ich kann nicht anders

alman din bilimci ve keşiş martin luther’e ait sözdür. türkçe karşılığı “ başka türlü yapamazdım”dır. bir kurultayda yaptığı konuşmanın içinde geçen söz, söylenmesinin üzerinden dört buçuk asırdan fazla geçmesine rağmen hala etkisini sürdürmektedir.

aslında bu sözün geçtiği kurultay diet of worms diye bilinen bir toplantıdır. almanya’nın worms şehrinde yapılan kurultayın amacı martin luther’in yazdığı doksan beş tezi inkar etmeye zorlanmasıdır. worms kurultayı bana bir grup solucanın bir kaya altında oynaşmasını hatırlatır hep nedense.

daha önce tanımını yazdığım doksan beş tez'de martin luther kiliseyi ve kilisenin uygulamalarını gayet saygılı ancak taviz vermez bir şekilde eleştirmiştir. ama bu mantıklı tezler elbette ki kilisenin hoşuna gitmemiştir. bunun sonucunda aslında bir nevi engizisyon sorgulaması olan kurultayda martin luther’dan bu görüşlerini savunması hatta aslında reddetmesi istenmiştir.

ama martin luther başlıkta cümleyi kurmuş ve tezlerini savunmuş, gerçekliğine inandığı şeyleri öldürülme korkusuna kapılmadan savunmuştur. bu kurultaydan sonra serbest bırakılmış olsa da ölüm her an ensesinde olacaktır.

bu cümle bana baldıran zehri içmeyi hakikati reddetmeye tercih eden büyük filozofu hatırlatır bir yanda da. bu tanımı yazmak zorunda hissettim kendimi çünkü başka türlü yapamazdım.

„ich stehe hier, ich kann nicht anders. gott helfe mir, amen.“

işte burada duruyorum, başka bir şey yapamam. tanrım bana yardım et, amin.

doğrusu bu şekilde olan martin luther sözü.