efsanevi büyük britanya kralı arthur'un taşıdığı, glaston gölü ve avalon adası'nın leydisi vivien tarafından kendisine verilmiş olan kılıcın ismidir.

ekskalibur hakkında iki efsane bulunur. ilkinde robert de boron'un merlin adlı şiirinde "sword in the stone" (taştaki kılıç) olarak geçer. kral arthur, kılıcı saplandığı taştan çekip çıkarır ve bu sayede gücünü ve hâkimiyetini ispatlar. sir thomas malory'nin kaleme aldığı kral arthur efsanesine göre ise kral arthur kral pellinore'la dövüşürken kılıcı kırılır. gölün hanımı tarafından kral arthur'a başka bir kılıç, yani ekskalibur verilir. kral arthur'un ölümüyle sir bedivere kılıcı göle atmış, gölden yükselen bir el de kılıcı kaparak kaybolmuştur.

kral arthur'un büyülü güçlere sahip kılıcı ekskalibur büyük britanya'nın haklı egemenliğiyle de iliştirilir. bu iki kılıç kimi yerde aynı kılıç olarak geçse de bazı kaynaklarda birbirlerinden farklı olduğu söylenir. söylenenlere göre bu kılıç, yeryüzüne düşen bir meteorun madeninden yapılmıştır. çekilir çekilmez otuz meşale yakılmış gibi düşmanların gözünü kamaştırması, güçlü kını sayesinde sahibinin ölümcül yaralar almasını önlemesi ve yaralanan yerin kanamamasını sağladığı gibi efsanevi özelliklerinin olduğu söylenir.