dan gibson the sacret city yani gerçek kabe petra belgeselinde islamın gerçek kıblesi olduğu iddia edilen antik kent.
devamını gör...
devamını gör...
kimi çevrelerce islam'ın doğduğu yer olduğu iddia edilen ürdün sınırları içerisindeki antik kent.
devamını gör...
güzel bir kız ismi olacağını düşündüğüm, ürdün'de bulunan antik kent.
kireçtaşı oyularak yapılmış ev, tiyatro ve tapınaktan oluşan yapı yaklaşık yüz kilometre kare alanı kapsıyor.
devamını gör...
güzel bir isimdir. bu isme sahip bir polonyalı tanıyorum. güzel de bir kadın. maşallahı var.
devamını gör...
petra, güney ürdün dağlarına yontulmuş kaya mezarları ile dünyanın en güzel antik yapıları arasında yer almaktadır. petra’nın en önemli yapısını 40 metre yüksekliği ile al khazneh ve hazine cephesi oluşturuyor. alanın büyüklüğüne bakılarak 200 bin kişiye ev sahipliği yapmış olabileceği tahmin ediliyor.
devamını gör...
çölün ve büyük kayalıkların ortasına inşa edilmiş petra kentinin yapım aşaması başlarda tarihçiler için bir bilinmezdi. çünkü ahşap iskele kurularak inşa edilen yapıların aksine, petra'nın yapıldığı coğrafyada bu iskeleleri kurmalarına yarayacak orman ve ağaçlar bulunmuyordu. bu muallak durumun cevabı, petra kenti içinde yapımı yarım kalmış bir mezar sayesinde anlaşıldı.

geleneksel mimarinin aksine, petra kenti ve girişindeki 39 mt. yüksekliğindeki kapı alanı zeminden yukarı değil, en tepe noktadan başlanıp zemine inerek tamamlanmış. kayalıkların arasındaki doğal patika, yol haline getirilip en üste tırmanan işçiler, mimarinin zirvesinden inşaata başlayıp en son zemine inerek tamamlamışlardır.

özet olarak el-hazne isiminde, girişteki 39 mt. yüksekliğindeki sütunlu ve işlemeli kapı, yekpare bir kayanın incelikle oyulmasıyla oluşturulmuştur.
kapı süslemeleri tahrip edilmiş olsa da amazon kadınlarını, medusa başını ve isis'in tacını görebiliriz. petra halkını oluşturan nebatiler, büyük bir ticaret merkezinde yaşıyor olmaları sebebiyle, ön cephesinde diğer milletlerin figürlerini de temsil eden ilk büyük yapıyı inşa etmişlerdir. nebatilerin tanrıları zamanla değişmiştir. roma-yunan ve mısır uygarıkları gibi çevrelerindeki tüm milletlerle olan iletişimleri sebebiyle bu tür bir çeşitlenmeye gitmişlerdir.
2003'de yapılan yeni kazılar sonucunda el-hazne'nin toprak altında kalmış odaları bulunmuştur. bu odalarda dönemin hükümdarı ve ailesinin mezarları olduğu görülmüş ve mozole görevini üstlenmiş bir yapı olduğu anlaşılmış.

2000 yıl öncesinde yapılmış ve günümüze kadar ayakta kalmış muhteşem bir mimari örneğidir.
devamını gör...
sırbistan, hırvatistan, bulgaristan, makedonya, vb. balkan ülkelerinde yaygın bir kadın ismidir. "peter"ın kadın versiyonudur.
devamını gör...
antik bir kent. islam'ın aslında burda doğduğu dan gibson tarafından iddia edilmiştir. dan gibson, erken islam tarihi ve arap coğrafyası üzerine araştırmalar yapan kanadalı bir yazar ve belgeselcidir. 22 ocak 2021, 10:56:34

19 nisan 2021 editi: zamanında serkan inci bu iddianın ikna edici olduğunu söylemişti sanırsam.

(19 nisan 2021 editi: tanımı 22 ocaktan beri yazmaya başlayıp, bir türlü bitiremediğim için, her yazının başına bir tarih ekledim, yani yazının hangi parçası hangi tarihte yazıldı bunu belirtmek amaçlı).

