1.
yer hizmetlerinin işi. ne mühendislik, ne planlama, ne telefon maratonları gerektirdiğini bilseniz tırnaklarınızı yersiniz!!
uçuş güvenlik yer, uçuş güvenlik hava ile de ilintilidir. ham rota belirleme, rotanın sürati, yüksekliği yerde çalışan havayolları mühendislerince belirlenir, grobb rotadır bu, eskiz gibi bişeydir.
bu rota uçuş güvenliğe gider, eskiden kağıtlarla yapılıyordu bu, bigünde bavullar dolusu kağıt birikiyordu. şimdi intern emailler, interaktiv sistemler kullanılıyor, ayrıca ai (artificial intelligence)de kullanılıyor.
bunların hepsi teorik planlama. ai mesela diyo ki...bunu en iyi bir örnekle anlatabiliriz.
mesela bilinen uçuş olsun babından pegasus, pc 971 sabiha gökçen- stuttgart uçuşu...
bu uçuşa kalkış aralığı, verilir (bkz: take off slot) .. bunun saati 14:57/14:59 arasıdır (havacılıkta 1 dk çok uzun bir süredir!!)
bu uçuş "yer problemi" yüzünden 14:57'de pist başı yapmalıdır. bunun için push back'i, yerdeki taxi'si, bu slot'a göre ayarlanmalıdır, ki uçak 14:57'de pist başında olabilsin.
bunlar teorik olarak düzenlenir, ancak genellikle pratikte "tatsaechliche flugposition" hiç de öyle pratiktekine uymaz.
uçaklarda genellikle evdeki hesap nadiren çarşıdakine uyar!!...o yüzden bütün bu platformların hepsinde, çok iyi hesap yapabilen,kafaları zehir gibi çalışan personel olmak zorundadır, bu herifler ni problem gördüklerinde o problemi doğru kararlar vererek "doğaçlama" yaparak çözme yetisine sahip olurlar, ya da kazanırlar, ya da bu onlara "zorla" kazandırılır(!!), doğrudur, çok iyi para kazanırlar, ama kazandıkları her kuruşu da hak ederler.
pc 971 deydik, uçak kendi konusunu çok iyi becerse bile, başka bir yerdeki uçaktan dolayı kendi slot'unu kaçırabilir.
eskiden slotunu kaçıran uçağı bir boşluk bulana kadar bekletirler, o uçağa daha büyük rötar yaptırırlardı, şimdi imkanlar çok gelişti,
"araya sıkıştırmak" çok daha mümkün hale geldi.
pc 971'i araya bireye sıkıştırdık, ve uçağı kaldırdık, biz "yer hizmetleri" olarak...cockpit'e de dedik ki" uzaklaştırma ve hatta sokma konusunda size şu frekanstan yardımcı olacaklar!!"...
ılk başta teoride planlanan uçuş rotası n'oldu şimdi?!...
aslında tamamen çöpe gitmedi, ama kısmen gitti.
havada şimdi bambaşka uçaklar var. pc 971'i büyük bir kargo uçağının poposuna takamayız çünkü yiyecekleri wake türbülansından yemyeşil olurlar uçakta.
ışte, orda da hava trafikçiler doğaçlama yaparlar.
genellikle avrupa'ya güneydoğudan gelen uçaklar 34-36bin feet bandında gelirler, avrupa'dan güneydoğuya gidenler 37-39 bin bandında.
pc 971 34 36bin bandında bir yere "yamanır" ve bu pozisyon da ,stuttgart için alçalmaya başlayana kadar uçar. türk hava trafik "doğaçlamasını" sonradan devralan, romen, macar, avusturya hava trafikçileri de bu oyunu,uslu uslu oynarlar.
umarım bu entry türk gençlerine hava trafiğiyle ilgili birkaç bilgi vermiştir.
not: entry çok daha uzundu. okuyucuyu teknik bilgiye boğmamak için kısaltıldı.
uçuş güvenlik yer, uçuş güvenlik hava ile de ilintilidir. ham rota belirleme, rotanın sürati, yüksekliği yerde çalışan havayolları mühendislerince belirlenir, grobb rotadır bu, eskiz gibi bişeydir.
bu rota uçuş güvenliğe gider, eskiden kağıtlarla yapılıyordu bu, bigünde bavullar dolusu kağıt birikiyordu. şimdi intern emailler, interaktiv sistemler kullanılıyor, ayrıca ai (artificial intelligence)de kullanılıyor.
bunların hepsi teorik planlama. ai mesela diyo ki...bunu en iyi bir örnekle anlatabiliriz.
mesela bilinen uçuş olsun babından pegasus, pc 971 sabiha gökçen- stuttgart uçuşu...
bu uçuşa kalkış aralığı, verilir (bkz: take off slot) .. bunun saati 14:57/14:59 arasıdır (havacılıkta 1 dk çok uzun bir süredir!!)
bu uçuş "yer problemi" yüzünden 14:57'de pist başı yapmalıdır. bunun için push back'i, yerdeki taxi'si, bu slot'a göre ayarlanmalıdır, ki uçak 14:57'de pist başında olabilsin.
