1.
uzakta bulunan bir ışık kaynağından gelen ışığın, gözlemci ile o kaynak arasındaki büyük kütleli bir yapı nedeniyle yolunu değiştirmesi. gravitasyonel mercek adıyla da bilinir.
eğer kaynak, gözlemci ve mercek etkisi yaratan cisim aynı hizada bulunuyorsa, kaynaktan gelen cisim, mercek etrafında halka oluşturur. buna einstein halkası da denir. şöyle görünür:
eğer cisimler ve gözlemci aynı hizada değilse, bu kez tam bir halka yerine yay şeklinde bir görüntü çıkar ortaya:
***
kütle çekimsel mercekler 3 başlıkta incelenir:
- güçlü merceklenme
yukarıdaki fotoğraflarda gördüğünüz gibi, ışık dağılmasının net şekilde gözlendiği merceklenme etkisidir.
- zayıf merceklenme
ışığın dağılmasını gözümüzle göremeyiz. bu tür merceklenmeler, istatistiksel hesaplamalar sonucunda tespit edilirler.
- mikro merceklenme
belirli bir ışık dağılımı görülmez. onun yerine arkada kalan kaynağın yaydığı ışık miktarında, zamana bağlı bir değişim görülür.
***
işin geometrisi nasıl derseniz, şekilden açıklayayım kısaca:
actual star: yıldızın gerçek yeri
observed star: ışık kayması nedeniyle yıldızı gördüğümüz yer
sun: güneş
earth: dünya
normal şartlarda güneş'in arkasında kalması gereken yıldızın ışığı, güneş'in kütlesi nedeniyle yolunu değiştirir ve biz onu görmememiz gerektiği halde görebiliriz. bu olayın varlığı ilk kez 1919'da bir güneş tutulması sırasında kanıtlanmıştır.
eğer kaynak, gözlemci ve mercek etkisi yaratan cisim aynı hizada bulunuyorsa, kaynaktan gelen cisim, mercek etrafında halka oluşturur. buna einstein halkası da denir. şöyle görünür:
eğer cisimler ve gözlemci aynı hizada değilse, bu kez tam bir halka yerine yay şeklinde bir görüntü çıkar ortaya:
***
kütle çekimsel mercekler 3 başlıkta incelenir:
- güçlü merceklenme
yukarıdaki fotoğraflarda gördüğünüz gibi, ışık dağılmasının net şekilde gözlendiği merceklenme etkisidir.
- zayıf merceklenme
ışığın dağılmasını gözümüzle göremeyiz. bu tür merceklenmeler, istatistiksel hesaplamalar sonucunda tespit edilirler.
- mikro merceklenme
belirli bir ışık dağılımı görülmez. onun yerine arkada kalan kaynağın yaydığı ışık miktarında, zamana bağlı bir değişim görülür.
***
işin geometrisi nasıl derseniz, şekilden açıklayayım kısaca:
actual star: yıldızın gerçek yeri
observed star: ışık kayması nedeniyle yıldızı gördüğümüz yer
sun: güneş
earth: dünya
normal şartlarda güneş'in arkasında kalması gereken yıldızın ışığı, güneş'in kütlesi nedeniyle yolunu değiştirir ve biz onu görmememiz gerektiği halde görebiliriz. bu olayın varlığı ilk kez 1919'da bir güneş tutulması sırasında kanıtlanmıştır.
devamını gör...