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

(sağdaki gözlüklü olan dan gibson)

22 ocak 2021: neyse boşverin bu adamı. hayatını öğrenip ona aşık mı olacaksınız ne yapacaksınız. tövbe tövbe.. gibson ne diyor? diyor ki, bakın diyor, kâbe aslında petra'da, islam aslında petra'da doğdu. sonra, kâbe, mekke şehrine taşınmış. yani yeri değiştirilmiş. kanıtı camiiler. birtakım eski camiilerin yukarıdan olan görünümleri esasında, içerilerindeki mihrab'ın yönünü esas alıyor. böylelikle camiilerin yöneldikleri yeri tespit ediyor ve mekke'den çok petra'nın olduğu yöne doğru baktıklarını söylüyor. böylelikle de, aha da kâbe meğersen petra şehrindeymiş diyor.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

(petra şehri)

bu teori son yıllarda fazlaca yayılmıştır. dan gibson "accuracy of google earth"(google earth'ün doğruluğu) adlı bir metin hazırlamış(1) bununla da google earth'a pek güvenmediğini göstermiştir. aslında gibson, bazı sunumlarında google earth kullanmıştır.(2)

fakat google earth kullanmasına rağmen güvenmediği için kendisi de hesaplama yapıyor.(3)

peki efendim, sahiden google earth güvenilemeyecek kadar rezalet bir uygulama mı?!!!!

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

birlikte inceleyelim! * şimdi, size google earth kullanarak kıble'yi nasıl bulabileceğinizi söyleyeceğim.

1. google earth açıyoruz.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

2. bulunduğumuz yere gelip kırmızı çizgi ile işaretlediğim butona tıklıyoruz.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

3. beyaz bir çizgi oluşuyor, bu beyaz çizgiyi de mekke'ye ulaşana kadar uzatıyoruz.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

4. hızlı varmak için "-"ye tıklayın işte birkaç kez sonra mekke'ye gelin.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

5. ardından, "+"ya tıklıyoruz birkaç kez. kabe'yi bulup işaretliyoruz.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

6. sonra birkaç kez eksiye tıklayın.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

gördüğünüz gibi sarı bir çizgi var, seçtiğimiz bölgeden kâbe'ye kadar uzanan. işte böylelikle bulmuş oluyoruz. peki bu güvenilir mi? tam olarak güvenilir olduğu söylenilemez. gibson haklı mı? cevaba geçmeden önce, konuyu elbette uzatacağım. google earth'ün güvenilir olması, sizin elinizde. şöyle söyleyelim, eğer doğru bilgileri kullanıp, doğru hesaplamaları yaparsanız, doğru konum bilgilerini elde ederseniz, bu durumda google earth güvenilirdir. yani şöyle, google earth yapımcıları, tasarımcıları, dünyayı farklı bir boyutta, farklı bir şekilde tasarlamış olabilir. bu durumda google earth'dan alacağınız koordinatlar, gerçek hayattaki koordinatlardan farklı olabilir. siz koordinatları google earth'den aldığınız sürece, normal olarak, google earth'de bir hata bulamazsınız. ama siz farklı hesaplamalar yapıp, farklı bir koordinat tercih ederseniz, bu durumda google earth'de farklı sonuçlar alabilirsiniz.

bundan ilave, google earth'ün güvenirliği bir de şeye bağlıdır diyebiliriz, mesela, uygulamaya dahil oluyorsunuz, bir bölgeye gidiyorsunuz, o bölgeye yaklaşıyorsunuz, işte izliyorsunuz bölgenin resmi falan. şimdi tasarımcılar, bu bölgenin koordinatlarını ne kadar doğru hesapladılar/eklediler? yani falanca şehri, tam olarak uygulamada da yerine ekleyebildiler mi? bunlar da google earth'ün güvenirliğiyle alakalı meselelerdir. fakat, siz, koordinatları google earth'den aldığınız üzerece, zaten doğal olarak, google earth'de bir hatayla karşılaşamazsınız. ha siz derseniz ki, yok ben kendi hesaplamalarımı yapacağım, bu durumda sizin formülünüzde elde ettiğiniz koordinatlar, google earth'de yanlış çıkabilir. bu durumda koordinatlarınızın ne kadar doğru olup olmadığını bilmek için de, bizzat gidip işte o bölgeleri gezip-görmeniz gerekir. çünkü bundan başka nasıl emin olacaksınız yani? bundan ilave, google earth'ün güvenirliğini reddederseniz, demek ki google earth'ün tasarladığı dünya örneğinde/modelinde bir yanlışlık var. o zaman üstüne-üstlük kendi dünya modelinizi oluşturup, güvenirliğini hem kendiniz hem de diğer insanlar adına ispatlamanız gerekir.

