teleskop

uzaydan gelen her türlü radyasyonun görüntülendiği cihaz. hollandalı gözlük üreticisi hans lippershey tarafından 1608 yılında icat edilmiştir ve ilk defa galileo 1609 yılında uzayı gözlemlemek için kullanmıştır.

gök cisimlerini ve gök olaylarını izlemek için kullandığımız, elektromanyetik dalgaların hangisi ile çalıştığına bağlı olarak optik teleskop, radyo teleskop gibi farklı isimler alan optik alet. ayrıca atmosfer dışından gözlem yapanlara da uzay teleskobu diyoruz. hubble gibi...

normalde evlerimizde amatör gözlem için kullandığımız teleskoplar 3 türlüdür:

- aynalı teleskoplar

bunlar, adı üzerinde, aynalıdır. reflektör teleskop olarak da bilinirler. büyük çaplı, görece daha ucuz olan astrofotoğrafçılığa uygun aletlerdir. derin uzay cisimlerini gözlemek için idealdir. aynalı teleskoplar parlak ve güzel görüntü verir.

ancak bunları taşırken aynalarını yerinden oynatma riski vardır. bu nedenle arada bir kolimasyona gereksinim duyarlar. üstelik açık tüp sistemiyle üretildiklerinden sıkça tozlanırlar. bu teleskoplarda optik kuralları nedeniyle görüntü terstir. bu nedenle de doğa gözlemine uygun değildirler. ayrıca ayna kusurları nedeniyle bozuk görüntü verme riskleri de vardır her zaman.

- mercekli teleskoplar

bu teleskoplar aynalılara göre daha kolay idare edilir. mercekleri sabit olduğundan ayarı kolay kolay bozulmaz. kapalı tüp yapısı nedeniyle tozlanmazlar. refraktör teleskop olarak da bilinirler. doğa gözlemine uygundurlar ancak astrofotoğrafçılığa uygun değildirler.

ancak bunlarda da çap büyüklüğü sınırlıdır. bu nedenle derin uzay cisimlerini gözlemek için fazla tercih edilmezler. bir de mercekler aynalara kıyasla daha pahalı olduğundan, çap büyüdükçe fiyatı da artar bunların.

- katadioptrik teleskoplar

bunlarda hem ayna hem mercek bulunduğundan, 2 teleskobun da avantajlarına sahiptirler ve dezavantajlarını silerler. fakat son derece pahalıdırlar.

aşağıdaki linkte, siteyi devretmeden önce benim yazdığım bir yazı var. gözlem yapmak isteyen ama nereden başlayacağını bilmeyen arkadaşların okuması için buraya bırakıyorum.

tık tık

hassas cihazlardır uzmanlık ister, alımı da kullanımı da. ama bu işlere merak saldıysanız uzun bir süre dürbünle gözlem yapmak öneriliyor. hiç öyle dur şu jüpitere bakayım olmuyor. günlerce saatlerce gözlem yapan, büyük amatör astronom üstatlarımdan biliyorum. konu uzay sanayi ve ajanslarının teleskoplarıysa uçak şeklinde olanından şuanda uzayda hala süzülenine kadar çok geniş skalaya sahip. benimde sahip olmayı en çok isteğim gözlem aleti.

mercekli olanlarda, kırmızı tayf ile mavi tayf ışıkların mercek içerisinde farklı açılarda kırılmasından dolayı, gök cismi gözleminde gezengenleri gerçek renginde görmeniz mümkün değildir. görüntü gözünüze ulaşana kadar bozulur.

aynalı teleskop gökyüzü gözlemi için ideal olandır. ancak parabolik ayna üretimi mercek üretiminden çok daha zor olduğu için birazcık pahalıdır.

bu işin en zor tarafı gök cismine odaklanmak ve dünyanın dönüşünden kaynaklı sürekli yer değiştiren gök cismini takip etmektir. ekvatoryal teleskop kundağı bu iş kolaylaştırabilir. ancak yeni nesil kundağı motorlu teleskop alacak kadar paranız varsa bu ayrıntı ile de uğraşmanıza gerek kalmaz.

her ne olursa olsun pahalı ve hassas bir cihazdır.

teleskop denilince akla ilk gelen genelde üç ayak üzerinde duran, arkasından gözümüzle baktığımız uzun ince bir tüp ya da gözlemevlerinde yer alan etrafında ne olduğuna anlam veremediğimiz bir sürü ekipmanla donatılmış aygıtlar geliyor. halbuki birçok türü bulunmaktadır. seçeceğiniz türü belirleyen esas faktör nasıl bir amaç için teleskop kullanmak istediğinizdir.