bunlar teorik olarak düzenlenir, ancak genellikle pratikte "tatsaechliche flugposition" hiç de öyle pratiktekine uymaz.
uçaklarda genellikle evdeki hesap nadiren çarşıdakine uyar!!...o yüzden bütün bu platformların hepsinde, çok iyi hesap yapabilen,kafaları zehir gibi çalışan personel olmak zorundadır, bu herifler ni problem gördüklerinde o problemi doğru kararlar vererek "doğaçlama" yaparak çözme yetisine sahip olurlar, ya da kazanırlar, ya da bu onlara "zorla" kazandırılır(!!), doğrudur, çok iyi para kazanırlar, ama kazandıkları her kuruşu da hak ederler.
pc 971 deydik, uçak kendi konusunu çok iyi becerse bile, başka bir yerdeki uçaktan dolayı kendi slot'unu kaçırabilir.
eskiden slotunu kaçıran uçağı bir boşluk bulana kadar bekletirler, o uçağa daha büyük rötar yaptırırlardı, şimdi imkanlar çok gelişti,
"araya sıkıştırmak" çok daha mümkün hale geldi.
pc 971'i araya bireye sıkıştırdık, ve uçağı kaldırdık, biz "yer hizmetleri" olarak...cockpit'e de dedik ki" uzaklaştırma ve hatta sokma konusunda size şu frekanstan yardımcı olacaklar!!"...
ılk başta teoride planlanan uçuş rotası n'oldu şimdi?!...
aslında tamamen çöpe gitmedi, ama kısmen gitti.
havada şimdi bambaşka uçaklar var. pc 971'i büyük bir kargo uçağının poposuna takamayız çünkü yiyecekleri wake türbülansından yemyeşil olurlar uçakta.
ışte, orda da hava trafikçiler doğaçlama yaparlar.
genellikle avrupa'ya güneydoğudan gelen uçaklar 34-36bin feet bandında gelirler, avrupa'dan güneydoğuya gidenler 37-39 bin bandında.
pc 971 34 36bin bandında bir yere "yamanır" ve bu pozisyon da ,stuttgart için alçalmaya başlayana kadar uçar. türk hava trafik "doğaçlamasını" sonradan devralan, romen, macar, avusturya hava trafikçileri de bu oyunu,uslu uslu oynarlar.
umarım bu entry türk gençlerine hava trafiğiyle ilgili birkaç bilgi vermiştir.
not: entry çok daha uzundu. okuyucuyu teknik bilgiye boğmamak için kısaltıldı.
devamını gör...
2.
"ham rota" düzenlemekle başlayan bir süreç.
uçaklar, sadece uçuran pilotlarla sınırlandırılamazlar. havacılık kollektif bir iştir. bir uçağın kalkması ve inmesi için pekçok yüksek zeka sahibi insanın o uçağa ve uçuşa "dokunması" gerekir.
uçuş rotası bunlardan biridir.
havaya bakıyorsun, alabildiğine gökyüzü...sonra okuyosun, iki uçak havada neredeyse çarpışıyordu...kendine soruyosun, lan o kadar yer varken, bu uçaklar neden birbirlerine bu kadar yaklaşmışlar?!
rota ne? ya da şöyle soralım, en başarılı rota ne?!...
el cevab(!!); en başarılı rota, a'dan b'ye en kısa şekilde ulaşan rotadır.
ama, bu "teoride" böyledir!!
genç çalışanlar,mühendisler ve teknisyenler gelirler. rota planlama görevi verilir bunlara, şaka da değil, çok da iyi para kazanacaklardır...rotayı titiz titiz günlerce planlarlar. uçuş güvenliğe verirler.
çok büyük bir iştir bu onlar için, kaşarlanmış insanlar onlara "lan niye bu kadar özeniyorsun, en basitinden planla ver işte!!" , derler...ama hayııııırrr...bizim genç mühendisimiz "dünyanın en doğru uçuş rotasını" (!!)planlayacak ve oscar ödülü alacaktır. saatlerce çıkmaz planlama odasından!!..
üst makamlara gönderir eskizini..
(bunu tamamen uyduruyorum, bu böyle yapılmaz, ama yapılsaydı, böyle olacaktı!)
bizim çiçeği burnunda mühendisimiz raporunun en fazla %20'sinin kullanıldığını, %80, hani o odalara kapanıp saatlerce iciği ciciğine planladığı uçuş rotasının dikkate alınmadığını görür !! karalar bağlar!! depresyona falan girer...
nasıl senaryo?!..bunlar benzeri şekilde yaşanıyo, eminim bugün de yaşanmıştır!!