gibson diyor ki, arkadaş ben kendi hesaplamalarımı yaptım. yani google earth güvenilir değil diyorsa bu adam, demek ki kendi gidip camiileri dolaşmış. peki ya camiileri dolaşan gibson, neden iddiasını ispatlamak adına bir şeyler yapmamış? yani dedikleri bugün neden "teori"? şöyle söyleyeyim, neden bir video yapıp bunu tüm insanlığa duyurmamış? neden sadece anlatmakla yetinmiş? bunlar da düşünülmesi gereken sorular.

öncelikle, şunu söyleyelim, google earth kâbe koordinatları doğru mu değil mi? eğer küre bir dünyada yaşadığımızı düşünüyorsanız, kesinlikle doğru. fakat yaşadığımız dünyanın düz olduğunu düşünüyorsanız, o zaman yanlış.

bu konuda istisnalar var.(4)


23 ocak 2021: şimdi google earth'ün gibson'un iddia ettiği gibi olmadığını yani güvenilir olduğunu nasıl ispatlayabiliriz? kıble'yi formüllerle hesapladılar. biz bu formüllere bakıp, google earth ile eşleştirelim. formüller bunlar:

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

şimdi, formüller hesaplanmış ve sonuç, boylam +61∘.216667 ve enlem −149∘.88333 olmuş. şimdi bakalım koordinatlar gerçeği yansıtıyor mu? (19 nisan 2021 editi: bu kısmı 23 ocakta yazdım ama aşağıda gördüğünüz resim 22 ocak-a ait)

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

23 ocak 2021: evet ne bu açıklayayım. öncelikle yabancı bir makale(5) buldum. sonra, makalede kâbe koordinatlarını öğrendim. daha sonra da, makaledeki alaska anchorage şehri koordinatlarını da öğrendim. makalede kıble tayini hesaplamaları sonucu west of north için 9∘06′ oldu. ben de düşündüm acaba west of north ne. herhalde dedimki kuzeybatı. tamam, açtım google earth'ı. ordan kâbe'yi bulup fotoğrafını çektim. sonra, alaska'nın anchorage şehrini bulup onun da fotoğrafını çektim. ardından geogebra programına girdim. buraya, çektiğim kâbe ve anchorage resimlerini ekledim. ardından da muhtemelen yönlerin koordinatlarını bildiren çizgiler ekledim. sonra, düşündüm, kuzeybatı sol üst yönünde. ben sol üst yönüne doğru eklemiş olduğum 2 çizginin koordinatlarına baktım.

eklediğim görsele dikkatle bakın üsttekine, orda e kuzeybatı. ne yazıyor orda? -0.72 siz bunu boşverin, yanında ne yazıyor? 6.18. yaa.. işte.. bu kâbe, alaska kuzeybatı yönüne, 9 dereceye yakın bir sayı. yani hesaplamalarımız nerdeyse doğru. diğer çizgi g-de de, 4.64 ve 6.22 yazıyor, burdan da yaklaşmışız. yani google earth'ün kıble tayini doğru.

hani gibson diyor ya, camiilerde yanlış falan, şimdi onları da bir test edelim. şimdi bu konuda gibsonu yalanlamayacağım, vardır böyle bir şey. fakat kıble yönleri, mekke'den çok petra kentine mi bakıyor onu bir test edelim. ilk önce eski camiilerden türkiyede olanlara bakacağız, türkiyede var mı böyle bir şey test edebilmek için. ayrıca hem de kıble yönüne bakıyor mu onu da test edeceğiz.