teleskobun en temel iki amacı vardır: yakınlaştırma yapmak ve daha fazla ışık toplayarak görünmeyen gök cisimlerini görünür hale getirmek. ticari amaçlarla satılan oyuncak olanlarda (öyle gösterilmeseler de), pek de önemli olmayan yakınlaştırma özelliğine vurgu yapılır. fakat ışık toplama özelliği daha önemlidir. çünkü, eğer ışık toplama yeteneği kötüyse, yakınlaştırma yaptığınızda eldeki ışığı kaybeder ve kötü bir görüntüyle karşılaşırsınız. kaldı ki, çoğu zaman da yakınlaştırmaya ihtiyaç duymaz, hatta istemezsiniz.

gök gözlemi yapmak için başlangıç olarak tavsiyem, orion skyscanner serisi olacaktır. reflektörü iyidir. keskin görüntü verir, 200x'e kadar teorik büyütme sağlar.

kendisi gezegen gözlemi de yapabilmenize imkan tanır. süper kaliteli nasa görüntüleri alamayacak olsanız da iyi iş çıkarır. tabii ki profesyonelleştikçe yetmeyecek.

fiyat olarak şu anda 1,900 tl civarında. yakında benim olacak kendisi.

gök cisimlerini ve gök olaylarını izlemek için kullandığımız, elektromanyetik dalgaların hangisi ile çalıştığına bağlı olarak optik teleskop, radyo teleskop gibi farklı isimler alan optik alet.

kesinlikle güneşe bakılmaması gereken alettir.

uzaydan gelen her türlü radyasyonu alıp görüntüleyen, astronomların kullandığı, bir rasathane cihazıdır.

ben korkarım böyle dünyanın dışını gözetleyen koca koca âletlerden. sanki yukardan kocaman bir el inip beni ensemden tuttuğu gibi çekip götürecekmiş gibi olurum, godzilla'nın elinde çırpınıyormuş gibi olurum böyle annıyonuz mu?

(bkz: izzet öz)

bu aralar deli gibi videolarını izleyip iç çekiyorum. ben bazen dslr makinemin lenslerine bakarken abov bu nasıl fiyat derken bu teleskopları kullanan yabancı dayıların aldıkları teleskopların yanına yaklaşmak bize zor gibi gözüküyor. çok güzel bir hobi aslında keşke daha ucuz olsa tabi.

dunyanin en muhtesem icadi. keske bende de eolsa.

bir dönem heves edip almak istediğim gök cisimleri izleme dürbünü.
güzelleri çok pahalı elbette. o yüzden hevesim kursağımda kaldı. gözümün pikseli kadar görüyorum.

bilinen ilk teleskopu galileo yapmıştır. büyük bir kalın kenarlı merceği objektif, küçük odak uazaklı küçük bir merceği oküler merceği olarak kullanmıştır. (objektif dışarıdaki nesnelere bakan taraf, oküler göz tarafıdır)
teleskoplarda objektif merrceğinin çapının olabildiğince büyük olması istenir. bunun nedeni teleskopun içine daha fazla ışık girmesinin istenmesidir. mercek çaplarının azami boyunun fiziksel sınırları vardır. cam akışkan bir maddedir. belli bir boyu geçince akar. bu nedenle çok büyük teleskoplar iç bükey ayna kullanır. ayna yapımı daha kolaydır.
bu arada galileo'nun teleskoplarının objektif mercekleri, birinci teleskop 3.8cm ikincisi 5cmdir. büyütmeleri de 8x ve 20x'tir. bugün için oldukça küçük olan bu teleskoplarla adam jüpiter'in dört uydusunu görmüştü.

tıpkı mikroskoplar gibi keyifli gözlemler ve araştırmalar yapma imkanı veren alettir.

motor takılmış gözlük.

(bkz: bez bebek nana gibi tanım girmek)
(bkz: bilgi içermeyen bilgi tanımı)

evreni incelemek için kullanılan ve optik, radyo, x ışın gibi çok sayıda türü olan aygıt. temel amaçları olabildiğince fazla ışık toplamaktır. uzaydan elde ettiğimiz bilgilerin tamamı bu şekilde elde edlir.

