1.
diğer adı yer'in ekseni olan; mitolojilerde ve dinlerde, tanrı veya tanrılarla ya da cennet ve cehennemle (alçak ve yüksek alemlerle) iletişimin sağlandığı yer olarak kabul edilen, dünya'nın merkezi sayılan yer.
axis mundi inançlarda ağaç, dağ, duman, kule, çan, minare, totem direği, sütun vb. yapı veya objelerden biri olarak görülebilir.
birkaç örnek vermek gerekirse; hint inancına göre meru dağı, yunan mitolojisi'nde olympos dağı, sümerlerde zigguratlar, japon kültüründeki fuji dağı, birçok mitoloji ve inançta (özellikle iskandinav mitolojisi ve orta asya inancında) hayat ağacı axis mundi olarak kabul edimiştir.
insan vücudunu tapınak olarak gören, meditasyon ve dua ile maddi varlıklardan uzaklaşabileceğini düşünen inançlarda insan vücudu axis mundi olarak görülür.
insan vücüdunun axis mundi olabileceği düşüncesi yoga ve tai chi uygulamalarında ya da leonardo da vinci'nin vitruvius adamı çiziminde görülebilir.
axis mundi inançlarda ağaç, dağ, duman, kule, çan, minare, totem direği, sütun vb. yapı veya objelerden biri olarak görülebilir.
birkaç örnek vermek gerekirse; hint inancına göre meru dağı, yunan mitolojisi'nde olympos dağı, sümerlerde zigguratlar, japon kültüründeki fuji dağı, birçok mitoloji ve inançta (özellikle iskandinav mitolojisi ve orta asya inancında) hayat ağacı axis mundi olarak kabul edimiştir.
insan vücudunu tapınak olarak gören, meditasyon ve dua ile maddi varlıklardan uzaklaşabileceğini düşünen inançlarda insan vücudu axis mundi olarak görülür.
insan vücüdunun axis mundi olabileceği düşüncesi yoga ve tai chi uygulamalarında ya da leonardo da vinci'nin vitruvius adamı çiziminde görülebilir.
devamını gör...
2.
kelime anlamı yerin eksenidir.
axis mundi; gökyüzü (cennet), yeryüzü (dünyamız) ve yeraltı (ölülerin dünyası, cehennem) arasındaki bağın oluşturulduğu yerdir.
bu tasvir bir hayat ağacını temsil etmektedir. hayat ağacının kökleri yeraltı dünyasına uzanmakta, gövdesi yaşadığımız dünyada ve dallar ise gökyüzüne yani cennete uzanmaktadır.
alemler arası iletişim-geçiş bu noktadan yapılmaktadır.
bu aslında farklı inanç ve kültürlerde kendilerine göre uyarlanmış. hepsinde farklı olarak karşımıza çıkıyor. fikir aynı semboller farklı. hindular ve budistler banyan ağacının hayat ağacı olduğunu düşünmüş, batıda noel'de çam ağacı süslemek ise hrıstiyanlık öncesi hayat ağacı inancından gelmekteymiş. yine şamanlar transa geçtiğinde kendi bedenlerini hayat ağacı gibi tasvir etmiş, alemler arası geçiş için kendi bedenlerini kullanmışlar.
teorik olarak 3 alemi birbirine bağlayan bir nokta inancındayız. pratik olaraksa dünyanın merkezini her kültür farklı yorumlamış. insan vücudu olarak, dağ olarak, ağaç olarak, inşa edilen yüksek tapınaklar olarak her medeniyet kendi axis mundi'sine inanmış gibi görünüyor.
axis mundi'nin olayı nedir dersek, bu eksenin göğünden yeryüzüne lütuf yağdığı, yeraltından ise yeryüzüne ölülerin yaşayanlarla iletişim kurduğuna inanılmış.
tık tık
axis mundi; gökyüzü (cennet), yeryüzü (dünyamız) ve yeraltı (ölülerin dünyası, cehennem) arasındaki bağın oluşturulduğu yerdir.
bu tasvir bir hayat ağacını temsil etmektedir. hayat ağacının kökleri yeraltı dünyasına uzanmakta, gövdesi yaşadığımız dünyada ve dallar ise gökyüzüne yani cennete uzanmaktadır.
alemler arası iletişim-geçiş bu noktadan yapılmaktadır.
bu aslında farklı inanç ve kültürlerde kendilerine göre uyarlanmış. hepsinde farklı olarak karşımıza çıkıyor. fikir aynı semboller farklı. hindular ve budistler banyan ağacının hayat ağacı olduğunu düşünmüş, batıda noel'de çam ağacı süslemek ise hrıstiyanlık öncesi hayat ağacı inancından gelmekteymiş. yine şamanlar transa geçtiğinde kendi bedenlerini hayat ağacı gibi tasvir etmiş, alemler arası geçiş için kendi bedenlerini kullanmışlar.
teorik olarak 3 alemi birbirine bağlayan bir nokta inancındayız. pratik olaraksa dünyanın merkezini her kültür farklı yorumlamış. insan vücudu olarak, dağ olarak, ağaç olarak, inşa edilen yüksek tapınaklar olarak her medeniyet kendi axis mundi'sine inanmış gibi görünüyor.
axis mundi'nin olayı nedir dersek, bu eksenin göğünden yeryüzüne lütuf yağdığı, yeraltından ise yeryüzüne ölülerin yaşayanlarla iletişim kurduğuna inanılmış.
tık tık
devamını gör...
3.
dünyanın merkezinden geçen eksen. literatürde coğrafi anlamından çok mitik anlamıyla kullanılır. kutsal gök ile yeryüzünün kesiştiği yerdir. axis mundi tanrılara veya tanrıya adanan kutsal bir mekândan geçer. o bina yıkılsa bile oranın axis mundi oluşuna bir zarar gelmez, bina yeniden yapılabilir.
müslümanlar için kabe axis mundi üzerindedir. notre dame de paris axis mundi üzerindedir ve yıkılmıştır. türkler için axis mundi nasreddin hoca fıkrasındaki gibidir. ayaklarını bastıkları yer dünyanın merkezidir. komedinin altında kaybolup giden büyük figür nasreddin hoca bunu belirtmiştir. türklerin göçebe ve şamanist oldukları dönemler bu durumla uyumludur. dünyayı yurt bellemişler ve ayaklarının değdiği her yer tapınak.
axis mundi'nin yok oluşu kıyamet demektir mitlerde. ve sonra yeni bir başlangıç. ancak söylediğim gibi üzerindeki binanın yıkılması mühim değildir, mühim olan eksenin yıkılmasıdır.
müslümanlar için kabe axis mundi üzerindedir. notre dame de paris axis mundi üzerindedir ve yıkılmıştır. türkler için axis mundi nasreddin hoca fıkrasındaki gibidir. ayaklarını bastıkları yer dünyanın merkezidir. komedinin altında kaybolup giden büyük figür nasreddin hoca bunu belirtmiştir. türklerin göçebe ve şamanist oldukları dönemler bu durumla uyumludur. dünyayı yurt bellemişler ve ayaklarının değdiği her yer tapınak.
axis mundi'nin yok oluşu kıyamet demektir mitlerde. ve sonra yeni bir başlangıç. ancak söylediğim gibi üzerindeki binanın yıkılması mühim değildir, mühim olan eksenin yıkılmasıdır.
devamını gör...