bir ay doğar ilk akşamdan geceden...

yarası saklı, fırtınam, ölüyorum efsane şarkılar.. sert görünümünün aksine kanımca çok duygusal bir insan. iyi ki var hayko'muz..

organizasyon tam uymadı da, anladınız siz

olay şu. her sabah sözlükten rastgele kişilere günaydın mesajı atıyoruz. "kesinlikle art niyet yoktur"

12 şubat 1969, brooklyn - new york doğumlu, yahudi asıllı amerikalı yönetmen ve senarist. dahi yönetmenlerdendir.

ilk büyük başarısını pi filmiyle yakalamış sundance'te en iyi yönetmen ödülü almıştır. 2000 yılında çektiği requiem for a dream filmi ise müziği lux aeterna ile çoğumuzun aklında yer etmeyi başarmış, bağımlılık temalı çarpıcı bir filmdir ve aronofsky'nin ününü daha da artırmıştır.

(bkz: sözlüğe çık tepin istersen)

uzaktan çalışma vesilesiyle her gün yaptığım calisirken haftasonları ise pazar günleri yaptığım için sanırım o erkeklerden biriyim. ancak neden erkek vurgulanıyor onu anlamıyorum. ev işi yapmak aşırı zor. cidden zor.

mesela süreci anlatayım.

sabah kalk, kızın dağıttıklarını topla, eşini uyandır o arada çay koy, demlenene kadar kendi işlerini hallet, sonra kahvaltıyı hazırla, eşin de tabi çocukla ilgileniyor o arada, kahvaltı faslından sonra ya kızı ya da kızın döktüklerini temizle, sonra mutfağı toparla ya da kızla oyun oyna, kızın uyku vakti gelince ya kızı uyut ya da diğer rutin ev işleri ile kendi işlerini hallet, akşam yemeği için hazırlıklar, akşam çay, gün içinde gerekirse süpürge silme...

bunu ya ben ya eşim yapmak zorundayız. her gün. zor dostum zor. spor salonunda ağırlık basmaya benzemiyor bu işler.*

komşuculuk da denebilir buna.

birinin ailesinden bir kişi hasta olunca komikli tanım yazmaya utandım geçen gün.*
bana bakmayın.

mandalina kabuğu kokusu, gece duvarda oynaşan ateş gölgesi, odun tadı eklenmiş mis gibi çay ile büyükmektir..

(bkz: söylenecek söz bulunamayan durumlar)
(bkz: ne desem gg)

dizi, 24 bölüm olup bir bölümün ortalama süresi 74 dakikadır. netflix’de yayınlanmaktadır.

1871 yılında abd’nin joseon’a (şimdiki adıyla güney kore) yaptığı bir sefer sırasında kore'de bir kölenin çocuğu olan eugene choi amerika’ya kaçar. ilerleyen yıllarda japonya imparatorluğunun kore’yi kolonileştirmek istemesi üzerine amerika, kore’ye asker gönderir. eugene choi, yıllar sonra amerikalı bir subay olarak kore’ye geri döner.

go ae-shin, koreli bir soylunun torunudur. kore’yi müdafaa eden bir sivil birliğin parçasıdır.

goo dong-mae, insanların karşısında durmaktan çekindiği bir samuraydır. kendi birliği vardır.

kim hui-seong, kore'nin o dönem imparatordan sonra en zengin ailesinin veliahtıdır. go ae-shin’nin nişanlısıdır*.

dizi, bu 4 ana karakterin çevresinde gerçekleşir.

diziyle alakalı spoiler içermeyen görüşüm aşağıdadır.

şimdiye kadar yorumladığım hiçbir dizi de puanlamamı önden yapmadım, bu ilk olsun. diziye puanım 10/10.

izlediğim en iyi kore dizisidir. gariptir bu diziyi yayınladığı dönem* netflix’de sürekli görmeme rağmen konusunu düzgün okumadığımdan zaman yolculuğu yapan bir askerin joseon’da yaşadıkları gibi bir konusu olduğunu düşünüyordum. eugene choi’nin netflix’deki o görkemli havası bana bunu anımsatmıştı ama ciddi bir dizi olduğunun da farkındaydım. öncelikle ilk sandığım şey külliyen yanlıştı fakat tutturduğum tek kısım bu dizinin gerçekten ciddi bir dizi olduğuydu.

