yüzüklerin efendisi (seri)

frodo aslında kendi kişisel yolculuğuna çıkmıştı. o hüküm dağı denilen dağ aslında onun kendisinin tırmanması gereken hayat yoluydu. ve bu yolun sonunda bir şeyi bırakması gerekiyordu: kendisini. zaten en son aşamaya gelmek bile çok zorken son aşamayı gerçekleştirmek daha da zordu. ama şöyle düşünmek gerek: son aşamayı gerçekleştirebilecek tek kişi de o aşamaya kadar yol katedebilmiş kişidir ancak.

bu noktada kendi hayat yolumuzun hüküm dağına kendimizi bırakmak için giderken her şey bizi o yoldan alıkoymak isteyecek. çünkü hiçbir eski yapı sizi işler ve işlevsel olduğuna inandırdığı sürece onu terk edemezsiniz.

bu noktada, bu yolda, ilerlemek için, eski yapılarımızın bizi ne kadar işlevsel kıldığını düşünmek ve eğer bu düşünmenin sonucunda değil işlevsellik bu eski yapıların bizi biz olmaktan alıkoyduğunu fark edecek olursak şayet işte o zaman tırmanmaya devam edebilmek için bir sebebimiz olacaktır.

üniversite hayatının ilk gününde okula gidip bina insaatı tamamlanmadığı için derslerin bir hafta sonra başlayacağını öğrendikten sonra sahafları dolaşırken kapak resimlerine tav olup aldığım kitap serisi.bir haftada okumuştum 3 kitabı da. daha sonra vize haftasında, daha sonra ve daha sonra ve...kaç kere okudum hatırlamıyorum, filmi kaç kere izledim onu da bilmiyorum. kaç kez daha izleyeceğimi bilmediğim gibi her seferinde ilk kez okuyup izliyormuşum gibi aynı heyecan ve merakla. çok başkadır,külttür.

1978 yılında ilkel imkanlarla çizgi film formatında çekilen filmi bile izlettiriyor kendini, öyle bir hastasıyız orta dünya'nın...

psikiyatr; azerice lotr gerçek değil, seni güldüremez.

azerice lotr;

paraya kıyıp kitabını aldık ama bu ne yav. punto olarak 8'i seçmişler sanırım. bir de içinden kocaman orta dünya haritası çıktı. çok harika bişi.

bir kitabın içinden orta dünya haritası çıkmayacaktır.
eski ev arkadaşımla d&r ın birinden kitabın içindeki haritayı arakladık.

bunun kitabını okumuş olan var mı ? almayı düşünüyorum ama sıkıcı olduğunu söyleyenler var .

aydınlıktan ve ışıktan bahsedebilmek için önce karanlığı bilmemiz gereklidir. karanlık, ancak ve ancak aydınlığın olmadığı yerlerde varlığını gösterebilir. yan yana görünen bu koyu zıtlıklar bizlerin kavramları daha iyi anlamamızı sağlamaya fayda sağlar. filmlerde de ana karakter veya karakterleri daha iyi analiz edip tanıyabilmemiz için yönetmen ve senaristler bu zıtlıklardan fazlasıyla yararlanırlar. yani ana karakterin yeteneklerine/inançlarına/hayat felsefelerine taban tabana zıt olan farklı karakterlerle çatışması sağlanarak, filmlerdeki ana konu ve meselelerin daha net anlaşılması sağlanabilir.

lord of the rings - yüzüklerin efendisi kitabında ve filminde de neredeyse bütün karakterler bu zıtlıklar ile var olmuşlardır. iyi ile kötünün amansız ve neredeyse on bin yıllara dayanan savaşını anlatan film/roman, bu bahsettiğimiz dualite sayesinde sonunda sadece siyah ve beyazın değil aradaki grilerin de içimizde barındığını ve bizimle yaşamaya devam ettiğini ortaya koyar.

dualite; türkçe olmasa da, türkçe'de “ikilik”, “ikilem”, “ikileme”, “ikili denge” gibi çeşitli biçim ve anlamlarda kullanılmaktadır. doğa ve evrendeki karşıtlıkları ve birbirini tamamlayıcılık ilkelerini ifade eden genel bir terimdir. tüm bu karşıtlık ve tamamlayıcılık ilkeleri ışığında, filmdeki karakterler de zıtlıkları ve karşıtlıkları ile birlikte bir bütünü oluşturur.

