motor vuruntu yapmasın diye insanlığın gerizekalı yapılması

general motors için çalışan amerikalı kimya mühendisi thomas midgley jr., hem oldukça etkili hem de ucuz bir katkı maddesi bulmak için birkaç yıl uğraştıktan sonra, 1921'de tetraetil kurşun'un bir vuruntu önleyici madde olarak etkinliğini keşfeden ilk kişiydi.1923'te, araba motorlarının ömrünü uzatmaya yardımcı olmak için ilk olarak benzine kurşun eklendi ve bu nane elde edildi. bununla birlikte, motor ömrü, kendi ömrümüz ve esenliğimiz pahasına geldi.

bir benzinin yanma kalitesi oktan sayısı ölçütü ile belirlenir. oktan sayısı sınıflandırması, saf izooktanın oktan sayısı 100 olarak kabul edilerek yapılır.oktan sayısının belirlenmesi için, benzin örneği özel bir test motorunda farklı sıkıştırma oranlarında kontrollü şartlarda yakılır. elde edilen sonuçlar aynı motorda kullanılan izooktan ve normal heptan karışımıyla karşılaştırılır. izooktan vuruntusuna yakın kalitede yanar, normal heptan ise vuruntuya yol açar. benzin örneği ile aynı sonuçları veren izooktan ve normal heptan karışımındaki izooktanın hacimce yüzdesi oktan sayısı olarak tanımlanır.

1920'lerden başlayarak, oktan oranını yükseltmek ve motor gücünü artırmak için benzine tetra-etil-kurşun olarak bilinen kimyasal bir bileşik eklenmeye başlandı. araba performansındaki artışa rağmen, bu bileşik, halkı ve çevreyi kurşun olarak bilinen güçlü nörotoksine maruz bırakma gibi istenmeyen bir etkiye sahipti.

ne yazık ki kurşunun kendisi yanma sürecinde yanmadı. bunun yerine, egzoz borularından temel kurşun ve kurşun oksitler olarak atıldı ve bunlar daha sonra arabaların sürekli olarak kullanıldığı alanların etrafındaki topraklarda bir partikül olarak yerleşti. bu alanların yakınında yaşayan insanların kurşun dolu tozu solumaları veya küçük miktarlarda tehlikeli toprağı yutmaları muhtemeldi.

bu maruz kalma, insanların kan dolaşımında kurşun birikmesiyle sonuçlanacaktır. zamanla kurşun kemiklere, dişlere ve yumuşak dokuya yerleşir.

kurşun nörotoksiktir ve vücuda girdikten sonra beyin hücrelerine zarar verebilir. bu nedenle, sağlık uzmanları, hayatın herhangi bir noktasında güvenli bir maruz kalma seviyesi olmadığını söylüyor. küçük çocuklar, kurşunun beyin gelişimini bozma ve bilişsel yeteneği düşürme yeteneğine karşı özellikle savunmasızdır. ne yazık ki, hangi yaşta olursak olalım, beynimiz bu maddeden korunmak için yeterince donanımlı değil.


kan dolaşımını istila etmek için kullanılan ana yollardan biri, otomotiv egzozuydu.

70 yılı aşkın bir süredir kurşunlu gaz kullanımının insan sağlığı üzerinde nasıl kalıcı bir iz bırakmış olabileceğine dair karmaşık soruyu yanıtlamak için, florida eyalet üniversitesi'nde sosyoloji profesörü olan reuben ve yardımcı yazarları michael mcfarland ve mathew hauer, oldukça basit strateji ile araştırmalar yaptı.

abd çocukluk dönemindeki kan kurşun seviyeleri, kurşunlu gaz kullanımı ve nüfus istatistikleri hakkında halka açık verileri kullanarak, 2015'te yaşayan her amerikalı tarafından taşınan ömür boyu kurşun maruziyetinin olası yükünü belirlediler. halk sağlığı üzerindeki zararlı etkisinin bir göstergesi olarak kurşunlu gaz maruziyetinden kaybedilen ıq puanlarının hesaplanmasını yaptılar.

araştırmacılardan mcfarland, "açıkçası şok oldum" şeklinde belirtmiş tepkisini. "rakamlara baktığımda, buna hazırlıklı olmama rağmen hala şoktayım."demişti.

