empirizm

bir deneyci temsili locke’tur. esas olarak bilginin özelliği ve kaynağına ilişkin felsefe problemine ayırdığı ünlü insan zihni ürerine bir deneme adlı kitabında locke zihni ‘üzerinde hiçbir yazı bulunmayan, hiçbir tasarıma sahip olmayan beyaz bir kağıda’ benzetir. peki o, yani zihin bu tasarımları ve düşünceleri nereden elde eder?

insanın her zaman meşgul ve sınırsız hayal gücünün kendisine hemen hemen sonsuz değişik biçimler verdirdiği bu geniş yığın zihne nereden gelir? zihin, aklın ve bilginin bütün malzemesini nerden alır? buna tek kelime ile cevap veriyorum: "deneyden”. görüldüğü gibi locke zihni, deney öncesinde üzerinde veya içinde hiçbir şey bulunmayan beyaz bir kağıda veya “boş bir levhaya’ benzetmekte (bkz: tabula rasa) ve bilginin bütün kaynağını deneyde, gözlemde, duyuların kullanımı sonucu zihne gelen verilerde bulmaktadır. başka bir deyişle locke’a göre insan zihninde doğuştan gelen hiçbir bilgi mevcut değildir ve her türlü bilginin kaynağı deneydir.

felsefe dilinde kaynağı deney olan bu tür bilgilere, ‘deneyden sonra gelen, deneyle elde edil­miş’ bilgiler anlamında (bkz: a posteriori) bilgiler denir. o halde locke’a göre her türlü bilgi a posterioridir. bununla birlikte locke, ılımlı bir deneycidir; zihni duyumlara indirgemez. zihnin bir kez kendilerini aldıktan sonra deneyden gelen şeyler, deney malzemesi üzerinde çalışmasını, anlam işlemesini reddetmez. buna karşılık deneyciler içerisinde daha ileri giderek, duyumlardan ayrı veya onları aşan bir zihnin olduğunu kabul etmeyenler, böylece zihni veya aklı sadece duyumların toplamına indirgemeye çalışanlar da vardır ve bunların bu görüşüne duyumculuk (bkz: sensationalismi) adı verilir. ünlü bir fransız filozofu olan (bkz: condillac) bu görüşü savunanların başında gelir.

rasyonalizmin karşıtı.
bilginin ancak edinimlerde edinileceğini ve mantığın bu deneyimlerle şekilleneceğini esas kabul eden felsefi akım.

biraz sıkıntılı bir felsefedir.

vikipedia tanımını altta koydum. neden sıkıntılı olduğu ile ilgili paylaşımım ise alıntının altındadır.


--- alıntı ---

deneycilik, empirizm veya ampirizm, bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. insan zihni, bu nedenle boş bir levha (tabula rasa) gibidir.

deneycilik akılcılığın karşıtıdır. akılcılığa karşıt olarak deneycilik, yalnızca duyum ve deneyimle temellenen bilgileri bilgi olarak kabul etmektedir. bu tanıma göre, insan bilgisinin tek kaynağı deneyim ya da duyumdur. bilginin kaynağında aklı gören rasyonalizm geleneğine karşıt olarak deneycilik her tür bilginin sonradan deneyimle, duyumlarla elde edildiğini ileri süren bir felsefi temele sahiptir.



--- alıntı ---


nedensellik ilkesi ile hareket eden felsefi bir akımdır.

çünkü;
"neden"sorusu tecrübe ve deney ile cavaplanır. delil ile açıklanmaz.

bilindiği üzere nedensellik ilkesi; herşeyin bir nedenden oluştuğunu; yani "kadim varoluşu" bir nedenler silsilesine mahkum eder.

asıl soru şudur;

"kadim varoluş," nedenler silsilesine mi mahkumdur?

yoksa kadim varoluş, nedenler silsilesinden önce mi vardır?

eğer kadim varoluş; nedenler silsilesi ilkesine dayanıyor olsaydı, "tecrübe ve deney" yöntemi ile açıklanmalıydı. var olmayan bir olgunun, nedenler silsilesi ile açıklanması mümkün değildir.

kadim varoluşu deney veya tecrübe ile tespit etmek, aklın kabul etmediği bir yöntemdir. yani "varlık" kavramı, "neden" kavramını oluşturan bir kavramdır.

"neden" kavramının oluşmasının temeli "varlık" kavramının sonucudur.

vampirizm olgususnun beslenme biçimini anlatan dalına verilen isim.

denince akla john locke gelir.

ms word'ün sevmediği kelime. bu kelimeyi word'de yazdığınızda altını kırmızı çizgiyle çizip sizi tiribe sokar. üzerine tıklayınca da ampirizm yazar.

agile felsefede, komplex problemlerin çözümü için,
geçmiş verilere ve gözleme dayalı yaklaşım anlamına gelen kelime.
empirizm; şeffaflık, gözlem ve adaptasyon üzerine kuruludur.
üçü olmadan olmaz.

deneycilik olarak da adlandırılır.
bilginin deneyimler/ duyumlar sayesinde kazanılıp var olacağını savunan, insan zihninde doğuştan hiçbir bilgi olmayacağına inanan/ zihni bomboş bir levhaya benzeten felsefik kavram.
rasyonalizmin karşıtıdır çünkü rasyonalizm akılcılıktır.

(bkz: boş sayfa - insan doğasının modern inkarı)
(bkz: steven pinker)