orta dünyanın iki en önemli büyücüsü gri gandalf (ki sonrasında ak gandalf olacaktır.) ve saruman, iyilikle kötülüğün, aydınlıkla karanlığın savaşında bilgeliğin temsilcileri olmuşlardır. bu iki bilgenin savaşında bilge bir kişilik olmak eyleminin iyi veya kötü olmaktan tamamen bağımsız bir kavram olduğunu görürüz. hatta bir sahnede gandalf saruman'a; "söyle eski dostum, bilge saruman ne zaman velilik yerine deliliği seçti?" diye sormaktadır. bu soruda dahi saruman'ın bilgeliğine saygı duyduğunu ancak yanlış bir yola girdiğini anlamaktayız.

vekilharç denethor'un iki oğlu faramir ve boromir; aynı kandan iki kardeşten biri olan boromir hırs ve arzularına yenik düşmüş ve yanlışı hemen akabinde fark etse de tek güç yüzüğünü elde etmeye çalışmıştır. ancak diğeri, yani faramir yüzük kardeşliğine sadık kalır ve arzularına yenilmez. bu iki asil kardeş üzerinden anlatılan hikayede de görürüz ki; verilen kararlar, atılan adımlar soy veya kaderle alakalı değil tamamen kişisel tercihlerden, arzu ve isteklerden kaynaklıdır.

legolas ve gimli'ye bakacak olursak; biri güzellik, zerafet, çeviklik, esneklik temsilcisidir. bu kişi legolas'tır. diğeri ise çirkinlik, kabalık, güç ve katılık göstergesidir. orta dünyanın önemli ırklarına (elf ve cüce) mensup bu savaşçı iki karakter, birbirinden taban tabana farklı özelliklere sahip görünseler de filmin ve kitabın sonunda büyük birer kahraman olurlar ve yüzük kardeşliğinin temel taşları konumundadırlar. ikisi de hem arkadaşlıklarına hem de kendinden beklenenlere son derece sadıktır. aynı zamanda ırkları arasında yaşanan, geçmişten gelen ön yargı ve düşünceleri birbirlerini tanıdıkça kırılır, dağılır ve iki yakın dost olmayı başarırlar. filmdeki bir savaş sahnesinde gimli; "bir elf ile yanyana savaşacağım hiç aklıma gelmezdi." derken karşılığında legolas; "bir dost ile yanyana savaşmaya ne dersin?" sorusunu yöneltmiş, bu ikili ardından gülüşerek dostluklarını bir daha perçinlemiştir.

elfler ve orclar; iyilik ile kötülüğün, aydınlık ile karanlığın ve bunların birer yansıması olarak karşımıza çıkan güzellik ve çirkinliğin temsilcileridir.

smeagol (bilinen adıyla gollum) ve sam; gollum gücün, arzunun ve ihtirasın karşısında boyun eğmiş zavallı bir yaratık olmuşken, sam karanlık duyguların esiri olmayan saf, duygusal, temiz ve erdemli bir karakter olarak kalabilmeyi başarmıştır. hatta yüzük eline geçince bile onu frodo'ya geri teslim etmiştir. tüm bunların yanında filmin sonlarında yüzük taşıyıcısı frodo'nun neye dönüşeceği de bu ikilinin yani smeagol ve sam'in frodo'yu nasıl etkilediği üzerinden şekillenecektir.

film ve romandaki birçok karakter üzerinden bu dualiteyi ortaya koymaya devam edebiliriz. (ölüler/ yaşayanlar, shire/mordor, aragorn/isildur vb.)

peki başa tekrardan dönersek bu analiz neden bu karakterler ve dualite üzerinden keskin bir çatışmayı ortaya koyar? filmdeki bütün karakterler ana karakter için vardırlar. bu karakterler arasındaki zıtlıklar frodo'yu ve onun görevini daha iyi anlamak içindir. en basitinden frodo diğer karakterlerin aksine iyiliği ve kötülüğü, hırsı ve naifliği, güzelliği ve çirkinliği tabiri caizse bir arada taşır. her şeyin siyah ve beyaz olmadığını bize gösterir.

