kültür ve medeniyet

kültür, yerel bir kavram. gelenek, görenek, adetler, folklor, yemekler vs. kültürü oluşturan unsurlardır. bunlar bir bölge, yöre ya da ülke için de geçerli olabilir. bir ülkenin içinde değişik bölgesel kültürlere de rastlanılabilir. türkiye, bu konuda güzel bir örnek. karadeniz, batı anadolu. trakya, iç anadolu'da farklı kültürlerden bahsedebiliriz.
buna karşılık medeniyet, evrensel bir olgudur. bütün insanlık için geçerli olan bir değerler sistemidir.

kültür ve medeniyet, duyduğumuz zaman çok benzer olarak algıladığımız kelimelerdir. fakat bu tam olarak böyle değildir. kültür, bir canlı türünün birlikte yaşamaya çalışmak çabasından doğan ritüeller ve birikimler toplamıdır diyebiliriz. yani kültür, farklı gelenekler birikimidir demek yanlış olmayacaktır. bundan mütevellit kültür insanlara has bir olgu değildir. birçok hayvan türünün kendine ait yaşayış gelenekleri ve yaşamlarının belli zamanlarında uyguladıkları ritüelleri bulunur. bunlara örnek olarak balinaların başka bir balina sürüsü ile karşılaştığında yaptıkları yarım dakikalık karşılama merasimi verilebilir. ortak atalara sahip olduğumuz şempanzeler de bu gibi kültürlere sahiptir. kargaların da cenaze törenleri olduğunu biliyoruz. yani anlatmak istediğim şey şudur ki kültür belli bir bilinç seviyesini aşmış canlılarda kendiliğinden oluşan doğal bir olgudur. insan kültürleri de böyledir. her topluluğun kendine ait bir kültürü olmakla beraber bu kültürler uzun süre birlikte yaşamanın yani toplum olmanın sonucu olarak ortaya çıkmıştır. bir diğer olgu olan medeniyet ise bambaşka bir şeydir. medeniyet, kültür ile çok sık olarak karıştırılmasına karşın başka bir şeyi ifade etmektedir. medeniyet, bir topluluğun birlikte yaşayabilme becerisidir. bu kelimenin farklı dillerdeki etimolojik kökenlerine baktığımız zaman bunu rahatça görebiliriz. “civilization” kelimesi “civitate” kökünden gelir ki bu da organize şekilde yaşayan insanlar, şehir hayatı gibi mânâlara sahiptir. bizim dilimizde de olan “medeniyet” kelimesi ise bir şehir olan medine’den gelir. insanlığın ortak hafızası ve isimlendirmesinde böyle bir tanım olduğunu görebiliyoruz. bu kelime, birlikte yaşama becerisini anlatmaktadır. işte tam da bu yüzden hayvanlarda medeniyet yoktur. medeniyet, insan işidir. birkaç kitaptan okuduğum ve izlediğim şeylere binaen konuşmam gerekirse her toplumun iyi kötü bir kültürü ve gelenekleri olduğu söylenebilir ancak medeniyet her toplumda yoktur. mesela hint kültürü, köklü ve kadim bir kültürdür diyebiliriz. çünkü o bölgedeki toplumsal yaşam yüzyıllara dayanır ancak hindistan’da medeniyet yoktur. çünkü o bölgede insanlar, hâlâ birbirini din, etnik köken veyahut sair sebeplerden acımasızca öldürmek, yok etmek çabasındadır. günümüzde medeniyet, dünyanın birçok ülkesinde vardır. peki dünyanın hangi bölgelerinde kültür veya medeniyet vardır? bunu nasıl fark edebiliriz? bu gayet basit bir sorudur. öncelikle dediğim gibi her toplumun bir kültürü vardır. medeni olan toplumlar ise birlikte barış içerisinde yaşamak becerisini kazanmış toplumlardır.