eşitlik ve pozitif ayrımcılık

eşitlik ve pozitif ayrımcılık birbirinden çok uzak kavramlar gibi gelmekte.
equality -eşitlik herkes aynı kaynakların dağılması anlamındadır.
equity - türkçeye yine eşitlik olarak çevrilmekle birlikte anlamı herkese kaynakların ihtiyaçları doğrultusunda dağıtılmasıdır. equity genelde pozitif ayrımcılık olarak adlandırılmakta ve görülmektedir. ancak gerçekte bu pozitif ayrımcılıktan çok dengenin pozitif yönde sağlanmasıdır. adalet anlamına gelir.
equality (eşitlik ) ve equity (adalet) arasındaki farkı illüstrasyonlarla anlatalım.
buradan
burada boyu kısa olan çocuklara ek kaynaklar yaratılması pozitif yönde desteklenmeleri eşitliği bozan bir durum değildir ve gerçekte eşitliği sağlayan bir durumdur. çocuklarla olan illüstrasyonu yetişkinlere gösterdiğimizde herkes olayı haklı bulurken, konu kadınlar, farklı cinsel kimlikler, yaşlılar, zihinsel ve fiziksel anlamda farklı yetenekleri olan insanlar, görünür azınlık gruplar olduğunda olayı anlamakta zorluk çekmekteler.
buradan
kültürel çeşitlilik ve katılımcılık politikalarıyla , equity çalışmalarıyla amaçlanan amaç her kültürün ve grubun yaşamın her alanında eşit olarak temsil edilmesini sağlamaktır.
feminizm ve pozitif ayrımcılık, kadın eşitliği ve pozitif ayrımcılık gibi konularda nedense hep kadınların eşitlik talepleri pozitif ayrımcılık talebi olarak nitelendirilmilş ve kadınların iş hayatında ve sosyal hayatta haksızlığa uğradığını gösterecek bir tek bile istatistik gösteremediklerinden yakınılmış.
gelin dünya bankasının rakamlarına bakalım.
iş gücüne kadınların katılım oranı 2020 itibariyle % 46.9%) , 1990 yılında ise bu %51.0 . kadınların iş gücüne katılımı düşmektedir.
erklerin %74'ü yani neredeyse her üç erkekten bir erkek iş gücünde yer almaktadır. 1990'da 80.2% olan bu rakamda düşüş olmakla birlikte erkeklerin iş gücüne katılımı kadınlara göre daha fazladır.
kadınların eğitim alma oranı hala erkeklere göre çok daha düşüktür.
kadınların ödeme yapılmayan işleri yapma oranı ( evde çocuk bakma, temizlik, yaşlıların bakımı vb ) erkeklere göre yüksektir.
kadınların kariyer anlamında yükselmesi daha zordur. dünya genelinde 2020 yılı itibariyle rakamlar
üst düzey yöneticiler : 23%
kıdemli müdürler: 29%
müdürler: 37%
profesyonel: 42%
destek elemanı: 47%
2018 yılında oecd ülkelerinde kadınların median geliri erkeklere göre % 12.9 daha azdır . covid 19 ile birlikte kadınlar bu yıl daha fazla gelir kaybına uğramış ve oran geçen yıl mart aynıdan bu yana %5-%8 oranında artmıştır.
lgbtq+ kişiler için medeni dünyada desteklemeler yapılmakla birlikte türkiyede bu gruba yönelik hiç bir pozitif destek olmadığı gibi kadınlara göre çok daha fazla ayrımcılığa uğrarlar. bu gruba yönelik istatistiki çalışmalar daha çok kanada, amerika, avusturalya, avrupa ülkeleri gibi ülkelerle sınırlı ve ne yazık ki global veri anlamında büyük bir eksiklik var.
amerika ve kanada'da yapılan çalışmalar her 5 lgbtq üyesinden en az üçü iş yerinde ve toplumsal alanlarda sözlü veya fiziksel tacize, ayrımcılığa maruz kaldığını belirtmekte. transgenderlar ayrımcılığa en çok uğrayan grup olup, amerika'da her 5 transgenderdan 4'ü sözlü veya fiziksel tacize uğradığını ve iş yerinde ayrımcılığa uğradığını belirtmektedir.
türkiye'de yasal anlamada farklı fiziksel ve zihinsel yetenekleri olan kişilerin iş hayatına katılımı için düzenleme vardır ancak ihtiyacı karşılamaktan uzaktır.
agesim yine dünya genelinde en büyük problemlerden biridir. 45 yaş üstü kişilerin işsizlik oranı yükselmeye devam etmektedir.
görünür azınlıklar yine iş gücü, ve toplumda temsil anlamında ciddi ayrımcılığa uğramaktadır.
burada anlaşılmayan her grubun yaşamın her alanında (toplumsal yapı, iş yaşamı, politika, medyada görünürlük, kendini ifade vb ) eşitlikçi bir anlayışla temsil edilmesine itirazın nedenidir.
yarın trafik kazası geçirebilir ve yürüyemeyebilirsiniz, yaşlandığınız için iş bulmakta zorlanabilirsiniz (45 yaş üstü grupta yer alan biri olarak bu ayrımcılığın hayatınızı olumsuz yönde etkileyeciğini söyleyebilirim) , kardeşiniz, çocuğunuz, kendini cinselliğiniz ya da görümünüz nedeniyle ayrımcılığa uğrayabilirsiniz, bir başka ülkede o ülkenin ötesi olabilirsiniz, bu noktaya geldiğinizde equity konusunda farklı yaklaşım göstereceğinize eminim. hiç biri olmasa emekliliğiniz gelince emeklilere daha fazla imkan sağlanması için söylenmeye başladığınızda birinin sizi desteklemesini isteyeceksiniz.
ancak eşit katılımlı bir toplumda barış, huzur ve refah sağlanabilir.
kaynaklar world bank verileri
ıza verileri
ilo verileri
lgbtq verileri
ilo lgbtq verileri