2015 itibariyle, 170 milyondan fazla amerikalı (abd nüfusunun yarısından fazlası) çocukken kanlarında klinik olarak ilgili kurşun seviyelerine sahipti, bu da muhtemelen daha düşük ıq'lara neden oldu ve onları diğer uzun vadeli sağlık bozuklukları için daha yüksek risk altına soktu. beyin boyutunun küçülmesi, akıl hastalığı olasılığının artması ve yetişkinlikte kardiyovasküler hastalığın artması gibi sonuçlar vardı.

kurşunlu benzin tüketimi 1960'ların başında hızla arttı ve 1970'lerde zirve yaptı. sonuç olarak, reuben ve meslektaşları, esasen bu yirmi yıl içinde doğan herkesin, araba egzozundan kaynaklanan zararlı seviyelerde kurşuna maruz kalmasının neredeyse kesin olduğunu keşfettiler.

kurşunun zeka üzerindeki etkisi daha da şaşırtıcıydı: çocuklukta kurşuna maruz kalmak amerika'nın kümülatif ıq puanını tahminen 824 milyon puan -kişi başına ortalama yaklaşık üç puan- köreltmişti. araştırmacılar, en kötü ihtimalle, 1960'ların ortalarından sonlarına kadar doğan insanların altı ıq puanına kadar kaybetmiş olabileceğini ve çocukların kanlarındaki en yüksek kurşun seviyelerini, klinik endişeyi başlatmak için mevcut minimum seviyenin sekiz katı olduğunu hesapladılar. yani durum daha da kötüydü, potansiyel olarak ortalama yediden fazla ıq puanı kaybetmişti insanlar.

birkaç ıq puanının düşürülmesi önemsiz görünebilir, ancak araştırmacılar bu değişikliklerin potansiyel olarak ortalamanın altında bilişsel yeteneğe sahip (ıq puanı 85'in altında) olan insanları zihinsel engelli (ıq puanı 70'in altında) olarak sınıflandırılmaya kaydıracak kadar dramatik olduğuna dikkat çekiyorlar. .dünyada milyonlar iq puanı kaybı demek bu.

kullanımının ilk yasakladığı ülkelerden biri olan abd'de yapılan çalışmalar ortalama kan kurşun seviyesindeki azalmanın, amerika birleşik devletleri'ndeki şiddet içeren suç oranlarındaki düşüşün başlıca nedenlerinden biri olduğuna inanılıyor.kurşunlu benzin kullanım oranı ile şiddet içeren suçlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki korelasyon saptandı: şiddet içeren suç eğrisi, kurşuna maruz kalma eğrisini 22 yıllık bir gecikmeyle neredeyse takip ediyor.(doğum eğrisinin 22 yıl sonraya kaydırılması suç oranlarıyla örtüşüyor). yasaklanmasından sonra abd'li çocukların kan kurşun seviyeleri önemli ölçüde azaldı. amherst college ekonomisti jessica wolpaw reyes, konut ve şehircilik bakanlığı danışmanı rick nevin ve tulane üniversitesi'nden howard mielke'nin de aralarında bulunduğu araştırmacılar, 1992'den 2002'ye kadar suçta %56'ya varan bir düşüşten kurşuna maruz kalmanın azalmasının sorumlu olduğunu söylüyorlar.(ıq arttıkça suç oranında azalma gözleniyor)o dönemde suç oranlarını artırdığına inanılan diğer faktörleri göz önünde bulunduran reyes, kurşuna maruz kalmanın azalmasının o dönemde %34'lük gerçek bir düşüşe yol açtığını buldu.

türkiye ve başka ülkelerde ise kurşunsuz olarak adlandırılan benzinler de dahil olmak üzere tüm benzinler kurşun bileşikleri içermektedirler. bu benzinlerin yanması ile bir miktar kurşun atmosfere karışır, bu durum doğa üzerinde olumsuz etkilere yol açar.

kurşunsuz benzine göre süper benzinde 12 kat daha fazla kurşun bulunur

türkiye 2003 yılı verilerine göre benzinli araçlardan atmosfere atılan kurşun miktarı yaklaşık olarak 230.000 kg/yıldır. şehir içi bölgelerde kurşun parçacıklarının ana kaynağı, süper benzin kullanan otomobillerdir.

benzin oktan sayısını ayarlamak için kullanılan daha az zehirli katkı maddeleri de mevcuttur. bunun sonucunda kurşunlu benzin 2002 dünya zirvesi'nde başlatılan bir yasaktan sonra, tamamen 1 ocak 2006 tarihinde kıta çapında aşamalı olarak kaldırıldı. (tahmin edin 2006 da en son kaldıranlar arasında hangi ülke var tabii ki türkiye).abd ise 1 ocak 1996'da yasaklamıştı.