nyx

yunan mitolojisindeki ilk tanrıçalardan olan niks (nyx) gecenin vücut bulmuş hali olarak kabul edilir.ilk yunan tanrısı kaos‘tan doğan niks gece tanrıçasıdır.sembolü ay ve yıldızdır. niks’in çok güzel olduğu söylenir.

aynı zamanda tamamen cruelty free olduğunu iddia eden bir kozmetik markasıdır.

gecenin tanrıçasıdır. kendisi gece olarak anılır. zamanın başlangıcında yaratılmıştır. tanrı chaos'un kızıdır. doğum yeri gaia olarak bilinir. zeus'un korktuğu tek tanrıçadır. bunun temel sebebi nyx'in çok yaşlı, bilgili ve güçlü olmasıdır. nyx, karanlığın tanrısı erebus ile evlenmiştir. bu evlilikten hemera ve aether doğmuştur. oneiroi olarak isimlendirilen karanlık ruhları da yaratmıştır. ay taşı bu tanrıçaya adanmıştır. tartarus'ta yaşar. uyku ve ölümün anası olarak da bilinmektedir.

yunanca gece anlamına gelen "nihta" (νύχτα) kelimesinin kökü ve aslıdır aynı zamanda.

yunan mitolojisinde gece tanrıçası, gecenin vücut bulmuş hali.

evrende hiçbir şey yokken, her yer sonsuz boşluktan ibaretken, “var” olan tek şeyin “hiçlik” olarak bilindiği zamanlarda chaos “var” imiş. chaos’tan sonra 5 ilk-tanrıdan biri olan nyx, kardeşi erebus ile (karanlık ve gölgenin tanrısı) birlikte chaos’tan “doğan” tanrılar iken diğer 3 tanrı (gaia, tartaros ve eros) için böyle bir şey söylemez hesiod.

hesiod, nyx’ten “black night” olarak bahseder, ismini zikretmez (zeus’un bile korktuğu tanrıçanın adını anmak istemediğinden muhtemelen). şuraya da 3 farklı theogony çevirisi koyalım, 1 2 3. kardeşi erebos ile aether (üst gök, tanrıların nefes aldığı havanın bulunduğu gök, yıldızlı gök) ve hemera (gün, gündüz) isimli iki çocuğu olur. sonraki çocuklarını tamamen kendi kendine “doğurmuştur” (çok fazla çocuğu var, hepsini buraya yazıp şişirmemek için en sona ekledim. aether ve hemera’nın aksine hepsi kötücül tanrılar).

nyx, yine hesiod’un bildirdiği üzre tartarosta yaşar. kızı hemera ile nöbetleşe çalışır, biri tartarosa döndüğü vakit diğeri ayrılır, böylece gece gündüz döngüsü sürer (bu hikayenin neredeyse aynısını genesis 1’de geçiyor (tanrı dünyayı yaratmadan önce hiçlik vardı, sonra ışığı yarattı, ışığı ikiye bölüp gece ve gündüzü yarattı vs). yine önce gece, sonra gündüz yaratılmış, tıpkı önce nyx sonra hemera gibi) genesis 1:3-5. tartaros gibi işkencenin, zulmün ve karanlığın hüküm sürdüğü bir yerde yaşamasına rağmen kötülük tanrıçası değildir, hatta zeus’un bütün tarih boyunca yaptığı kötülükten daha az karanlık işlere bulaşmış olabilir. insanların nyx’i kötü bilmesinin sebebi bu denli karanlıkta yaşaması, çocuklarının neredeyse hepsinin kötülüğün vücut bulmuş hali olmaları ve nyx hakkında çok az şey bilinmesi olabilir.

hakkında az şey bilinmesine şöyle bir parantez açayım. nyx, sanatta çok farklı şekillerde betimlenmiş. kimi chariot sürerken resmetmiş (metropolitan museum of art), kimi kanatları vardı (metropolitan museum of art) demiş, kiminde de bir duvak (veil) iliştirmişler. ay tanrıçası selene’e mi yoksa nyx’e mi ait olduğu bilinmeyen bir heykelinde ise şu şekilde betimlenmiş. hatta o kadar az şey bilinir ki kendi adına bir tapınağı bile yoktur.