önce teleskoplar hakkında genel bir bilgi vereyim. ardından gözlem yapmaya yeni başlayanlara tavsiyelerde bulunacağım. sonrasında da hangi teleskopla neleri görebileceğinizi yazacağım. bölümleri birbirinden başlıklarla ayıracağım için sadece ilgilendiğiniz kısmı okuyabilirsiniz.

***

teleskop türleri

teleskopta amaç mümkün olduğunca fazla ışık toplamak dedim. bunun için mercek ya da ayna çapının olabildiğince büyük olması gerekir ama tabii ki fiziksel olarak bunun bir sınırı var. mesela tek parça hâlinde 10 metre çaplı aynası olan bir teleskop yapamazsınız. o kısmına değineceğim birazdan.

çapla beraber önemli olan bir başka özellik de teleskobun çözünürlüğü. çözünürlük (ayırma gücü) ne kadar iyi olursa, teleskopla o kadar fazla detayı görebilirsiniz.

isaac newton ve galileo galilei gibi birçok önemli bilim insanı, teleskopların yapımında öncü oldu. dolayısıyla teleskop türleri newton teleskobu gibi isimlerle de anılır ama ben biraz daha aşina olabileceğiniz bir sınıflandırma üzerinden devam edeceğim.

öncelikle, insan gözünün algılayabildiği normal ışıkla çalışan, yani optik olarak adlandırılan teleskoplardan bahsedeyim. optik teleskoplar genel olarak 3 başlık altında incelenebilir:

1- mercekli (refraktör) teleskoplar

galileo'nun geliştirdiği ve gözlem için kullanılan ilk teleskop türü olan mercekli teleskoplarda ışık toplama işini bir mercek üstlenir. basit bir çift mercek sistemi kullanır. şematik olarak şöyle:

görsel buradan alıntı

ilk mercek, resimde objective lens olarak gösterilen ve yukarıda çapın önemli olduğunu söylerken aslında kastettiğim kısım. bu mercek gözlenen cismin ışığını toplar, focal point olarak gösterilmiş olan odak noktasında birleştirir. burada toplanan ışık da resimde eyepiece lens olarak gösterilmiş olan ikinci ve daha küçük olan okülere (göz merceği) düşer ve büyütülmüş görüntü bu şekilde oluşur.

mercekler iki farklı türde camdan yapılmışa bu teleskop akromatik refraktör, üç ya da daha fazla türden yapılmışsa apokromatik refraktör olarak adlandırılır.

avantajları:
- yüksek görüntü kalitesi
- sarsılma ya da benzeri dış etkilere karşı dayanıklılık
- kapalı tüpten oluştuğu için tozlanma sorunu yaşanmaması, bakımının kolaylaşması

dezavantajları:
- renk sapıncı ya da aberasyon gibi isimlerle bilinen görüntü bozukluğu. merceğin kenarlarına doğru bazı renk sorunları oluşur.
- mercek çapı büyüdükçe maliyetinin de artması
- mercek çapı büyüdükçe ağırlığının da artması ve taşıma zorluğu

ay gözlemi yapmak için en ideal gözlem araçlarından olan mercekli teleskoplar, daha çok yakın cisimlerin gözlemleri için tercih edilir. amatör gözlemcilerin kullanımı için idealdir.

2- aynalı (reflektör) teleskoplar

ilk örneğini newton'ın geliştirdiği teleskop türüdür. bu türlerde ışık toplamak aynanın görevidir. biri büyük, diğeri küçük iki aynadan oluşur. temsili olarak şöyle:

görsel buradan alıntı

gözlenen cisimden gelen ışık, resimde primary mirror olarak gösterilen ve çapı büyük olan birincil (ana) aynaya gelir. buradan yansır ve görüntüyü secondary mirror adlı ikincil aynada odaklanır. buradan da yansıyan ışık, eyepiece yani göz merceğine ulaşır. böylece görüntü oluşmuş olur.

newton'ın ürettiği teleskop tipi newtonian teleskop olarak anılır. bundan başka bir de cassegrain ve schmidt-cassegrain türleri bulunur. bunların birbirinden farkı, iç tasarımlarında ortaya çıkar.

avantajları:
- merceklilerde görülen aberasyon bunlarda yok. yani renklerde bozulma yaşanmıyor.
- ayna çapının büyümesi, aynı çaptaki merceğin yapımından daha ucuza gelir. yani genel olarak maliyetleri daha düşüktür.
- genel olarak daha büyük çaplı aynalar üretmek, merceğe kıyasla daha kolaydır. bu nedenle daha fazla ışık toplamaları mümkündür.

