folklor

türkiye'deki karşılığı halk bilimi olan bilim dalıdır. halk kültürü, etnografyası, el sanatları, beslenme kültürü, inançları, giyim kuşamı gibi konularda araştırma yapar. avrupa'da 19. yüzyılda kurulmuştur. bizde ise 20. yüzyılın başlarında kurulmuştur denilebilir. türkiye'deki kurucuları ve öncüleri arasında ziya gökalp, fuat köprülü, pertnev naili boratav, tahir alangu, orhan şaik gökyay gibi isimler sayılabilir. üniversite'de yaygınlaşması mehmet kaplan'ın atatürk üniversitesi'nde yetiştirdiği öğrenciler sayesinde olmuştur denilebilir. bugün pek çok üniversitede türk dili ve edebiyatı bölümleri içerisinde bir anabilim dalı halinde faaliyet gösterirken hacettepe gibi bazı üniversitelerinde bölüm olarak da vardır.

bir ara hakkında uzun uzun yazılası güzelim konu. başlığa uğramamın tek bir nedeni var. bir yanlışı düzeltmek. ülkemizde ne yazık ki, halk oyunu yerine folklor sözcüğü kullanılıyor. bu çok yaygın bir yanlış, neredeyse 'galatı meşhur'. ama niyeyse her okuyuşumda beni irkilten bir yanlışlık bu.
biliyorum ki, bu uyarımı da en fazla -belki o kadar da olmaz- on kişi okuyacak. iyisi mi ben bunu bir de yaygın yapılan yanlışlar gibi bir başlık altında yeniden yazayım.
haaa, halk oyunu da folklora aittir. aslında halk kültürünün içindeki her şey halk oyunları da dahil, folklorun konusudur ama halk oyunları=folklor asla değildir. bu, folklor gibi çok geniş kapsamlı bir kavram için hakarettir, ben öyle algılıyorum. en kolay açıklamasıyla şöyle diyeyim; folklor genel kavramdır, halk oyunu(ları) folklorun alt basamaklarından yalnızca bir tanesidir.

folklore

bir ülkenin veya bölgenin kültürel unsurlarını, kültürünü, geleneklerini, sözlü edebiyatını, türkülerini, yaşam tarzı ve mutfağını, halk oyunlarını ve müziğini inceleyen bilim dalı olarak ifade edilir.

folklör terimini ilk kez kullanan kişinin william thoms olduğu bilinmektedir.

bir kültüre ait o kültürü var eden her şey olarak tanımlanabilir. dil, tarih, coğrafi konum ve siyasetin halka yansımasi gibi birçok konu folklorün içine dahil edilebilir.

kendime birçok hobi edindim ama hiçbiri folklor kadar sarmadı beni. şimdilik halk dansları yapmıyorum ama sıra ona da gelir sanıyorum. farklı kültürler hakkında - kendi kültürüm de dahil- dil, tarih, edebiyat okumaları yapmak ve bunların kökenlerini araştırmak en sevdiğim şeyler.

türkçe'deki karşılığı halk bilimi olan ingilizce kökenli bir sözcük olup folkılörle ilgilenen kişiye folklörist denilir. folkılör, kısaca bir halkın tarihini ve geleneklerini inceleyen toplumsal bir bilim dalıdır.