1.
halk edebiyatında bir nazım şeklinin adıdır. halk şiiri konularına göre dinsel ve dindışı olarak iki dalda incelenir.
semailer; koşma, varsağı, destan* gibi dindışı halk şiirlerdir.
semailer; aşk, güzellik, doğa ile ilgili konularda, halk ozanları ('âşık'lar) tarafından -genellikle bir bağlama eşliğinde- çalınır söylenirler.
(burada bir parantez açmamız gerekiyordu, çünkü, halk şiiri divan şiiri gibi yazılan değil, çalınıp söylenen bir şiirdir. âşıklar bu şiirleri -çoğunlukla- doğaçlama çalıp söylerler.) (bkz: doğaçlama)
üç ya da beş dörtlükten oluşan semailer, diğer halk şiiri nazım şekilleri gibi hece ölçüsüyle ve halk şiirine özgü bir kafiye şeması ile oluşturulur.
yani; ilk dörtlük :
aaaa/abab/abcb/abba.......... gibi farklı farklı olabilirler ama,
ikinci ve daha sonraki dörtlükler kesinlikle ilk üç dize kendi arasında, son dize ise ilk dörtlüğün son dizesiyle aynı olmak zorundadır. şöyle ki;
ilk dörtlük abab olsun, sonraki dörtlükler; cccb, dddb, eeeb...... şeklinde olur.
ölçüsü de -'durak'lar değişik olsa bile- 8'li hece ölçüsüdür.
(duraklar; 5+3, 4+4 olabilir.)
semailerin aşk, güzellik, doğa konularında söylendiklerini söylemiştik. batı şiirinde semainin iki karşılığı vardır: lirik (aşk ve duygularla ilgili) ve pastoral (doğa ile ilgili) şiirler.
türk halk şiirinde en güzel semai örneklerini karacaoğlan, erzurumlu emrah gibi ozanlar -aşıklar- vermişlerdir.
benim çok sevdiğim bir karacaoğlan semaisi ile yazıyı sonlandıralım -ki bu semai türk halk müziğini çağdaş ezgilerle yorumlayan -modern folk üçlüsü gibi- müzik gruplarınca da başarıyla yorumlanmıştır.-
incecikten bir kar yağar
tozar elif elif diye
deli gönül abdal olmuş
gezer elif elif diye
elif'in uğru nakışlı
yavru balaban bakışlı
yayla çiçeği kokuşlu
kokar elif elif diye
elif kaşlarını çatar
gamzesi bağrıma batar
ak elleri kalem tutar
yazar elif elif diye
evlerinin önü çardak
elif'in elinde bardak
sanki yeşil başlı ördek
yüzer elif elif diye
karac'oğlan eğmelerin
gönül sevmez değmelerin
iliklenmiş düğmelerin
çözer elif elif diye
ve modern folk üçlüsünden de dinleyelim, ne dersiniz?
semailer; koşma, varsağı, destan* gibi dindışı halk şiirlerdir.
semailer; aşk, güzellik, doğa ile ilgili konularda, halk ozanları ('âşık'lar) tarafından -genellikle bir bağlama eşliğinde- çalınır söylenirler.
(burada bir parantez açmamız gerekiyordu, çünkü, halk şiiri divan şiiri gibi yazılan değil, çalınıp söylenen bir şiirdir. âşıklar bu şiirleri -çoğunlukla- doğaçlama çalıp söylerler.) (bkz: doğaçlama)
üç ya da beş dörtlükten oluşan semailer, diğer halk şiiri nazım şekilleri gibi hece ölçüsüyle ve halk şiirine özgü bir kafiye şeması ile oluşturulur.
yani; ilk dörtlük :
aaaa/abab/abcb/abba.......... gibi farklı farklı olabilirler ama,
ikinci ve daha sonraki dörtlükler kesinlikle ilk üç dize kendi arasında, son dize ise ilk dörtlüğün son dizesiyle aynı olmak zorundadır. şöyle ki;
ilk dörtlük abab olsun, sonraki dörtlükler; cccb, dddb, eeeb...... şeklinde olur.
ölçüsü de -'durak'lar değişik olsa bile- 8'li hece ölçüsüdür.
(duraklar; 5+3, 4+4 olabilir.)
semailerin aşk, güzellik, doğa konularında söylendiklerini söylemiştik. batı şiirinde semainin iki karşılığı vardır: lirik (aşk ve duygularla ilgili) ve pastoral (doğa ile ilgili) şiirler.
türk halk şiirinde en güzel semai örneklerini karacaoğlan, erzurumlu emrah gibi ozanlar -aşıklar- vermişlerdir.
benim çok sevdiğim bir karacaoğlan semaisi ile yazıyı sonlandıralım -ki bu semai türk halk müziğini çağdaş ezgilerle yorumlayan -modern folk üçlüsü gibi- müzik gruplarınca da başarıyla yorumlanmıştır.-
incecikten bir kar yağar
tozar elif elif diye
deli gönül abdal olmuş
gezer elif elif diye
elif'in uğru nakışlı
yavru balaban bakışlı
yayla çiçeği kokuşlu
kokar elif elif diye
elif kaşlarını çatar
gamzesi bağrıma batar
ak elleri kalem tutar
yazar elif elif diye
evlerinin önü çardak
elif'in elinde bardak
sanki yeşil başlı ördek
yüzer elif elif diye
karac'oğlan eğmelerin
gönül sevmez değmelerin
iliklenmiş düğmelerin
çözer elif elif diye
ve modern folk üçlüsünden de dinleyelim, ne dersiniz?
devamını gör...
2.
işitme yoluyla öğrenilen şey anlamına da gelir. özellikle yabancı dil öğreniminde salt işitmeye dayalı öğrenilebilen kuralsız ifadeler için kullanılır. örneğin arapça'da sabit bir çoğul eki olmadığından kelimelerin çoğulları kuralsızdır: kitabın çoğulu kütübdür, şeceranın çoğulu eşcardır. bu yüzden kelimelerin çoğul bilgisine düşünerek ulaşamayız. ancak kulaktan kulağa aktarma yoluyla bu bilgileri ediniriz. işte bu duruma/bu tarzdan bilgilere semai diyoruz.
devamını gör...