dezavantajları:
- açık sistemler olduklarından tozlanması kolaydır. temizlerken ayarını bozabilirsiniz. bunun dışında genel olarak da mesela arabayla bir yere gözlem için götürdüğünüzde, sarsıntı nedeniyle ayarı bozulabilir.
- genel olarak, kolimasyon adı verilen ayarını yapmazsanız, kaliteli görüntü alamazsınız. bu da kolay bir ayar değildir. en azından eliniz alışana dek...
- zamanla aynalarda bozulmalar ortaya çıkabilir. görüntü netliği kaybedilebilir ve yenileme gerekebilir.

3- katadioptrik teleskoplar

2 ayna ve 1 mercekten oluşan karma teleskoplardır. temsili olarak şöyle:

görsel buradan alıntı

gözlenen cisimden gelen ışık önce corrector olarak gösterilmiş olan düzeltici mercekten geçer. buradan primary mirror olarak gösterilen birincil (ana) aynaya gelir. bu aynadan yansıyarak secondary mirror olarak gösterilmiş ikincil aynaya odaklanır. buradan da sonra olarak eyepiece denen göz merceğine gelir.

schmidt-cassegrain ve maksutov-cassegrain türleri bulunur. yine iç tasarımlardaki farklılıklar nedeniyle böyle bir ayrım bulunmaktadır.

avantajarı:
- bu teleskop karma bir teleskop olduğundan, diğer iki türün dezavantajı olan birçok durumu ortadan kaldırır.

dezavantajları:
- yüksek maliyetlidir.
- kolimasyonu oldukça zordur.

optik teleskoplarla ilgili en genel bilgiler bu şekilde.

***

radyo teleskopları bunlardan çok farklı yapılar. optik teleskoplara gelen ışığı gözümüzle doğrudan da görebiliyoruz ama radyo teleskoplar, elektromanyetik tayfın radyo dalgaları adı verilen bölgesindeki ışınımla çalışır.

bunlarda büyük bir çanak anten bulunur ve evrenden alınan radyo dalgalarını bu anten toplar. antenin çanak şeklinde olması sayesinde sinyaller bir yere doğru odaklanmış olur. bu sinyaller dedektörler üzerinden sayısal verilere dönüştürülür ve bilgisayarlı sistemlerce analiz edilir. temsili görsel şöyle:

görsel buradan alıntı

resim üzerinden bakarsanız; parabolic dish'e gelen sinyaller antenna aracılığıyla odaklanarak computer recorder'a gönderilir ve işlenir.

bazı durumlarda radyo teleskoplar diziler hâlinde çalışır. örneğin birkaç sene önce çekilen kara delik fotoğrafı, sadece tek radyo teleskobuyla değil, dünya üzerindeki farklı teleskop dizilerinin ortak çalışması sonucunda elde edilmişti. bu teleskop dizisine interferometre de denir.

avantajları:
- optik teleskoplarla göremediğimiz bazı olaylar hakkında bilgi edinmeyi mümkün kılar. kara delikler gibi bazı cisimler hakkındaki bilgileri bunların diz hâlinde kullanılması sayesinde öğrenebiliyoruz.
- hava koşullarındaki değişimlerden etkilenmez.

dezavantajları:
- maliyetleri oldukça yüksektir.
- dış etkilerden kolayca etkilenebilir. dünya üzerindeki kaynaklardan yayılan radyo dalgaları, gözlemlerde gürültü dediğimiz sinyal kirliliğine neden olabilir.
- çözünürlükleri düşük olduğundan, dizi hâlinde kullanılmadıklarında incelenen kaynakla ilgili çok detaylı bilgi alınamamasına neden olabilirler.