izlemek için yıllarca erteledim, ta ki geçen sene mart ayına kadar. zengin oppa, fakir kız hikayelerinden sıkıldığım bir dönem uzun zamandır bakıştığım bu diziyi açtım. ilk fark ettiğim şey zaman yolculuğuyla uzaktan yakından alakası olmadığıydı. farklı bir şeydi. çekim teknikleri ve senaryosu diziden çok bir filmi andırıyordu ve izlemeye devam ettim.

dizi, japonya imparatorluğunun kore’yi kolonileştirmeye çalışmasını kurgulayarak anlatıyor. merak edip araştırdığımda bazı olayların gerçekten yaşanmış olduğunu öğrendim. dizide de adı zikredilen bazı hainlerin gerçekten yaşadıkları, ülkelerini parsel parsel nasıl sattıklarını öğrendim. insanların nasıl sefalete sürüklendiğini gördüm ama tabi ki tarih dizilerden öğrenilmez o nedenle bu kısmı burada bırakıyorum, çünkü karakterlere değinmek istiyorum.

eugene choi, bir kölenin çocuğu. gördüğü zulümlerin ardından amerikalı bir misyonerle birlikte amerika’ya kaçıyor. orada kendine yeni bir hayat kurmaya çalışıyor, büyüyor ve amerikalı bir asker oluyor. kader bu ya doğduğu ülkesine bu sefer amerikalı bir subay olarak geri dönüyor. spoiler vermeden şöyle anlatayım, hiçbir yere ait olamayan biri olarak görüyorum eugene’i. amerika’da bir koreli, kore’de bir amerikalı.

go ae-shin, bir soylunun torunu. ailesini kaybettikten sonra dedesinin himayesinde, dedesinin istediği şekilde yaşaması istenen biri. doğuştan bir hanımefendi olmalıydı ama onun için ülkesinin bu durumu için bir şeyler yapmak ideal torun olmasının ötesindeydi. kore’yi müdafaa eden sivil bir birliğe katıldı. eugene choi ile de yolu burada kesişti.

goo dong-mae, insanların bakmaktan dahi çekindiği bir samuray. katanası keskin. birliği bir çeşit mafya gibi. spoiler vermeden bu karakteri anlatmam mümkün değil sanırım ama seviyorum kendisini*.

kim hui-seong, o da go ae-shin gibi bir soylunun torunu. ailesi o dönem kore’deki en zengin aile. go ae-shin’nin nişanlısı. ikisinin dedeleri çocukken nişanlamışlar bu iki insanı. birbirlerini hiç görmemişler, hiç akıllarına getirmemişler. spoiler vermeden diyebileceğim tek şey bu genç adam zengin ve havalı biri olmaktan çok daha fazlası*.

başta da belirttiğim gibi, diziye puanım 10/10. eğer 24 bölüm boyunca her bölümü film gibi bir dizi izlemek istiyorsanız bu diziyi kesinlikle öneririm, tarihi yönüyle beraber epik bir aşk hikayesi. oyunculardan çekim tekniklerine bu diziyle alakalı her şey çok iyi, hatta izlediklerimin en iyisi. bakmaya doyamadığım sahneleri vardı.

soundtracklerini dinleyene kadar korece herhangi bir şarkı dinlememiştim. benim için bu alanda bir ilk oldu ve halen dinlemeye devam ederim soundtracklerini. dinlemenizi mutlaka öneririm.

çok uzattığımın farkındayım ama bu diziyle aramda duygusal bir bağ var. belki o dönem yaşadıklarım da duygusal bir bağ kurmamda etkili olmuştur, bilmiyorum. diziyle alakalı spoiler içermeyen görüşlerim bu kadar, okumaya devam etmek isteyenler için aşağıdaki görüşlerim çok ağır spoiler içerir.


düzenleme: imla hataları ve anlatım bozuklukları düzeltildi.

benim için en hatırlanası olan beş yıl önce katıldığım bir zirveydi.

başka bir sözlükte yaşadığım şehirde zirve düzenlenecekmiş. sanıyorum şehir başlığına yazan herkese mesaj atmış düzenleyen arkadaş. yorgunluk ve hastalığımı epey bahane etsem de yoğun ve anlamsız ısrarlar üzerine "tamam" demiş bulundum. "bir bira içip kaçarım" diye düşünüyordum. o arada zirveyi düzenleyen arkadaş zirve başlığında "katılanlar" diye bir kısım açmış nickleri ekliyor. bazıları okuduğum insanlar, bazılarını ilk kez görüyorum. ilk kez gördüklerimi açıp inceliyorum falan neyse zirve saati geldi mekana gittim.

