ferhan şensoy

bugün doğum günü olan türk tiyatrocu, oyuncu, yazar, şair, yönetmen olarak tanınır.

tam adı osman ferhan şensoy olan büyük usta 1951 yılında samsun'da dünyaya gelmiş ve ilk şiirleri çeşitli dergilerde yayınlanmıştır.

kitaplar yazsa da o varlığını tiyatroya adamış ve 1980 yılında kendi tiyatrosunu kurmuş, sayısız oyun sahnelenmiştir.

kavuğunu ise rasim öztekin'e devretmiş olan büyük usta 31 ağustos 2021'de aramızdan ayrılmıştır.

ölürse tenler ölür, canlar ölesi değil..

yunus emre

bazı kitapları

kalemimin sapını gülle donattım
kazancı yokuşu
seçme sapan şeyler
gecedeste



iyiki doğdun ferhan şensoy...

ne yaptığı tarz tiyatronun mahiyetini anlayabildim, ne adamın yaptığı esprilere ve göndermeleri komik buldum. neden sevildiğini, kimin neden güldüğünü ve neden övdüğünü anlayamadım. nitekim izlemeye çalıştığımda ne kendisine ne de elastikiyet kazandırarak mahiyetinden uzaklaştırdığı kelimelerle yaptığı sözde sanata tahammül edebildim. acaba gizli dinli miydi, yahudi lobisinin adamı mıydı, luciferle anlaşma yapmış da herkesi efsunlamış mıydı ?

ben mi sanattan hiç anlamıyorum. sanat bu muydu ? bu adamın yaptığı şey sanat mıydı ? daha da ötesi antik çağda toplumun nabzını tutan performans sanatı olan tiyatronun içinde bulunduğumuz asırda ne gibi bir etkisi, faydası vardır ? halbuki monthy pyhthon'u da bilirim, groucho marx'ı da, hatta stanislavki okumuşluğum da vardır. izmir çocuğuyum her yerde sevişebilir, entel ortamlarda barzolardan fularla kan da çekebilirim. ama ferhan kusura bakma bence koca bir balondun. 3. dünyada yarı aydın kerizleri çükerttin.

vefat etmis adama gelip sacma sapan sozler yazmak icin amiyane tabiriyle kocaman 1 mal olmak lazim.

ama soyle 1 mal,

maaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaal!

boyle 1 mal yani. evet.

edit: maaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaal!

türk tiyatrocu, yazar ve oyuncudur. 1951 yılında istanbul'da doğmuştur. özellikle “ferhangi şeyler” adlı tek kişilik gösterisiyle tanınan şensoy, türk tiyatrosunun önemli isimlerinden biridir. istanbul üniversitesi devlet konservatuvarı'ndan mezun olmuştur ve uzun yıllar boyunca sahne almış, birçok tiyatro oyununda yer almıştır. şensoy, hem yazarlık hem de oyunculuk kariyerinde büyük başarılar elde etmiştir. en bilinen eserlerinden biri, “ferhangi şeyler” adlı tek kişilik gösterisidir. ayrıca "istanbul'u satıyorum" gibi eserleriyle de dikkat çekmiştir. ferhan şensoy, türk tiyatrosunun usta isimlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 2021 yılında hayatını kaybetmiştir.

şiir kitapları başucu kitabım oldu. ferhan ağabey yazmış bizlere, "pişst deli kız! dilediğin vakit aç oku da nefes al" diye. okuyorum şiirlerini, ferhan ağabey bazen neşeli, bazen de sinirli, çoğunlukla sevgi dolu, yazıyor ayşe'sine, oysa ayşe dediği de elif. bunu biliyorum ama ses etmiyorum. kızıyor bazı bazı okuduğu ve izlediği haberlere, siniri korkutuyor ama biliyorum bize değil o sinir, çünkü ferhan ağabey severdi hepimizi. biz de ferhan ağabeyimizi.
ruhun şad olsun ferhan ağabey, iyi ki bunca güzel şey yaptın okuyor ve izliyorum ne güzel eserler bunlar. hepsinde bir umut neşe var, ferhan ağabey hep bizimle kal...

ferhan şensoy, dönemi için kıymetli bir sanatçıdır. her ne kadar "komik" olarak bilinse de esas kıymeti şahları da vururlar (ki bu eser yüzünden ses tiyatrosunda nedensiz bir biçimde "elektrik kontağı" çıkıp yanmıştır), kahraman bakkal süpermarkete karşı, parasız yaşamak pahalı gibi eleştirel oyunları dahilindedir.

ben şahsen komedinin dönemsel olduğunu düşünenlerdenim, monty python, blackadder, fawlty towers gibi ingiliz mizahının duayen örnekleri kendi zamansallığını çizen ve komedinin karakterler üzerinden yansıdığı eserlerdir. ferhan şensoy ise ortaoyunculuğun getirdiği bir düzlemden olsa gerek döneminden köklenir. o zaman türkiyesindeki olayların dahilinde bir paralaks çizer. bu yüzden de o dönemden koparıldığında anlamını büyük ölçüde yitirir.

tüm bunların yanısıra onlarca oyunu fransızcadan türkçeye çevirmesi olsun yazdığı kitapları ve şiirleri olsun standart bir tiyatrocudan daha ötededir geride bıraktığı eserler düşünüldüğünde. bir gemiyi tiyatro sahnesine çevirerek oyun sergileyen tek tiyatrocudur benim bildiğim kadarıyla. ancak benim gözlemlediğim kadarıyla bir halk tiyatrosu olan ortaoyununun ülkedeki temsilcilerinden birisi olmasına rağmen çok elitist bir havası olduğu da bakidir. belki de tam da bu elitistlik yüzünden müjdat gezen gibi bir okul açma ihtiyacı hissetmemiştir. (aklıma kısa dönemli olan bir geceyarısı/akşam tiyatrosu gibi bir isim geliyor, bu konuda uzak geçmişte bir çabası olduğunu anımsıyorum ama yanılıyor olabilirim)

kısacası ülkemizin yitirilen bir değeridir ölümüyle beraber. ben severdim her türlü sivriliğine rağmen. nitekim insan da tam tamına böyle bir şey değil mi artıları kadar eksileri de var.