***

bir başka teleskop türümüz x ışını teleskopları. şematik olarak şöyleler:

görsel buradan alıntı

resimden takip ederseiniz; incoming x-rays denen, kaynaktan gelen x ışınları mirrors ile gösterilen aynalardan yansıyarak focal point'te, yani odak noktasında toplanır. resme dikkat ederseniz, ışınlar aynaara doğru dik açıyla ya da büyük açılarla gelmiyor. oldukça küçük açılarla, neredeyse aynaya paralel olacak şekilde geliyorlar. bu ayar, ışınların yansıyabilmesi için gerekli. bazı teleskoplarda iki aşamalı ayna sistemleri kullanılıyor ki bunlara wolter teleskopları da deniyor. radyo teleskoplarında olduğu gibi, bunlar da aldıkları sinyalleri sayısal bilgilere dönüştürerek bilgisayar üzerinden analize izin veriyor. yine radyo teleskoplarda olduğu gibi, bu teleskoplar da dizi şeklinde kullanılabilir.

avantajları:
- evrenin çok uzak bölgelerinden gelen çok yüksek enerjili olaylar hakkında bilgi edinilmesini sağlarlar. nötron yıldızı ya da kara delik gibi cisimler hakkındaki bazı bilgileri bunlar sayesinde elde edebiliyoruz.

dezavantajları:
- maliyetleri oldukça yüksek.
- çözünürlükleri düşük.
- atmosfer etkileri nedeniyle dünya üzerinde kullanılmaları pek faydalı değil. uzaya göndermek gerekiyor.

***

atmosfer dışında bulunan teleskoplar da var. bunlara uzay teleskobu deniyor. en meşhurlarını hemen hemen hepiniz biliyorsunuz: hubble, james webb gibi...

bunlar, yukarıda bahsettiğim türlerden sadece herhangi birine mensup olabileceği gibi, bazıları örneğin hem optik hem de farklı ışınım bölgelerinde faaliyet gösterebilir. dünya'nın atmosferinden etkilenmedikleri için son derece kalitei veri elde edebilirler. evrene ilişkin en önemli bilgilere bunlar sayesinde erişebiliyoruz.

avantajları:
- atmosfer etkisinden muaf olmak
- yüksek çözünürlük
- çok geniş tayf aralıklarında gözlem yapabildikleri için bol miktarda veri elde etmek

dezavantajları:
- maliyetleri çok yüksek
- herhangi bir arıza durumuna bunlara ulaşmak ve tamir etmek oldukça zor
- ekipmanları uzayda sürekli radyasyona maruz kaldığı için buna dayanacak şekilde ekstra önlemler gerektiriyorlar ve güneş patlamalarından etkilenebiliyorlar.

***

bunlardan başka teleskoplar da var. gama ışını teleskopları, morötesi bölgede gözlem yapabilen teleskoplar, ışık analizi yapan spektroskopik teleskoplar, elektromanyetik dalgaların polarizasyonuna dayanarak analiz yapan teleskoplar, nötrino teleskopları, güneş teleskopları ve diğerleri... bunların hepsinin farklı çalışma stilleri ve farklı yararları var. yeterince uzadığı için tanım, bunları anlatmıyorum tek tek.

***

gözlem yapmak isteyenlere tavsiyeler

öncelikle sölemek gerekir ki ışık kirliliği dediğimiz şey, günümüzde çok büyük bir sorun. gözlem için yeterli karanlığa sahip olmak gerekir. bunu sağlayabilecek bir ortamınız yoksa, bu işe hiç masraf etmemelisiniz. onun yerine, eğer bulunduğunuz şehirde rasathane varsa, onun halk günlerini takip edip o etkinliklerden faydalanabilirsiniz.

diyelim ki bulunduğunuz yer yeterince karanlık. sıradaki adım ne?

gökyüzü sizde gerçek bir tutku değilse, ilk etapta teleskop için para harcama hatasına düşmeyin. dürbünle başlayabilirsiniz gözlem yapmaya.

öncelikle bir gök atlası edinin. şöyle bir şey

bu atlas, gökyüzündeki takım yıldızların yerlerini belirlemenize ve gözlem yapmanıza yardımcı olur. alternatif olarak telefonunuza bazı uygulamalar indirerek de gök cisimlerinin yerlerini bulabilirsiniz. (bkz: skeye) ya da bilgisayarınıza indirebileceğiniz stellarium benzeri uygumalardan yardım alabilirsiniz.

nasıl bir dürbün almalısınız?

dürbünlerin de birtakım fiziksel özellikleri ve bunlara dayanan nicelikler var. gözlem için 7x50 ölçülerinden başlayan dürbünler ideal olacaktır. "7 ne, 50 nedir?" diyorsanız, bu iki sayı sırasıyla büyütme ve çap bilgisini verir. yani 7x50'lik bir dürbün 50 mm çaplı, 7 kat büyütebilen bir dürbündür. 7 kat büyütme yeterli olacaktır. bundan daha büyüğünü alacak olursanız, bir de tripod almanız gerekebilir çünkü bunlar oldukça büyük dürbünler olduğundan elde tutması biraz zorlaşır ve titreme yapar.