filmin sonunda bile yüzüğü kendi iradesi ile yok edemeyecektir. o büyük erdemlere sahip bir kahraman değildir. yüzük yok edildikten sonra filmin yaklaşık 30 dakika daha devam etmesinin en önemli nedenlerinden birisi de budur. frodo bu yolculuğundu kendi iç hesaplaşmasını yaşar. bütün film incelenecek olursa eğer; en temelinde frodo'nun içindeki iyi ve kötü tarafın çatışmasıdır.

bulduğum her vakitte bir sahnesini ya da tamamını izlediğim üçleme. müziklerini dinleyerek tasarım yapmak ayrı keyif.

kitabını yavaş yavaş, acele etmeden okuyun. ama önce hobbit tabi ki. ha yok ben derine gireceğim efenim (bkz: finarfin) reyizi tanımak istiyorum falan derseniz öhömm, silmarillion okuyun elbette.

filmlerini izledim. silmarillion da dahil birçok kitabını okudum. favori karakterlerim iluvatar ve morgoth. hiçler nickini yapmamış olsaydım morgoth olabilirdi nickim.

filmleri en az 3 saat, kitapları ise binlerce sayfadır.
en çok üzen şey ise, tolkien'in yüzüklerin efendisi'ni hiçbir zaman izleyemeyecek olması.

bir yerde galadriel ayna hakkında şu sözleri sarf ediyor;



gerçekleşmemiş olan şey ölümdür, kanser hastası bir insanın yüzünde ise ölüm vardır, işte aynanın henüz gerçekleşmemiş olanı yansıttığı şey bence budur.

bunu fark edince hayatı zaten biraz olsun çözmüş oluyorsunuz ve izlediğiniz şeyin sadece bir film değil, aynı zamanda ders olduğunu.

eğer okumaya karar verdiysem o sene 23 eylül'ü beklediğm kitap serisi. bence şimdiye dek yazılmış en iyi kurgu. yüzük kardeşliği, iki kule ve kralın dönüşü isimli üç kitaptan oluşur. neden mi 23 eylül? çünkü frodo * o tarihte çıkınçıkmazından ayrılıp maceraya başlıyor. evet bu kadar fanatiğim bu konuda. * * *

not: bugün 23 eylül, filmler bitti, ilk kitabı elime aldım bile. ^^

bana göre serinin en güzel filmi birinci filmdir. ilk olmasından dolayı mıdır bilmiyorum ama böyle ilk filmde karakterlerin bir şekilde birbirinden ayrılması, yüzük kardeşliğinin birbirinden bağımsız şekilde kopuk kalması, ama yine de o mücadelelerini izliyor olmak çok güzel bir histi. boromir'in fedakarlığı, sam'in o mükemmel dostluğu. hayatımızda görmek isteyip de çok nadiren görebildiğimiz şeyler.

ondan sonra da ikinci filmi çok severim, zira insan bir gandalf bekliyor bazen hayatında. beşinci günün şafağında bir gandalf'ın gelmesi. bazen insanın en çok arzu ettiği şey olabiliyor.

olayın sırrı nihayet çözülmüş.

benim sevdigimdir.

ve efsane tirad:

yüksek bütçeli bir filmdir. yetişkinler için yapılan çocuk filmi

ömrü hayatımda okudum ilk kitap serisi. serinin ilk kitabı olan yüzük kardeşliği de, okuduğum ikinci kitaptı. sonraki yıllarda seriyi sanırsam 5 defa daha okudum. her okuduğumda farklı bir yönünü keşfettim. her okuduğumda farklı bir şey öğrenip hayatıma kattım. fantastik kurgu deyip geçmeyin hayata yön veren bir kitap serisidir.

ayrıca orklar elfler insanlar gibi ırklarda kurduğu fantastik dünya, bugün milyar dolar değerinde bir sektör haline almıştır.

hep "yüzüğü neden kartallarla götürmediler" geyiği döner. bunu bir çok kere açıkladılar, işte kartallar çok büyük, mordor'a yaklaşmadan görülürler falan. ancak bugün reddit'de çok daha mantıklısını gördüm.

adamın fikri şu;

yüzüğü alıyorsun, bi tane tavuğa bağlıyosun, tavuğu da tasmayla götürüyorsun. yüzüğü tavuk taşıyor.
böylece frodo yüzüğün etkisine kapılmıyor, kötü olmuyor. rahat rahat gidiyor.

ulan güldüm ha, ama mantıklı da.