1.
talep yasasına göre bir malın fiyatıyla talep edilen miktar arasındaki ilişki ters yönlüdür. bu kuralın istisnasını ilk kez iskoç iktisatçı – istatistikçi sir robert giffen öne sürmüştür. giffen, 19. yüzyılın ortalarında irlanda’da ortaya çıkan patates kıtlığının patates fiyatlarını yükselttiğini, bunun patatese olan talebi düşürecek yerde artırdığını görmüş ve bu tersliğin nedenini araştırmıştır. incelemesi sırasında irlandalı işçilerin gelirlerinin çok düşük olması nedeniyle beslenmelerini ağırlıklı olarak patates ile karşıladıklarını, et gibi daha pahalı ve kaliteli yiyeceklere daha az bütçe ayırdıklarını gözlemlemiştir. oluşan patates kıtlığı nedeniyle patates fiyatları artınca bu tüketicilerin patatese ödedikleri bedel de yükselmiştir. giffen, patates fiyatlarındaki bu artış sonucunda işçilerin, et ve diğer pahalı yiyecekleri almaya paraları yetmez hale gelince paralarının tümünü patates talep etmeye ayırdıklarını görmüştür. talep yasasına bir istisna oluşturan bu tür mallara giffen malı, ortaya çıkan bu çelişkili duruma da giffen paradoksu (çelişkisi) deniyor. konuyla ilgili ikinci istisna gözlemini iktisatçılar, robert t. jensen ve nolan h. miller, çin’in hunan ve gansu eyaletlerinde yapmışlardır. jensen ve miller, hunan eyaletinde insanların temel gıdası olan pirinç ve gansu eyaletinde buğday talebi üzerine yaptıkları araştırmalarla giffen paradoksunu çok daha yakın bir zamanda (2007) yeniden test etmişler ve benzer sonuçlara ulaşmışlardır. ulaştıkları sonuca göre; pirinç, buğdaya göre giffen malı olmaya daha yakın konumda bulunmaktadır.
özet: her kuralın bir istisnası vardır.
--- alıntı ---
www.mahfiegilmez.com/2015/1...
--- alıntı ---
devamını gör...
2.
fiyatlar arttıkça daha çok satın alma durumu.
diyelim ki markete gittiniz ve tanesi 10 liraya satılan bir üründen bir tane aldınız. eve geldiniz ve ürünü çok beğendiniz. ertesi gün aynı markete aynı ürünü almak için gittiğiniz zaman fiyatının 18 lira olduğunu gördünüz. bu üründen bir taneden daha fazla satın alır mısınız? eğer aldığınız ürün bir giffen malı ise muhtemelen bu soruya cevabınız evet olacaktır.
bir giffen malı, standart ekonomik ve tüketici talep teorisine meydan okuyan, düşük gelirli, lüks olmayan bir üründür. giffen mallarına olan talep, fiyat yükseldiğinde artar ve fiyat düştüğünde düşer. bir ürün, yalnızca belirli koşullar yerine getirildiğinde giffen malı olabilir. öncelikle ürün, sınırlı sayıda ikamesi olan gıda gibi temel bir ürün olmalıdır. ayrıca elbette bu malı alan kişiler, temel ürünü daha kaliteli ürünlerle değiştirmeyi göze alamayacak kadar fakir olmalıdır. bazı yaygın giffen malları pirinç, tuz, patates ve ekmektir.
giffen paradoksundan bahsedildiği zaman ekonomik açıdan tuhaf bir çelişkiye neden olan bir başka durum daha ele alınır. veblen malları adını “gösterişçi tüketim” teorisini formüle eden amerikalı ekonomist thorstein veblen’den adını alır. bu mallar tuhaftır, çünkü fiyatları arttıkça onlara olan talep de artar. ancak değersiz giffen mallarının aksine, bu mallar yüksek statü sembolü sayılır.
daha fazla para ödeme isteği daha iyi bir kaliteye erişmekten çok zenginliğin reklamını yapmak içindir. bu yüzden gerçek bir veblen malı kendinden düşük fiyatlı eşdeğerlerinden belirgin ölçüde yüksek kaliteli olmamalıdır. fiyat düştüğünde ise zenginler bu malı almayı bırakırlar. fiyatlarda indirim satışları azaltma eğiliminde olur. bazı mağazaların sezon sonlarında asla indirime girmemesinin nedeni budur. alabilen alır, alamayan ise zaten giffen paradoksu ile boğuşmak zorundadır.