nyx hakkında çok fazla hikaye bilmesek de ilyada’da anlatılan bir hikaye var kendisi hakkında. çocuklarından biri olan hypnos’u hera çağırıp zeus’u uyutması için yardımını ister. hypnos, hera’nın isteğini gerçekleştirir fakat zeus uyandığında sinirden çılgına döner, yana yakına hypnos’u arar. hypnos tabi bu sırada çoktan annesi nyx’in şefkatli kollarına kaçmıştır. bunun haberini alan zeus, nyx’e sataşmaktan çekinir ve olayın peşini bırakır. derler ki, zeus’un korktuğu tek tanrıça nyx’tir. böyle de karizmatik, yüreklere korku salan delikanlı bir ablamızdır *.

kendi kendine yarattığı çocukları sıralı tam liste
1. moros: yıkım/kader tanrısı. ölüm diyarında bile kurbanlarını esir almamasıyla bilinir, her şeyi yok ettiği haliyle tasvir edilir.
2. keres: ikiz ölüm tanrıçaları. öldürme güçleri yok fakat ölmekte olan birinin başında beklerler. kişi öldükten sonra ziyafet çekerler.
3. thanatos: ölüm tanrısı. bazen kız kardeşler keres’in aksine merhametli ölümü temsil ettiği söylenirken bazen de kimseye acımayan, kimseyi kayırmayan, katı bir tanrı olarak ifade edilir-miş.
4. hypnos: uyku tanrısı. thanatos’un ikiz kardeşidir. hem thanatos hem hypnos için nyx’in kendi kendine doğurduğu çocuklar olduğu da yazar, erebus’un çocukları oldukları da yazar. mitoloji işte. zeus ile olan hikayesini anlattım, çok da bir ünü yok. roma mitolojisindeki karşılığı somnus’tur, bu da uyurgezer (somnambulist) kelimesinin kökenidir. bu da böyle garip, ilginç, hiçbir işe yaramayan bilgi.
5. oneiroi: çoğul olarak rüya tanrılarını ifade eder. ilyada’da tekil olarak zeus tarafından agamemnon’a gönderilen tek oneirostan bahsedilirken hesiod çoğul olarak bahseder, nyx’in çocukları ve hypnos’un kardeşleridir der.
6. momus: alaycılık ve trollük tanrısı. edebiyatta sanatta falan çok kullanılmış, uzun uzadıya anlatmaya üşeniyorum.
7. oizys: sefalet, depresyon vs tanrıçası. hem roma mitolojisindeki karşılığı miseria, hem de ingilizcedeki misery kelimesinin kökenidir.
8. hesperidler: hesperos (akşam) kelimesinden köken alan kız kardeşler. akşamın ve günışığının perileri gibi bir şey. tam tanrı da olamamışlar.
9. moirai: kaderi control eden 3 kız kardeş tanrıça.
10. nemesis: intikam tanrıçası (saygım sonsuz).
11. apate: kandırıkçılık, hilekarlık, düzenbazlık tanrıçası. adı sadece dionysus’un doğumundan sonra bir olayda geçer.
12. philotes: arkadaşlık, tutku ve seks tanrıçaları. ama minik tanrıçalar. hatta belki kutsal ruhlar.
13. geras: yaşlılık tanrısı. roma mitolojisindeki karşılığı senectus’tur. senescence (yaşlılık) kelimesi de buradan gelir. bir başka gereksiz etimolojik köken daha.
14. eris: nifak tanrıçası.

gece ana, slav kabilelerinin hayat/ölüm/hayat tanrıçalarından biridir.

yunan mitolojisinin ilk tanrıçalarındandır. gece tanrıçasıdır. ilk yunan tanrısı kaos*'tan doğmuştur. sembolü ay ve yıldızdır. ay taşı da bu güzel tanrıçanın onuruna kullanılan bir eşyadır.




sözlüğe yeni kaydolacak olsaydım eğer mahlasım kesinlikle bu olurdu.*

kaynak: aha bu aha bir de bu