balıkesir, zağnos paşa camii/balıkesir ulu camii (m.s. 1461 yılında, fatih sultan mehmet'in vezirlerinden zağnos paşa tarafından yaptırılmıştır)

24 ocak 2021, 0:47: evet kırmızı çizgi, kıble çizgisidir. sarı çizgi ise, camiinin baktığı yöndür. camiinin baktığı yönü nerden biliyorsun diyen arkadaşlar için şöyle, camii kapıları kıble yönüne bakar ya, işte böyle çizgi çizdim. ardından geogebra uygulaması sayesinde minare bölgesinde yine bir siyah düz çizgi çizdim ve kıble yönüyle ilgili ciddi bir sapma olduğunu görüyoruz.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

peki burası daha çok petra yönüne doğru mu bakıyor? minare kapısından petra'ya kadar bir çizgi çizdim. ardından minare kapısından düz uzanan bir çizgi çizdim ve onun kabe yönüne ne kadar yakın olduğuna baktım. daha sonra aynı düz çizginin petra yönüne ne kadar yakın olduğunu da inceledim.

24 ocak 2021, 1:27: yeşil çizgi, minare kapısının baktığı yöndür, beyaz çizgi, minare kapısından kabe'ye uzanan yöndür ve kırmızı çizgi de minare kapısından petra'ya uzanan yöndür. görüldüğü gibi zağnos paşa camii minare kapısının baktığı yön, kabe'ye daha yakındır.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

25 ocak 2021, 4:40: şimdi de, zağnos paşa camii, mekke şehrine mi daha çok bakıyor yoksa petra kentine mi ona bir bakalım.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

2 şubat 2021: kırmızı çizgi (google earth'dan eklenmiştir) minare kapısından mekke şehrine uzanan çizgi olup, siyah çizgi (geogebra'dan eklenmiştir) minare kapısından petra kentine uzanan yöndür. görüldüğü gibi, minare kapısı daha çok mekke yönüne doğru bakıyor. e öyle yani.

antakya, habibi neccar camii (m.s. 638-639'lu yıllarda inşa edilmiştir)

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

4 mart 2021: mucize gibi. bu camii, m.s. 638-639'lu yıllarda inşa edildi, siz düşünün, pusula musula yok piyasada. resimde, kırmızı çizgi camii'nin minare kapısından petra'ya doğru olan yön. sarı çizgi, minare kapısının baktığı yön. az önce de demiştim, minare kapıları kıble yönüne doğru yapılır. fakat, az önce zağnos paşa camii'sinde de gördüğümüz gibi sapmalar olur. fakat bu camii, m.s. 638-639'lu yıllarda, pusula falan piyasada yokken inşa edilmiş olmasına rağmen, minare kapısı tam olarak kıble yönüne bakıyor diyebiliriz! bakın, aslında resimde yeşil bir çizgi daha var, kabe yönünü gösteren. fakat, sarı çizgi de, yani minare kapısının yönü de, tam olarak kabe'ye baktığı için, yeşil çizgi gözükmemiş! yani camii o kadar iyi inşa edilmiş ki, çok iyi. hem de 1400 yıl önce yani, çok iyi.

10 nisan 2021, 21:31: şimdi son olarak yine bir eski camii'ye bakalım. şimdi mescid-i kubâ yani kuba mescidi'ne bakalım. bu camii'yi hz. muhammed 622 yılında inşa ettirmiştir.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

yine görüleceği üzere sapma yok. yeşil çizgi minare kapısının baktığı yöndür, aslında kırmızı çizgi de var kıbleye doğru ama yeşil çizgi onun üstünden geçtiği için kapamış yani bir sapma yok. sarı çizgi ise petra yönü, görüldüğü gibi petra, minare kapısının arkasında duruyor.

gibson tarih konusunda acemi, arapça bilmeyen, bu konularda eğitim görmemiş bir adam. 1400 yıldır müslümanların kıbleyi yanlış bildiklerini iddia ediyor. çünkü herkes gerizekalı, bir tek kendisi zeki.

