kavram karmaşası

konuşmaya ilk başladığımızda, dil öğrenilirken taklit yoluyla ve sezgisel olarak kodları çözüp iletişime adım atarız. oysa kelimeler seslerden oluşan anlam yüklediğimiz karmaşık sembollerdir.

kavramsal sözcükler, anlam yükleyerek kullandığımız sözcüklerdir. mesela özgürlük kavramı, herkes kendine göre bir anlam yükleyip bu kavram üzerinden tartıştığında aynı sözcükleri kullanan ama farklı şeylerden bahseden insanların bir türlü anlaşamadığını görürüz. oysa sağlıklı bir iletşim için kavramların ortak bir yargı bildirmesi gerekir. x kişisi özgürlük benim için hiç bir kural yada otorite tanımadan hareket edebilme serbestliğidir diyor olsun, z kişiside özgürlük benim için kimseyi rahatsız etmeden kurallara uyarak yaşamaktır desin. x kişisinin özgürlük kavramına yaptığı tanım aslında anarşizmin tanımıyken, z kişisinin yaptığı tanım ise toplumsal yaşama uyumlu bir şekilde adapte olan ve sosyal haklarını kullanan bireyin tanımıdır. özgürlüğün tanımı ise bunlardan hiç biri değildir fakat yapılan tanımlar özgürlük kavramıyla uzaktan ilişkilidir. kavramları tanımlamamak ve kategorize etmemek iletişimdeki sorunların en önemli kaynağıdır.

şahsen bir konuda biriyle tartışacaksam öncelikle kullandığım kavramları muhattabıma nasıl tanımladığımıda anlatarak veya kendisne o kavramı nasıl tanımladığını sorarak iletişim kurmaya gayret ederim ki kendimi ifade edebileyim. karşınızdaki insanlar ne kadar eğitimli olursa olsun kavramları tanımlamamış veya kategorize etmemiş, ayrım yapmamış olabilir. kavram karmaşası zaten pek farkedilen ve önemsenen bir olay değil malesef. kendini net bir şekilde ifade etmenin ve muhattabını net bir şekilde anlamanın yolu kavramları sağlıklı bir şekilde kategorize edip tanımlamaktan geçiyor. dili ve kavramları sezgisel olarak yorumlayıp, öznel tanımlara sıkıştırırsak sağlıklı bir iletişim kuramayız.

sinir bozucu bir durum. özelikle tanrı, din, dindar, kader, müslüman kavramları çok karıştırılıyor, yada yanlış anlaşılıyor. bir ara üşenmez isem uzun bir tanımda açıklayıcı basit bir dille anlatmaya çalışacağım. en azından felsefi açıdan bir şeyleri tartışacağımız yada eleştireceğimiz zaman doğru kavram ve tanımlamalarla bunu yaparız, aksi taktirde beyhude bir tartışma oluyor. en basit örneği mesela; adam islamı eleştirip ateist oldum diyor. (bkz: ateistlerin ateist olma sebebi) başlığında teizm karşıtı bir tane sağlam argüman yazan yok. varsa yoksa islam, hükumet yönetimi. bir kişi sadece kitap yazmış, keşke biraz anlatsaydı. bilim yazan biri var, bilim sana olayların nasıl işlediğini açıklar, doğa yasalarını açıklar. bunun neden olduğunu açıklamaz. zaman ve mekan olmadan önce ne vardı sorusu bilimin dışındadır mesela, çünkü söz konusu bilim denilen olgu gözlem ve deneye bağlıdır. gözlem ve deney içinde belli şartlar gerekir. daha sonra bu konularda ayrıca açarım, uzatmak istemiyorum.