türkçe imla bilgisini bir üst seviyeye çıkaracak taktikler

eski bir edebiyat ogrencisi olarak ben de sunu ekleyeyim. tirnak icinde belirtilen cumleler icin de noktalama isareti kullanilir. ornegin "nerdesin?"

''-ki'' bulunan kelimeye ''-ler'' veya ''-lar'' eki getirdiğinizde ;

sözcük anlamsız oluyorsa ayrı ,

sözcük anlamlıysa bitişik yazılır.

seni öyle sevdim ki... sevdimkiler anlamsız (ayrı)

seninki nasıl ? seninkiler anlamlı (bitişik)

kaynak

çok yararlı bir başlık olmuş, daha çok görmek isterim bu tarz başlıkları sözlükte.

yıllardır aklımdan çıkmayan “sıfat yapan -ki bitişik yazılır” cümlesini bir kıstas olarak bırakıyorum buraya.

zarf fiilden sonra virgül gelmez.
“umrumda” değil “umurumda” şeklinde yazılır.
kırmızıbiber, yeşilbiber, yeşilzeytin bitişik; siyah zeytin ayrı yazılır.

ağaçta kuş var.
ağaç da yeşil, çimen de.

ağaç kelimesi bir sert sessizle (f,s,t,k,ç,ş,h,p) bittiği için hal ekinin ilk harfi olan d, t harfine dönüşüyor. (sert sessiz benzeşmesi: c>ç, d>t, g>k)

bağlaç olan (ayrı yazılan) da için bu kural uygulanmaz.

bilmeyenler için dahi anlamındaki eklerin doğru kullanımına dair bir taktik.

örnek 1: ben de birazdan geleceğim. burda o de'yi birleşik yazdığınızda cümle anlaşılmaz.

örnek 2: o iş bende sıkıntı yok. burda da mesela o de'yi ayrı yazdığınızda cümle anlaşılmaz olur.

bunu deneyin. eki 2 türlü de yazın. cümle anlaşılır ise ve anlamını kaybetmemiş ise doğru; anlaşılmıyor ise yanlış kullanmışsınızdır.

kitap okuyun.

demet akalın'ı takip edin çok faydasını göreceksiniz.

dilinden bu kadar bihaber başka millet yoktur herhalde. bu kadar zor değil yahu. minimum de ve ki bağlaçlarını ayrı yazmayı öğren yeter. reddit'in ingilizce, ispanyolca sayfalarında yazan herifler linguist değil herhalde. 12 sene eğitimle bağlacı yazmayı öğrenemiyorsan bir zahmet hiç yazma arkadaşım, sana göre değil bu iş. fikrini kendine sakla. bunu bile beceremeyen kişileri ciddiye alamıyorum şahsen.

bir yazı yazdığınızda bu yazıyı göndermeden ya da teslim etmeden önce en az bir kere gözden geçirin. vaktiniz varsa bunu yazıyı tamamladıktan birkaç saat sonra yapın ki zihniniz daha berrak olsun ve olası hataları daha açık bir şekilde görebilin. yazıyı bilgisayarda yazıyorsanız microsoft word gibi kelime işlem yazılımlarının yazım kontrolü araçlarından, ya da grammarly gibi yazım kontrol sitelerinden yararlanın. yazımından emin olmadığınız bir sözcüğü güvenilir sözlük ya da imla kılavuzlarından kontrol edin. eğer teslim edeceğiniz yazı uzun ve önemliyse dil bilgisine güvendiğiniz ikinci bir kişiden yardım isteyin.

bir de yazım hatası barındırmayan bir yazıda hâlen anlatım bozukluğu olabilir. bu nedenle yazdığınız dil ne olursa olsun özne yüklem uyumuna, tekillik çoğulluk durumlarına, tamlama eklerine (-(n)ın... -(s)ı ), cümlede yüklem konumunda olan eylemin belirtili ya da belirtisiz nesne alma durumuna (örneğin "eve gidiyorum/ evi gidiyorum" durumu burada rahat ayırt edilebilir olsa da uzun tamlamalarda sorun yaratabilir.), akademik bir dil kullanıyorsanız resmî/gayrı resmî ifadelere, arka arkaya sıklıkla kullanma ihtimalinin yüksek olduğu "çok/fazla/oldukça/hayli" gibi sözcüklerin gereğinden fazla olmamasına, "günümüzde/ülkemizde" gibi genellemenin bağıra bağıra geldiğini gösteren sözcüklerin kullanımına dikkat edin. ayrıca noktalamanın anlam değiştirdiği durumlar söz konusu olabiliyor, yazdıklarımızı gözden geçirirken noktalamaya ayrı bir özen göstermek yerinde bir davranış olacaktır.

yazım ve dil bilgisi kuralları dilde anlaşılabilirliği sağlamak için vardır. bu ayrıntılara yazılı ve sözlü dilde dikkat etmemiz hem kendi iletişimimize, hem de konuştuğumuz dile olan saygımızı gösterir.