"kaşarlar" olarak bilinen bizim gibi adamlar, bu yenilerle hiç öyle aman aman muhattap olmayız, sadece bu plan olmamış, ya da şurası olmuş geri kalanı olmamış, der geçeriz.
buradan onlara yanıt veriim...
lan, senin planladığın uçuş dünyadaki tek uçuş diil ki!!... sen teoride çok güzel planlamışsın afferin, ama ben bunu uygulayamam ki!!...emirates uçuş dubai-los angeles, tam orda senin planladığın slotta, ne diycem ben b777 cockpitine, bizim yeni mühendisin gönlü olsun diye sizi kayseri 'ye indirelim diycek halim yok ya...
uçuş rotası, bütün dünyayla birlikte planlanmaz, ama bütün dünyayla birlikte uygulanır!..
kanun koyucu, en başından en sonuna, saati dk'sıyla benden herşeyi planlanmış, uçuş nr'sından, saatinden uçak tipine, uçağın yanaşacağı körükten ,onu itecek römork'a kadar ayrıntılı bir uçuş rotası istiyo. konu bu!!
onun uygulanabilirlik durumu...o belirsiz...
80'li yıllarda planlanan uçuş rotaları %25-30 uygulanabiliyormuş. bu bugün %65-70'lere ulaşmış!!
çok büyük bir başarı bu!!
düşünsene, sen sabiha gökçen 'den stuttgart 'a uçuş planladın, uçak kalktı, tee singapur'dan delhi'den, riyadh 'tan kaljan uçaklar, aynı senin kağıtta öngördüğün gibi, tam zamanında uçuyorlar...
...ama bu her zaman böyle olamayabilir.
o zaman "doğaçlama" yapıcaksın!!
mecbursun buna!!
uçaklar, sadece uçuran pilotlarla sınırlandırılamazlar. havacılık kollektif bir iştir. bir uçağın kalkması ve inmesi için pekçok yüksek zeka sahibi insanın o uçağa ve uçuşa "dokunması" gerekir.
uçuş rotası bunlardan biridir.
havaya bakıyorsun, alabildiğine gökyüzü...sonra okuyosun, iki uçak havada neredeyse çarpışıyordu...kendine soruyosun, lan o kadar yer varken, bu uçaklar neden birbirlerine bu kadar yaklaşmışlar?!
rota ne? ya da şöyle soralım, en başarılı rota ne?!...
el cevab(!!); en başarılı rota, a'dan b'ye en kısa şekilde ulaşan rotadır.
ama, bu "teoride" böyledir!!
genç çalışanlar,mühendisler ve teknisyenler gelirler. rota planlama görevi verilir bunlara, şaka da değil, çok da iyi para kazanacaklardır...rotayı titiz titiz günlerce planlarlar. uçuş güvenliğe verirler.
çok büyük bir iştir bu onlar için, kaşarlanmış insanlar onlara "lan niye bu kadar özeniyorsun, en basitinden planla ver işte!!" , derler...ama hayııııırrr...bizim genç mühendisimiz "dünyanın en doğru uçuş rotasını" (!!)planlayacak ve oscar ödülü alacaktır. saatlerce çıkmaz planlama odasından!!..
üst makamlara gönderir eskizini..
(bunu tamamen uyduruyorum, bu böyle yapılmaz, ama yapılsaydı, böyle olacaktı!)
bizim çiçeği burnunda mühendisimiz raporunun en fazla %20'sinin kullanıldığını, %80, hani o odalara kapanıp saatlerce iciği ciciğine planladığı uçuş rotasının dikkate alınmadığını görür !! karalar bağlar!! depresyona falan girer...
nasıl senaryo?!..bunlar benzeri şekilde yaşanıyo, eminim bugün de yaşanmıştır!!
"kaşarlar" olarak bilinen bizim gibi adamlar, bu yenilerle hiç öyle aman aman muhattap olmayız, sadece bu plan olmamış, ya da şurası olmuş geri kalanı olmamış, der geçeriz.
buradan onlara yanıt veriim...
lan, senin planladığın uçuş dünyadaki tek uçuş diil ki!!... sen teoride çok güzel planlamışsın afferin, ama ben bunu uygulayamam ki!!...emirates uçuş dubai-los angeles, tam orda senin planladığın slotta, ne diycem ben b777 cockpitine, bizim yeni mühendisin gönlü olsun diye sizi kayseri 'ye indirelim diycek halim yok ya...
uçuş rotası, bütün dünyayla birlikte planlanmaz, ama bütün dünyayla birlikte uygulanır!..
kanun koyucu, en başından en sonuna, saati dk'sıyla benden herşeyi planlanmış, uçuş nr'sından, saatinden uçak tipine, uçağın yanaşacağı körükten ,onu itecek römork'a kadar ayrıntılı bir uçuş rotası istiyo. konu bu!!
onun uygulanabilirlik durumu...o belirsiz...
80'li yıllarda planlanan uçuş rotaları %25-30 uygulanabiliyormuş. bu bugün %65-70'lere ulaşmış!!
çok büyük bir başarı bu!!
düşünsene, sen sabiha gökçen 'den stuttgart 'a uçuş planladın, uçak kalktı, tee singapur'dan delhi'den, riyadh 'tan kaljan uçaklar, aynı senin kağıtta öngördüğün gibi, tam zamanında uçuyorlar...
...ama bu her zaman böyle olamayabilir.
o zaman "doğaçlama" yapıcaksın!!
mecbursun buna!!
devamını gör...