oidipus kompleksi

çoçuğun, karşı cinsteki ebeveyni sahiplenirken kendi cinsindeki ebeveyni safdışı etme konusunda beslediği duygu ve düşüncelerin bütünü. sigmund freud bu ismi yunan mitolojisinde ki sophokles'e ait kral oidipus'un hikayesinden esinlenerek vermiştir.
(link: tr.m.wikipedia.org/wiki/Oed...: oidipus'un hikayesi)

(bkz: oidipus kompleksi)

ilk uktem bu olsun. bu bir sendromdur ama ana rahmine dönmek gibi bir tanımı yoktur. sadece içinde kıskançlık ve iktidar ilişkileri bulunan durumları tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. tanım bu kadar. peki iktidar nedir , aslında iktidar iki kişinin birbirileri üzerinde hak ettiği bir durumdur. peki insanlar birbirileri üzerinde ne amaçla hak iddia ederler. işin içinde gerçekten bir cinsellik olmak zorundad mıdır yada sadece olayı basit bir politik yada siyasi bir durum olarak açıklama yeterli midir, yada her türlü iktidar içinde cinsellik mi taşır. bu son yazdığım biraz iddialı bir durum ama bence her ilişki, ister politik olsun , ister siyasi olsun bir tür cinsel ilişki durumunu modeller. entry bu kadar. bu sendrom evrensel midir? yada freudun bir kuramı mıdır. aslında her kuram gibi tartışmalı olmalıdır .

oidipus kompleksi, her çocuğun ilk aşk benzeri duyguları ebeveynlerinden birine karşı hissetmesidir. genel olarak kız çocuk babaya, erkek çocuk anneye diye bir algı olsa da kuramın ortaya çıkışı freud'un kafka'nın babasıyla olan ilişkisinden etkilenerek ortaya çıkmıştır. kafka otobiyografik bir hikayesi olan yargı'nın son cümlesini yazdıktan sonra yoğun bir ejakülasyon duygusu içinde olduğundan bahseder arkadaşı max brod'a. öykünün incelenmesinde babaya karşı duyduğu homoseksüel duygunun vurgulaması söz konusudur. daha detaylı bilgilenmek için;
öykü incelemesi için

erkek çocuklarının anneye karşı duyduğu cinsel olan veya olmayan bir eğilimdir. freud amcanın psikoseksül kuramının parçalarından biridir. fallik dönem dediğimiz 4-6 yaş arasında ortaya çıkar. erkek çocuğun iğdişlik (hadım edilme) korkusuyla devam eder. annesini babasından kıskanır hatta babasının annesine sarılmasını, öpmesini ve aynı yatağa girmesini bile istemez. zamanla babasına karşı özdeşim kurarak bu dönemi sağlıkla atlatır.

oidipus doğduğunda babası laios'u öldüreceğine ve annesiyle evleneceğine dair bir kehanet verilir, babası kehanetin gerçekleşmemesi için oğlunu öldürtmeye karar verir. çocuğu öldürmek üzere görevlendirilen kişi çocuğu öldürmez ve dağa bayıra salar. bir çoban çocuğu bulur ve büyütür. (bazı rivayetlerde çocuğu corinth kralının büyüttüğü söylenir) aradan yıllar geçer. oidipus'un yolu laios'un krallığına düşer. kral oğlunu tanımaz oğlu kralı ve oidipus laios'u öldürür sonra da laios'un karısıyla yani annesiyle evlenir. (bkz: kahramanın doğuş miti)
sevgili freud'umuz bu durumu (her durumu bağladığı gibi) cinselliğe bağlar ve bu durum oidipus sendromu olarak literatüre geçer.
aynı durumun kadın versiyonu ise (bkz: elektra kompleksi)'dir.

bir sendrom değildir. (bkz: oidipus kompleksi) diye geçer literatürde. o başlıkta da gerekli tanımlar yapılmış.
orhan pamuk'un (bkz: kırmızı saçlı kadın) kitabında da ele aldığı bir konudur. daha ayrıntılı bilgi için ise engin geçtan'ın (bkz: psikanaliz ve sonrası) isimli kitabına bakabilirsiniz.

... baba, oğul, kutsal ruh üçlemesi, burada kutsal ruh anne... elektralı olanı da var, amanın... özellikle türkiye gibi coğrafyalarda, kaynana ile gelin arasındaki sonsuz savaşın ve cahil ailelerde annenin oğlunu kutsayıp hayatına giren tüm kadınları lanetlemesine yol açacak travmatik bilinçaltı sorunu.
mutsuz evliliklerin birçoğunda etken, annesi tarafından göğe çıkarılan histerik erkekler ve hep annesinin biricik kıymetlisi olma sorunsalı...