklığına bağlı olarak yüzlerce, binlerce, milyonlarca hatta milyarlarca yıl geçebiliyor. bu nedenle de uzaydaki herhangi bir cisme (yıldızlara, gezegenlere vs) baktığımız zaman, bu cisimlerin oradan gelen ışığın ilk üretildiği hâllerini, bir başka deyişle geçmişlerini görüyoruz.

3- gps cihazları

bunlar uydu bağlantılı aletler olduğu için, bu uyduların dünya etrafındaki yörüngelerle dünya arasında bağlantı kurarken ortaya çıkan zaman farkından kaynaklı hataların düzeltilmesi gerekiyor. uçak ve saat deneyinde ortaya çıkan durumla aynı nedenden ötürü böyle bir farklılık oluşuyor ve bu farklar düzeltilmezse, günde birkaç kilometrelik sapmalar yaşanabilir ve bu cihazlar hiçbir işe yaramaz.

4- aynaya bakmak

evet, oldukça garip bir zaman yolculuğu bu çünkü pek fark edemiyoruz fakat sizin görüntünüzün ayna üzerinde oluşup tekrar gözünüze gelmesine aracılık eden ışık, sizinle ayna arasında hareket ederken, yine son derece küçük boyutlarda bir zaman farkı ortaya çıkıyor. bunu algılayamasak da aslında aynaya her bakışımızda geçmişe bakıyoruz. bunun nedeni de yine ışık hızının sonlu olması.

***

son olarak, gerçek bir zaman yolculuğu yapılabiliyor mu ya da yapılmış mıdır gibi sorular üzerinde durabiliriz.

öyle görünüyor ki aramızda gelecekten gelmiş kimse yok yahut gelen var ama kendisinin zaman yolcusu olduğunu gizliyor.

aslında zaman yolculuğu ile ilgili tartışmalara konu olan bir önemli nokta var. bazı fizikçilere göre, zamanda geriye gidilebilir ama gidebileceğiniz en eski nokta, zaman makinesini icat edebildiğiniz noktadır. bu durumda, blok evren teorisi gereğince, hâlihazırda gelecekte yaşamakta olan insanları düşünürsek, bunların hiçbirinin zaman makinesini günümüzde icat edemediği, dolayısıyla buraya geri gelemediği kanısına varabiliriz. tabii bunu teyit etmenin şu an için herhangi bir yolu olmadığı için, bu düşüncenin doğru olup olmadığını da öğrenemeyeceğiz.

bu konulara merakı olanlar hatırlayacaktır: stephen hawking bu konuyla ilgili bir deney yapmıştı. bir "zaman yolcuları partisi" verdi. davetiyeleri, parti bittikten sonra dağıttı. buna göre, eğer gelecekten gelebilen birileri olsaydı ve bunlar partiden, parti bittikten sonra bile haberdar olsalardı, zaman makinesini kullanarak partiye gidebilirlerdi. ancak partiye hiç kimse gelmedi. zamanda yolculuğun yapılamadığına kanıt olarak kabul edilbilir mi, orası tartışılabilir çünkü yukarı paragrafta yazdığım iddia doğruysa, herhangi bir zaman yolcusu istese de partiye gelemezdi.

büyük ihtimalle değinmeyi unuttuğum ya da yeterince açıkladığımı sandığım ama size yüzeysel gelebilecek çok fazla şey var. belki sonra editlerim yazıyı. buraya kadar okuyan olursa, eksikler için özürlerimi sunuyorum kendilerine.

zaman yolculuğu felsefesi falan güzel de olmayacak bir iş. bu konuda eğri oturup doğru konuşan, allah nur içinde yatırsın mekanı cennet olsun stephen hawking abimizin dediği gibi zaman yolcusu olsa partiye gelirdi. gelmedi. gözün çıksın zaman yolcusu.

