gidenin arkasından su dökmek

su gibi git su gibi gel manasında yapılan eski bir gelenek.
sevilen bir kişinin, uzun yola çıkması durumunda, genelde evin annesi kişisi tarafından yapılır.
hala yapılıyor olduğunu sanmıyorum fakat dizi ve filmlerde kullanıldığını görürüz illa ki.

gözlemlediğim kadarıyla genellikle bir yolculuğa çıkan kişinin arkasına su dökerek uğurlamak seyahatin kazasız belasız bir şekilde bitmesi için yapılmaktadır.

daha çabuk gideceğe yere varması ve geri dönmesi adına yolcuların arkasından yapılan uğurlama durumu. özellikle ben küçükken bayramlarda anneannemlerin yanıma gittiğimizde biricik anneannemin gözyaşlarıyla ve etraftaki komşularımızın uğurlamalarıyla çok yaparlardı bunu arkamızdan, o zaman anlamazdım pek ama daha sonradan sebebinin en kısa sürede geri dönmek olduğunu anlamıştım. tatlı bi şey ya bence*.

suyun her türlü engeli aşacağı prensibinden yola çıkarak, "su gibi git su gibi gel" manasına gelir. bizlere özgü hoş bir gelenektir.

su israfından ibarettir.

çok sevdiğim geleneklerimizdendir. su gibi git su gibi gel anlamındadır

şamanizmden türk adetlerine geçen gelenektir.

şamanizmden kalma yok olmak bilmeyen türlü adetlerden sadece biri.

su dökmemeli ayrılık yeşerir.

(bkz: ben bi küçük su dökeyim)

türk'lere özgü bir harekettir.

bu adetin kökenini bir kaç noktada temellendirmek mümkün olabilir; bunlardan birincisi yarsub yani yer-su ruhları ile ilintili bir inancın günümüze değişerek gelmiş hali olabilir zira yer-su ruhları iyi ruhlardır. koruyucu ve gözetici olduklarından bahsedilir. bu sebeple de yolculuğa çıkan insanların onlar tarafından korunup, gözlenmesi ve yolculuğunu güven içinde tamamlayarak, geri dönmesini sağlamak için bu ritüele başvurulmuş olabilir.

bir diğeri bu ritüelle yayık han'a bir atıf yapılıyor olabilir. kendisi denizlerin hakimi ve ölen ruhları koruyan bir figür olması ile öne çıkar. türklerdeki su kültünün en önemli ögelerinden birisidir. yine bu ritüelle yolculuğa çıkanın yolculuk esnasında başına bir şey gelirse, daha doğru bir tabirle ölürse, yayık han tarafından ruhunun korunmaya alınması ve kötü ruhlardan uzak tutularak, huzur içinde kalmasının sağlanması amaçlanmış olabilir.

ya da uygurlardaki yol tengri kavramı ile bu mevzu arasında bağ kurabilirsiniz. yol tengri kavramı bazılarının öne sürdüğü gibi ırk bitig ile ortaya çıkmış bir kavram değildir. uygurların maniheizm'e geçmeden önce de kullandıkları bir kavram ve ata inancıdır. orada da su serpme ve benzeri hareketlerin bu noktada değişim geçirip, günümüze geldiği gibi bir yorum yapılabilir. burada da yol tengri'nin yolcuları koruması için diğer 17 ulunun desteğine sahip olması niyetiyle hareket edildiğinden bahsetmek belki mümkün olabilir.

elbette bunların hiçbirisi kesinlik taşımaz. ancak türklerin su kültü ile ilgili bilgileri ve eserleri incelediğinizde bir takım uygulamaların arasında bağ kurarak, bu sonuçlara ulaşabilirsiniz. çünkü bu uygulamaya benzer olarak kamların yaptıkları bazı ritüeller, ölülerin ardından yapılan yine benzer bazı ritüeller mevcuttur. sonuç olarak, bu uygulamanın temelinin kök tengri inancına ve eski türk kültürüne dayanıyor olduğu söylenebilir. özellikle anadolu'daki türkmenlerin ve yörüklerin su ile ilgili günümüze taşıdığı adetlerin kökeni genelde eski türk kültüründe kendisini bulur. tabi burada enteresan nokta şu; birileri her ne kadar sizin toplumsal belleğinizin bazı hususları unutması için çabalıyor olsa da, geçirdiğiniz dönüşüme rağmen pratikte bu değerleri bir türlü kaybetmiyorsunuz. menşei farklıymış gibi hareket etmenize rağmen bu ritüelleri uygulamaya devam ediyorsunuz. tarihi bellek hasar almış ama pratik olarak halen bir şekilde bu adetler devam ediyor. bu durumda, geçmişe ve gerçeğe dair yeniden bilinç kazanılabilmesi için halen bir kapının açık olduğunu gösterir. yani halen umut var diyebiliriz *

sevilmeyen bir kişi veda ediyor ise çişlemek suretiyle de neticeye ulaşılabilecek güle güle adetidir.

yolcu ettiğiniz sevdiklerinizin arkasından "su gibi git, su gibi gel" demek niyetiyle dökülürmüş. halbuki ben hep şunu derim; "bu su kuruyuncaya kadar geri gel"

gidiş şekline göre.

(bkz: su israfı)

misafire ayıp olmasın diye saatlerce tuvaletimi tuttuktan sonra gider gitmez yaptığım eylem.