"kadın dediğin en az 170 olacak, beli ince kalçaları büyük olacak" tadında takılan 1.60'lık don juanlar mı dersin, her konuyu siyasete bağlayan gergin tip mi dersin, posta gazetesi yurdumun şairlerinden hallice sözlük şairleri mi dersin, baskılı tişört üzerine kareli gömlek tayfa mı dersin ne ararsan var.

o arada her kalabalık grupta olduğu gibi daha iyi anlaşan insanlar oluyor. çok komik bir çocuk vardı. * onunla epey eğleniyoruz falan. yer değiştirmeye karar verdim karşıdan karşıya yüksek sesle konuşmayalım diye.

ben: kardeşim yer değiştirelim mi?
yanımdaki kız: kiminle yer değiştireceksin?
ben: şu arkadaşla
yanımdaki kız: olmaz, burda otur.
ben: neden?
yanımdaki kız: bizim onunla bi' geçmişimiz var, yanlış anlar şimdi.
ben: tamam

(aradan 10 dakika geçer)

ben: siz mustafayla yer değiştirseniz olur mu?
yanımdaki kız: hangi mustafa?
ben: şu beyaz tişörtlü arkadaş işte
yanımdaki kız: eski sevgilim o benim
ben: bu yer değiştirmeye engel mi?
yanımdaki kız: değil
ben: tamam teşekkür ederim

(ilerleyen saatlerde kapının önüne sigaraya çıkılır)

ben: lan mustafa bi seni bi de ahmet'i çok sevdim ha. geldiğime değdi
mustafa: bana ahmet deme abi
ben: niye lan noldu?
mustafa: aramız bozuk abi onunla.
ben: kız meselesi mi?
mustafa: kim söyledi abi?
ben: kimse söylemedi oğlum tahmin ettim.

(gecenin sonu)

ahmet: abi burda çoğu kişinin birbiriyle bi' geçmişi vardır.
ben: neden?
ahmet: neden derken abi?
ben: oğlum kocaman şehir neden kendi aranızda dönüp duruyorsunuz?
ahmet: bilmiyorum abi.

sözlüğün bana kazandırdığı bir tanım olarak (bkz: geçmişi olmak) diyorum ve zirvelere katılma tereddüdü olan varsa hiç tereddüt etmeden katılmasını tavsiye ediyorum. sözlüklerle alakalı geçirdiğim en eğlenceli 4 saatti.

o kadar güzel noktalara parmak basmış, unuttuğumuz şeyleri deşerek öyle güzel hatırlatmış ki. izlediğim en iyi türk yapımlardan biridir.

şu replik derinlerde bir yere çok dokundu;
“sırf göğüslerini kimse fark etmesin diye kaç kız çocuğu kambura’da kambur yürüyor, farkında mısınız? o kambur var ya, o çocukların kamburu… o aslında hepimizin sırtında.”

kambura son derece doğru bir anadolu özetidir. bu replikte yazanı hiç yaşamamış bir kadın var mıdır? ben yaşadım, hem de son derece rahat ve çocuk psikolojisinden anlayan bir ailede büyüsem de. kadın kimliğimizi bu ülkede neden bu kadar zor buluyoruz? “kadın” kimliğimizi bulamadan hayatlarımız geçiyor. çok çok acı.
regl olduğunda utanıyor kızlarımız, bu tiksinç bişeymiş gibi. aslında sağlıklı bir kadın olduğuna sevinmesi ve kutlaması gerekmiyor mu? bu ülkede mutlu bir kız evlat büyütmek ne zor... ne kadar modern büyütsen de, ne kadar özgüvenli ve rahat yetiştirsen de bu tabuları çocuk bir yerden alıyor. öğreniyor; utangaç olmayı, başını eğmeyi, ürkek olmayı.