gibson, kabe'nin petra'ya taşındığını söylemek için şöyle bir oyun oynuyor: ona göre kabe'nin aslı, kıble hacerül-esved'dir. halbuki bu düşüncesi yanlış. o hacerül-esved gibi bir taşın petra'ya taşınmasının daha kolay olduğunu düşündüğü için ve böylece iddiasına zarar gelmeyeceğine inandığı için bunu söyler.

her nereden (yola) çıkarsan yüzünü mescid-i harâm tarafına çevir. bu, elbette rabbinden gelen bir gerçektir. allah yaptıklarınızdan habersiz değildir. (bakara/149)

ibrâhim’i beytullah’ın bulunduğu yere yerleştirdiğimizde de şöyle demiştik: “bana hiçbir şeyi ortak koşma; tavaf edenler, kıyamda duranlar, rükûa ve secdeye varanlar için evimi tertemiz tut. (hac/26)

buhari'de şöyle bir hadis geçer:

hz. bilal, (mekke'ye hasretini ifade eden şu beyitleri) terennüm ederdi: "bilmem ki! mekke vadisinde etrafımı izhir ve celil otları sarmış olarak bir gece daha geçirebilecek miyim?"

gibson ise hadisi şöyle paylaşır,

çeşitli otlarla dolu olan bu vadide bir gece daha kalabilsem.

hadiste iki ottan bahsedilirken, gibson hadisi çarpıtarak otların bolluğu imajını verir ve böylece otun mekke'de çok çok fazla olmadığını ima ederek, bu hadisi petra iddiasına delil olarak kullanır.

12 nisan 2021: gibson, iddiası için fil vakası'nı da kullanır, fillerin çölde yaşayamayacağını yani bu olayın da petra'da olduğunu iddia eder. halbuki çöl fillerinden habersizdir. aşağıdaki resimde, arabistan-necran bölgesinde 6. yüzyıla ait kaya resimleri görülüyor:

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

yukarıdaki kaya resimlerinde açıkça filler de tasvir edilmiştir.

eleştiriler:

1: mekke'den islam öncesi kaynaklarda neden bahsedilmez? mekke önemsiz bir köy müydü? ticarî seferler mekke'den çok petra'ya yapılıyor. mekke "ticaret yollarının merkezi" değil mi?

cevap: islam öncesi mekke'de ticaret işlerinin ne denli gelişmiş olduğunu bilmiyorum. fakat mekke'ye "ticaret yollarının merkezi" denirken burda kastedilenin islam öncesi dönemdeki mekke olduğunu nerden biliyorsunuz? bilmiyorsunuz. demek ki bu eleştiri, petra iddiasını desteklemez. kaldı ki mekke eskiden küçük bir köydü. diğer köyler gibi. bundan dolayı bahsedilmemesi gayet normal.

2: petra'da da uzza-lat putları var.

cevap: off ne büyük bir kanıt bu böyle! eğer bu putlar petra'da da varsa, kesin kur'an, petra'da indirilmiştir(!) peki bu putların mekke ve petra dışında diğer arabistan bölgelerinde de saygı görmediği, bu putlara petra ve mekke dışında diğer arabistan bölgelerinde de tapılmadığı ne malum? ki bu tip putlara milattan önceden beri tapıldığını gösteren bulgular var.. ki mesela uzza'ya tapılmasına havran'da, sina'da falan da rastlanmış. yani bu tip putlara sadece petra ya da mekke halkı tapmıyordu.

3: hz. muhammed mekke'yi almak istemiyor mu? haritaya bakınca, hz. muhammed'in fetihleri hep mekke'nin çok uzaklarına doğru yapılıyor. neden? örneğin tebük. mekke'nin çok uzağında duruyor.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

cevap: ilk önce şunu sormak gerekiyor, "hz. muhammed, en başından beri mekke'yi fethetmek istiyor" fikri nerden çıkarıldı? ya da hz. muhammed'in tebük seferini tebük'ü fethetmek amacıyla yapmış olduğu nerden çıkarıldı? bildiğin, zorlama olarak hz. muhammed petra'da yaşadı, petra'yı fethetmek istedi diye zorlama bir algı oyunu oynanıyor.