işin albert amca tarafından bakarsak görelilik, görecelik, görücü usulü tamamen gerçek. benim görücü usülü evlenmiş bir sürü tanıdığım var. zaman denince benim ilgimi teorilerden çok gerçekleşmiş olanlar çekiyor. bugün kullandığımız gps falan hep albert reisin özel görelilik şeysiyle çalışıyor. neden? kaplumbağa deden. neden olacak meja yukarda anlattı. hızı ve kütle çekimden farklı etkilenmesi sebebiyle uydularda zaman farklı akıyor ondan. sistem otomatik bunları düzeltiyor. yoksa nah bulursun gpsle aradığın bim'i.

ve böylece zaman yolculuğu radyo programının sonuna geldik.
yayında ve yapımda emeği geçen herkese çok teşekkürler.
*

meja yoldaş kutluyorum. ancak, sizi okuduktan sonra kafam başka türlü karıştı. şöyleki: kimi ülkeler takvimsel olarak diyelim 25 yıl sonrasına gittiklerinde, bazı ülkelerde yaşayanlar nasıl 100 hatta 150 yıl geride bulabiliyorlar kendilerini..
bu distopik bir zaman yolculuğu değilse ne...

verdiği bu doyurucu ve zengin bilgiler için mejaya teşekkür ederim.diğer yandan mejanın anlatımındaki dünyasal zamandaki yaş alma durumu 1968 yapımı maymunlar cehennemi filminde de işlenmiştir. hatta yanılmıyorsam filmin başında bu konu ile ilgili çarpıcı bir bilgi geçiyordu.

çocukluk dönemimde hayal etme serüvenimin başlamasına sebep olan "back to the future" filmi ile tanışmış olduğum spekülatif kavram. filmin ana karakteri marty'nin küçük bir hata sonucu kendini 50'lerde bulup doğmamış olma riskiyle yüzleşmesi. olası bir yolculukta çeşitli zaman paradoksları yaşanma ihtimalini de düşündürüyor. ben varım.

kutsal kitaplarda yazmıyorsa inanmam, kafir olmak istemem .
amen.

insan formuna bakalım yada dinozor formuna , yüzbinlerce yada milyonlarca yıl önce ölmüş canlı ,toprağa karışmış ,suya karışmış yada başka bir canlı yemiş bitkilere gübre olmuş kalanı böcekler halletmiş eeee..
abi zamanda geri gittik atamın dedesini gördük sen ancak kürek görürsün ,atanın dedesinin ancak atomları kalmış bir yerde şimdi kim bilir neyin neresinde.

ancak aptallar inanır .
şu var hepimiz zaman yolcusuyuz bir şekilde insan yada hayvan veya bitkiyi artık nasıl oluyorsa dondurursunuz yada ona benzer bir şey , o canlı 10000 sene sonra canlandırılır tabi enerji sürekli olursa.

boş beleş işler.

teoride mümkün ama pratikte mümkün değildir.

(bkz: michio kaku)

hepimiz zaman yolcularıyız. *

herkes konuştu akp yaptı arkadaşlar.

öyle ki 50 yıl geriye gitsek en az 50 yıl ileri gitmiş olacağız. e bu zaman da yolculuk değil de nedir?

#3231398
unutulmamalıydı.


t: fizikçilerin ileriye doğru mümkün, geçmişe doğru pek mümkün olmadığını söylediği şey. bir nevi boyutlar arası yolculuk. zaman da bir boyut sonuçta.

konuyu farklı bir boyutu ile alan bilimsel bir altyapıya dayanmaya çalışan başka bir versiyonu için dark matter'ı tavsiye ederim.

make it count tavsiye icin cok tesekkur ederim izleyecegim tam da aradigim tarzdan bir sey gibi duruyor.

bir gun gecmisimde kalirsan, zamanda yolculuk yapmayi ogrenip yasadigimiz her gunu binlerce kere tekrar etmeyi dusunuyorum. her seferinde ayni seyler olacak bile olsa ben ayni filmi defalarca izlemeyi seven bir sahisim.