t: yabancı korkusu ve düşmanlığı anlamına gelen bir fobidir.
içerisinde zenofobik bireyler barındırmayan toplum yoktur herhalde. kişiler doğal olarak alıştıkları çevreye uyum sağlarlar yıllarca, dışarıdan gelen bir kimseyi tehdit olarak algılarlar bu yüzden. somutlaştırırsak, örneğin, günümüzde türkiye'de suriyeli, zamanında greklerin barbar düşmanlığını ve macarların anti mülteci tavırlarını söyleyebiliriz.

gönül yarası gibidir, hep iz kalır.

birçok genelleme gibi bu da yanlıştır.

kızlar hayatınızın her yerinde olacaklar. oldular da. yeri gelecek patronunuz olacak, yeri gelecek iş arkadaşınız. hepsine aynı gözle mi bakacaksınız? hepsi sizi düşürmek için mi iletişime geçiyor? çok yanlış düşünüyorsunuz, çok.

burada mis tanım girip kitap almak varken, hangi kız/erkek birilerini düşürmek için çabalasın gül gibi sözlükte allasen? yazarız, konuşuruz, geçinir gideriz kendimizce. kimse için "ağıma düşüreyim, parasını yiyeyim, gönül eğlendireyim," planı yapmıyoruz.

ben şiddetin olumlu yönde kullanılması gerektiğini savunurum her zaman. insanlık vasıflarını yitirmiş yaratıklar karşısında merhamet duygusunun çok da kullanışlı olduğunu düşünmüyorum.

ibret-i alem diye bir kavram var, hepimiz aşinayız. neden kullanmadığımızı anlamıyorum. bence bu katilleri, vicdan yoksunlarını, insanlık vasfını yitirmiş bu organizmaları dünyadan temizlemeden gerçekten insan olanlara rahat yok belli ki.

azra artık bu dünya üzerinde değil ve evet unutacağız çok kısa zaman sonra. arada paylaşacağız resmini ve azra öldüğü ile kalacak. çektiği acıları kimse hatırlamayacak.

o yüzden azra’nın bunu yaşanmasına neden olan herkesin üzerinde şiddeti olumlu yönde kullanmalıyız. bunu insan olmak adına yapacağız ve dahasını da yapabiliriz.

pek tanıdık bir istektir.
ege'de olursa tadından yenmez.
bir dönem marmara'da bir köyde 5, 6 sene yaşamışlığım var.
su yoktu su, her yer çamurdu. dağda bayırda inek peşlerinde koştum hey heyyyy.
yani marmar'a deyince sanmayın ki tatil köyü.
neyse bir kaç sene içinde şehir değiştirmeyi düşünüyorum.* tavsiye alırım.*

sosyal mecrayı bir yana, gerçek dünyada insanların yüz yüzeyken bile birbirini anlamadığı, anlamak için de hiçbir şey yapmadığı bir dönem yaşıyoruz. kaldı ki, varlık sebebi goygoy olan ya da o şekilde görülen bu tür macralarda kişiler birbirini anlasın. çok zor çok.

anlatmaya kelimelerin yetmeyeceği şahane bir film. kelimeler cidden yetmeyecektir çünkü herkesin kendinden bir şeyler bulabileceği farklı yorumlayabileceği üzücü bir film.

filmin başrollerinde jim carrey ve kate winslet bulunuyor. ayrıca kirsten dunst , charlie kaufman , elijah wood gibi başarılı oyuncularda filmde karşımıza çıkıyor.
filmin yönetmeni michel gondry dir. çok güzel bir iş çıkarmış bayılarak izledim. sinematografi ve renkler nefis kullanılmış. anlatmak istenilen net bir şekilde anlatılmış. bazı sahneler rüya gibi hayal gibi hatta gerçek olamayacakmış gibi güzel çekilmiş.
filmin senaryosunu michel gondry, charlie kaufman ve pierre bismuth beraber yazılmış. ayrıca o dönem en iyi özgün senaryo oscarını kazanan senaryo olmuştur.

bu filmi bu kadar geç izlediğim için üzülmüyorum aksine seviniyorum. bazı şeylerin zamanı vardır ve bu öyle bir film. iyi ki aklım başımdayken veya aklımın başında olduğunu zannederken izlemişim.
geçmişte bu filmi izlesem bu ne biçim film lan gibi bir tepki verecektim eminim kendi aptal gençliğimden.

hayatınızın bir yerinde kesinlikle izlemeniz gereken harika bir film. tavsiye ederim.