şimdi, birçok seferi inceledim ve google earth sayesinde bu seferlerde gidilen bölgelerin petra'ya ve mekke'ye ne kadar yakın olup-olmadıklarına baktım. düzenlediğim haritadaki bölgeler, onlarca savaşta gidilen yerlerdir.

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

19 nisan 2021: evet üstteki haritada, islami seferlerde gidilen bölgelerin sadece 3 tanesinin (zorlarsak 4 tanesinin) petra'ya yakın olduğu görülüyor. diğer bölgeler, hep mekke ve medine üzerine yoğunlaşmış.

ki başka bölgelere de gidilmiştir, tüm bölgelerin uzaktan resmi,

kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel

evet görüldüğü gibi.. yani islam ordusunun sürekli ürdün, petra kısımlarında yoğunlaştıkları iddiası da bir palavradır. çoğu zaman, mekke-medine yakınlarına yoğunlaşmışlardır.


profesör david a. king'in petra konusunaki çok değerli bir yazısı.



selametle...
devamını gör...
saçma bilgilerle aklınızı kirletmeyin.
buradan wikipedia pedra
devamını gör...
ürdün'de bulunan antik kenttir.
oraya gitmeden ölmek istemiyorum fotoğraflarda bile o kadar muazzam ki .
umarım bir gün sağlıklı bir biçimde gidip doya doya gezebilirim.
devamını gör...
ürdün'de bulunan antik kent.

heykeller, kabartmalar ve sütunlar aynı yunan-roma yapımı gibi olsa da aslında bunlar petra'nın yerlileri nebatiler tarafından yapılmıştır.

fresklerde üzüm ve çeşitli meyveler arasında kuşlar dikkati çeker. m.s. birinci yüzyıla tarihlenen fresklerde roma melek figürleri görülür.

petra bir anda şehirleşmiş bir kenttir. nebatiler önceden konar-göçer bir kabileyken sanki bir anda karar değiştirip "hadi şu dağı oyup buraya yerleşelim" der gibi hareket etmişlerdir.
devamını gör...
ürdün'de bulunan, ortadoğu'nun antik bir kenti. petra, latince "kaya" demektir. normalde arapça'da p harfi olmadığı için petra, betra-bekke diye okunur. ardından bekke sözcüğü mekke'ye dönüşmüştür. dan gibson gibi tarihçilere göre islamiyet aslında suudi arabistan'ın mekke şehrinde değil, ürdün'ün petra şehrinde doğmuştur. daha sonra emeviler dönemindeki abdullah bin zübeyr isyanından sonra kabe, petra'dan kaçırılıp mekke'ye yerleştirilmiştir.
petra antik kenti'ni antik yunan-roma kültüründen esinlenen nebatiler inşa etmiştir.
ilgili linkler:
1) arkeolojisanat.com/shop/blo...
2) arkeofili.com/urdunun-kayip...
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel petra antik kenti'nin haritadaki konumu
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel petra antik kenti
devamını gör...
namazın kıblesi petra değil, mekke'dir:

devamını gör...
filmlerde görebileceğimiz tarihi eser.

(bkz: indiana jones and the last crusade)
devamını gör...
midilli adasının bir küçük yerleşim yeri.
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
kullanıcı tarafından yüklenmiş görsel
devamını gör...
istanbul'da bir de kahveci adı sanırım.
3. dalga kahveci dalgası bitmeden gitmek lazım.

rafine zevk diye yanık kahve itelemiyorlardır inşallah.
devamını gör...

bu başlığa tanım girmek için olabilirsiniz.

zaten üye iseniz giriş yapabilirsiniz.

"petra" ile benzer başlıklar

normal sözlük'ü kullanarak 3. parti dahil tarayıcı çerezlerinin kullanımına izin vermektesiniz. Daha detaylı bilgi için çerez ve gizlilik politikamıza bakabilirsiniz.

online yazar listesini görmek için lütfen giriş yapın.
zaman tüneli köftehor rehberi portakal normal radyo kütüphane kulüpler renk modu online yazarlar puan tablosu yönetim kadrosu istatistikler iletişim