mutasyon

genetik yük içinde bir sonraki nesile taşınabilecek değişiklik olmaso, soydeğişimi, değişinim.

mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu içindeki dna ya da rna diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. mutasyona sahip bir organizma ise mutant olarak adlandırılır.

uv ışınları, radyasyon, x ışınları, sigara dumanı, kimyasallar veya ilaçlar gibi çevresel faktörler sebebiyle yönetici moleküldeki değişikliklerdir.
çevresel etkiler dışında dna kendini eşlerken de mutasyon olur. bir hücre için milyonda birdir belki bu olasılık ama vücudumuzdaki hücre sayısı ve hücrelerin defalarca bölündüğü düşünülürse ömür boyunca bu mutasyonlar mutlaka gerçekleşiyor diyebiliriz.

peki mutasyonlar kalitsal midir?

vücut hücrelerinde olursa kalıtsal degildir. örneğin uv ışınları sebebiyle deri hücresinde oluşan mutasyonlar bireyde başka hücrelere sıçrayabilir, üreme hucrelerinde olmadığı sürece birey öldüğünde mutasyon da ölür.
eğer mutasyon yumurta veya sperm hücrelerinde ise bu hücreler döllenmeye katılıp zigotu oluştursa bu durumda mutasyon kalıtsal olur ve bir sonraki nesile geçer.

peki mutasyonlar zararlı mıdır?

çoğunlukla evet. ancak nötr ya da yararlı mutasyonlar da vardır.
nötr mutasyon örneği: ayrık kulak memesi geninin mutasyon gecirmesi sonucu bitişik kulak memesi geni ortaya çıkmıştır. bu durum biyolojik açıdan yararli veya zararli değildir. örneğin tom cruise yapışık kulak memeli.

yaralı mutasyon örneği: çok basitçe açıklamaya calisacagim. bildiğiniz uzere hiv aids sebebi. bu virüs çoğalmak için bizim savunma hücrelerini kullanıyor. bir mutasyon sonucu (ccr5 delta 32 mutasyonu) akyuvar hücre zarı protein yapisini kontrol eden gen değişince hiv hücreye giremiyor. bu durumda kişi hiv+ olsa bile aıds olmuyor.

peşin düzenleme:
geniş zamanda gen mutasyonu kromozom mutasyonu farkı, mutasyonlardan kaynaklı hastalıklar ilaçla tedavi edilebilir mi gibi ilaveler gelebilir de gelmeyebilir de.
konu bu ara popüler çünkü covid-19 sebebi sars -cov 2, kısaca korona virüs mutasyon geçiriyor. bu da aşılar ve pandemi hakkında bir sürü soruya sebep oluyor.

bu tanım yerine ısrarla varyant denilmesi poliitk bir tutum mudur? zira varyant diye bir şey yoktur hepsi ama hepsi genetik mutasyonlardır, varyant genel bir tanımdır, çünkü doğadaki tüm canlı biçimler varyasyonlar oluşturur zaten, bu da evrimdir.

(bkz: evrim teorisi)

bizi bir sonraki nesillere taşıyan, hücre, gen, dna gibi biyolojik parçacıklara sahibiz. işte bunlarda tarih boyu değişiklikler olmuş, şimdi de olmaya devam ediyor. mutasyon denince, bilimkurgu filmlerindeki mutantlar zihnimizde canlanır. işin doğrusu da bizler, bunlar binlerce yıl önceye göre mutant varlıklarız.

hugh jackman'ın volverine filminde mutant oluşudur. ^^

bir canlının genomu içindeki dna ya da rna diziliminde meydana gelen kalıcı değişmeler olarak tanımlanır.

mutasyon terimini ilk kez hollandalı biyoloji uzmanı hugo de vries kullanmıştır.

bir mutant