dünyanın ilk aşk şiiri

dünyanın ilk aşk şiirinin yazıldığı sümerce tablet istanbul arkeoloji müzesi’nde 2461 no ile eski şark eserleri kısmında bulunmaktadır.



rivayete göre sümer devletinde rahibe kadınların -sümer kralı dışında- bir başka erkekten çocuk sahibi olması yasakmış. bu yasağa rağmen, bir rahibe aşık olduğu erkekten hamile kalıp bir kız bebek dünyaya getirmiş.
bebeği öldürmesinler diye bir kayıkla nehre bırakmış. bebek, kralın sarayında çalışan bir aile tarafından bulunmuş ve büyütülmüş. dünya güzeli bir genç kız olunca kral ona aşık olmuş ve evlenmişler.
milattan önce 2030 yıllarında kral ile evlenen genç kız zifaf gecesinde suşin isimli krala bir aşk şiiri yazmış. bu şiir sonra bir şarkı olmuş.

sümer inancına göre, toprağın bereketli ve verimli olmasını sağlamak amacıyla kralın yılda bir kez bereket, doğurganlık ve aşk tanrıçası ellil'i (inanna) temsil eden bir rahibe ile evlenmesi kutsal bir görevmiş.
rahibenin dölyatağı toprağı temsil eder, kral tohumlarını bırakarak aynı zamanda tanrıça inanna'yı da hamile bırakırmış. tanrıça inanna resminin de bulunduğu kaynak

sümerliler kral ile rahibenin evlendiği ve kutsal evlilik dedikleri törenlerde bir gelenek olarak bu şiiri şarkı olarak söyleyip dans ederlermiş.
tablet ile ilgili detaylı bilgi 107 yaşındaki dünyanın en değerli sümerologların başında gelen. muazzez ilmiye çığ’ın eserlerinde bulunmaktadır.

şiire gelince...
güvey, canımın içi
gönül açar güzelliğin, baldan tatlı
aslan, canımın içi
hoştur güzelliğin, baldan tatlı.

beni esir ettin, titreyerek önünde durayım
güvey yatağına götür beni
beni esir ettin, titreyerek önünde durayım
aslan, yatağına götür beni.

güvey, seni okşamalıyım
sevdalı okşayışların baldan tatlıdır
gönül açan güzelliğinin tadını çıkaralım
aslan, seni okşamalıyım
sevdalı okşayışların baldan daha tatlıdır.

güvey, benden beni aldın
söyle anama, sana tatlılar verecek
babam sana armağanlar verecek
bir ben bilirim ruhunun nerede neşelendiğini.

güvey, şafağa değin uyu evimizde
bilirim yüreğinin nerede sevindiğini
aslan, şafağa değin uyu evimizde.
sen beni sevdiğin için
yalvarırım okşayışlarını ver bana
yüce tanrım, yüce koruyucum
enlil’in yüreğini sevindiren suşin’im,
yalvarırım okşayışlarını ver bana.

senin baldan tatlı yerin *
yalvarırım elini onun * üstüne koy,
elimi gişban giysisi (yerel elbise) gibi onun üstüne koy
elimi gişban derisi giysisi gibi onun üstüne kapa.

1889 yılında bulunan tabletteki şiirde özetle gelin güveye önce aşkını sonra onu ne kadar arzuladığını ve ondan bebek sahibi olma isteğini dile getirmiştir.
dünyada bilinen ilk şair bir kadındır. o kadın ilk şiirini ise aşk için yazmıştır.

“kim aşık olmuşsa, kendisinin eksik parçalarını arıyordur. bu yüzden aşık, maşuğunu düşündükçe acı çeker. bu tıpkı, uzun zamandır görmediğin birinin odasına girdiğinde bulduğun anılar gibidir” - haruki murakami.

(bkz: gılgamış destanı)

dört bin yıl önce bir kadın tarafından yazıldı. istanbul arkeoloji müzesi'nde sergilenen şiir yüz elli yıl önce ırak'ın güneydoğusunda, sümer kenti nippur'da bulundu.

bir rahibe tarafından, inanış gereği yapılan bir evlilik öncesi, kral için yazıldığı tahmin ediliyor. şiire erotik bir dil hâkim.

"sen, beni sevdiğin için,
lütfet bana okşayışlarını
beyim, tanrım, koruyucum,
tanrı enlil’in kalbini memnun eden şusin’im
lütfet bana okşayışlarını."

bu şiirden 250 yıl önce ise, aynı topraklarda, bilinen ilk kadın şair, bazı kaynaklara göre ilk şair sümerli prenses enheduanna yaşadı.

güvey, canımın içi,
gönül açar güzelliğin, bal gibi tatlı,
aslan, canımın içi,
hoştur güzelliğin, bal gibi tatlı.
...
istanbul arkeoloji müzeleri’nin eski şark eserleri kısmında bulunmaktadır. bilinen en eski şiir ve şarkıdır, sümerlere aittir. kıralın karsı tarafından düğün günü okunması için yazıldığı düşünülmektedir.

14 şubat' a özel olarak bu başlığı uyandırmak istedim. siz de okuyun, insan bir güzel hissediyor. ayrıca #455576 nolu entry' de konu çok güzel açıklanmış.

"güveyi, kalbimin sevgilisi
senin güzelliğin fazladır, bal gibi tatlı
beni büyüledin
senin önünde titreyerek durayım
seni okşayayım
benim kıymetli okşayışım baldan hoştur
bağışla bana okşayışlarını
benim beyim, baygınlığım
enlil'in kalbini memnun eden su-sin'im
bağışla bana okşayışlarını."

aşkım elma yiyelim mi
insanız biz diyelim mi
şeytana uyalım mi
şimdi gökler yırtılır
insan kölelikten kurtulur.