diyelim ki markete gittiniz ve tanesi 10 liraya satılan bir üründen bir tane aldınız. eve geldiniz ve ürünü çok beğendiniz. ertesi gün aynı markete aynı ürünü almak için gittiğiniz zaman fiyatının 18 lira olduğunu gördünüz. bu üründen bir taneden daha fazla satın alır mısınız? eğer aldığınız ürün bir giffen malı ise muhtemelen bu soruya cevabınız evet olacaktır.
bir giffen malı, standart ekonomik ve tüketici talep teorisine meydan okuyan, düşük gelirli, lüks olmayan bir üründür. giffen mallarına olan talep, fiyat yükseldiğinde artar ve fiyat düştüğünde düşer. bir ürün, yalnızca belirli koşullar yerine getirildiğinde giffen malı olabilir. öncelikle ürün, sınırlı sayıda ikamesi olan gıda gibi temel bir ürün olmalıdır. ayrıca elbette bu malı alan kişiler, temel ürünü daha kaliteli ürünlerle değiştirmeyi göze alamayacak kadar fakir olmalıdır. bazı yaygın giffen malları pirinç, tuz, patates ve ekmektir.
giffen paradoksundan bahsedildiği zaman ekonomik açıdan tuhaf bir çelişkiye neden olan bir başka durum daha ele alınır. veblen malları adını “gösterişçi tüketim” teorisini formüle eden amerikalı ekonomist thorstein veblen’den adını alır. bu mallar tuhaftır, çünkü fiyatları arttıkça onlara olan talep de artar. ancak değersiz giffen mallarının aksine, bu mallar yüksek statü sembolü sayılır.
daha fazla para ödeme isteği daha iyi bir kaliteye erişmekten çok zenginliğin reklamını yapmak içindir. bu yüzden gerçek bir veblen malı kendinden düşük fiyatlı eşdeğerlerinden belirgin ölçüde yüksek kaliteli olmamalıdır. fiyat düştüğünde ise zenginler bu malı almayı bırakırlar. fiyatlarda indirim satışları azaltma eğiliminde olur. bazı mağazaların sezon sonlarında asla indirime girmemesinin nedeni budur. alabilen alır, alamayan ise zaten giffen paradoksu ile boğuşmak zorundadır.
devamını gör...
3.
ilk kez sir robert giffen tarafınca bahsedilmiş bir kavramdır.
giffen paradoksuna göre;
giffen mallarının fiyatı yükseldiğinde talep artar, fiyatı düştüğünde talep azalır.
giffen, 19. yüzyılda irlanda'da ortaya çıkan patates kıtlığının patates fiyatlarını arttırdığını, fiyatı artan patatesin ise talebinin arttığını görmüş ve bu ters durumun nedenini incelemiştir.
inceleme sonucunda, düşük gelirli irlandalı işçilerin beslenmelerini patates ile giderdiklerini, gelirlerinin az bir kısmını et gibi yüksek bütçeli yiyeceklere ayırdıklarını gözlemlemiştir. bu durum patates kıtlığını oluşturarak patates fiyatlarını arttırmıştır.
giffen, artan patates fiyatı nedeniyle işçilerin et gibi kaliteli yiyeceklere paraları yetmediğini, bütün paralarıyla patates talep ettiklerini görmüştür. talep kanunun tam tersini oluşturan bu tür mallara giffen malı, bu durum ise giffen paradoksu olarak anılmaktadır.
*
giffen paradoksuna göre;
giffen mallarının fiyatı yükseldiğinde talep artar, fiyatı düştüğünde talep azalır.
giffen, 19. yüzyılda irlanda'da ortaya çıkan patates kıtlığının patates fiyatlarını arttırdığını, fiyatı artan patatesin ise talebinin arttığını görmüş ve bu ters durumun nedenini incelemiştir.
inceleme sonucunda, düşük gelirli irlandalı işçilerin beslenmelerini patates ile giderdiklerini, gelirlerinin az bir kısmını et gibi yüksek bütçeli yiyeceklere ayırdıklarını gözlemlemiştir. bu durum patates kıtlığını oluşturarak patates fiyatlarını arttırmıştır.
giffen, artan patates fiyatı nedeniyle işçilerin et gibi kaliteli yiyeceklere paraları yetmediğini, bütün paralarıyla patates talep ettiklerini görmüştür. talep kanunun tam tersini oluşturan bu tür mallara giffen malı, bu durum ise giffen paradoksu olarak anılmaktadır.
*
devamını gör...