can yücel'in hamlet çevirisi

dünyada üzerinde en çok alıntı yapılan metinlerden biri olan, shakespeare' in hamlet adlı eserinin, can yücel yorumu ile türkçe ye çevirisidir.

yorum diyorum çünkü çeviriye kendi yorumunu getirmiştir.

en göze çarpanı tabi ki de "to be or not be" tiradını "bir ihtimal daha var o da ölmek mi dersin" şeklinde çevirmesidir.

sanat halk için midir yoksa sanat için midir, sorunsalını da göz önünde bulundurarak yapılmış olaması muhtemel, kaynak metni daha anlaşılır olacağını düşündüğü bir şekilde çevirmiştir.

zaman içerisinde uzun tartışmalara konu olmuştur.

can yücel türkçe çeviri yapmaz, metinleri türkçeleştirir.

ondan mütevellit mot a mot olmaz, hatta anlam kayması dâhi yaşanabilir. yine de çok önemli bir sanatçıdır. kitabı resmen baştan yazmış olur.

edebî eserlerin motamot çevrilmesi beklenmez, kelimesi kelimesine çeviri zaten başka bir meslek dalıdır ki daha çok önemli devlet adamlarının yurtdışı ziyaretlerinde kendilerine eşlik eden çevirmenlerin işidir. edebî bir eserde deyimlere, karşı tarafa verilen duyguya ve anlam bütünlüğüne sadık kalındığı müddetçe motamot çeviri gereksizdir, eseri duygudan uzaklaştırır. can yüce’in hamlet çevirisi bir tür edebi yorumdur, tıpkı tüm edebî eser çevirileri gibi. vaktiyle çok ünlü bir çevirmenden on ay ders almıştım, huzur içinde uyusun üstadım. bu sözler daha çok ona ait. <3

yaratıcı olduğuna şüphe yoktur mamafih son kertede "eh" bir çeviridir.

elbette, kimse kendisinden mot a mot çeviri beklemiyor; mamafih ihtiyacın olmadığı yerde metin doktorluğu yapmak da çok gerekli değil. can yücel'in çevirisi akıcıdır, okunaklıdır, hatta ve hatta dokunaklıdır ancak aynı zamanda tutarsızdır, shakespearean değildir ve bard'ın söylemek istediği çok sayıda şeyi havada bırakır.

not: shakespeare'e lâyık bir hamlet çevirisi henüz yoktur. olur mu bilmem.