farz edelim ki dürbünle bakmak çok hoşunuza gitti ama size yetmemeye başladı. işte o zaman teleskop almayı düşünme zamanınız gelmiş demektir.

peki hangi teleskobu almalıyım?

esasında yukarıda yazdığım özellikler, teleskop seçiminiz için yol gösterici bazı detayları içeriyor. mesela teleskobun çapı mümkün olduğunca büyük olmalı ki daa fazla ışık toplayabilsin ve daha sönük cisimleri görebilesiniz. "bende ay fetişi var. onu izlesem yeter." diyorsanız ama dürbünle yetinmek istemiyorsanız, o zaman mercekli bir teleskop sizin için yeterlidir. yok "derin uzay nesnelerini de görmek istiyorum." diyorsanız, aynalı bir teleskop almayı düşünmeniz daha uygun olur. "hem derin uzay gözlemi yapacağım hem de en iyisini istiyorum. para var, huzur var." diyorsanız, katadioptrik alacaksınız demektir.

bu noktada devreye giren bir özellik var: kundak. eğer elle yönetilen (yani manuel) kundaklı bir teleskop alırsanız ne olur? cisimler gece boyunca tek yerde durmaz. hareketlidirler ve gökyüzünde yer değiştirirler. dolayısıyla giden bir arabaya bakarken kafanızı çevirmeniz gibi, cismi teleskoptan görmeye devam edebilmek için kundağı sürekli çevirmeniz gerekir. bu biraz zordur. dolayısıyla bir seçeneğiniz daha var: otomatik kundak. bu arkadaş bilgisayar yardımıyla bu işi kendisi hâllediyor. siz cismin konum bilgilerini giriyorsunuz. nasıl olduğu markaya, modele göre değişir. onun bilgisini satıcıdan öğrenebilirsiniz.

***

hangi teleskopla ne görebilirim?

teleskop çapı 60 ya da 70 mm ise:
ay'daki görece küçük boyutlu kraterler, güneş'in lekeleri (ki kör olmak istemiyorsanız eğer, bunun için filtre gerekiyor), venüs'ün evreleri, jüpiter bulutları, galileo uyduları, satürn halkaları, *, neptün (bu son ikisini sadece minik birer nokta olarak görebilirsiniz), bazı çift yıldızlar, sönük yıldızların bazıları, bazı küresel yıldız kümeleri, bazı bulutsulara ek olarak yine bazı messier nesneleri

teleskop çapı 80 ya da 90 mm ise:
bir öncekilere ek olarak; merkür'ün evreleri, ay üzerinde daha fazla detay, mars kutupları ve yüzeydeki bazı yapılar, jüpiter üzerinde daha fazla detay, satürn'ün bazı uyduları, nokta boyutundan daha büyük olmak üzere uranüs ve neptün, birbirine daha yakın olan bazı çift yıldızlar, biraz daha sönük yıldızlar, bazı yıldız kümeleri, bazı nebulalar, bazı galaksiler

teleskop çapı 100 ya da 130 mm ise:
yukarıdaki 2 grupta bulunanlara ek olarak; ay, mars, jüpiter ve satürn üzerinde daha fazla detay, bazı kuyruklu yıldızlar ve bazı meteorlar, çok daha yakın çift yıldızlar, çok daha sönük yıldızlar, bazı yıldız kümeleri, bazı nebulalar, bazı galaksilerin spiral kolları, bazı yeni genel katalog (ngc) ve indeks kataloğu (ic) nesneleri

teleskop çapı 150 ya da 200 mm ise:
yukarıdaki 3 grupta bulunanlara ek olarak; mars'taki kum fırtınaları, ay, satürn ve galileo uyduları ile ilgili biraz daha fazla detay, çok daha yakın bazı çift yıldızlar, çok daha sönük yıldızlar, bazı nebula ve galaksilere dair çok daha fazla detay

teleskop çapı 250 mm ise:
yukarıdaki 4 grupta bulunanlara ek olarak; ay, mars, jüpiter ve satürn üzerindeki birçok küçük detay, neptün'ün triton adlı uydusu, plüto, çok daha yakın bazı çift yıldızlar, çok daha sönük yıldızlar, hemen hemen tüm yeni genel katalog ve indeks kataloğu nesneleri