psikolojik şiddet

ihmal, örtülü veya açık aşağılama, değersiz ve suçlu hissettirme, aklından şüpheye düşürme, korkutma, mahrum bırakma, umut verip yarım bırakma falan.

türkiye'de her gün her kesimden insanın dolaylı ya da direkt olarak bir şekilde maruz kaldığı illet.

(bkz: pandemi sürecinde aile içi şiddetin artması) başlığında yer alabilecek şiddet türüdür. günümüzde pandemiyle birlikte artmıştır.

bir kişiyi eleştirmek, suçlamak, utandırmak veya başka bir şekilde manipüle ve istismar etmek örnek olarak gösterilebilir. psikolojik şiddet gören kişinin benlik duygusu ve saygısı zedelenir.

her yaştan insanın maruz kaldığı ve kademeli bir şekilde dozunun arttığını düşündüğüm bir çeşit suç. elim olaylar yaşanacağını haber veren şiddetlerin ilk aşaması. aile içi şiddet

şiddetin içinde en tehlikelisi olandır. çünkü kişi psikolojik şiddete uğradığını dahi fark etmeyebilir, suç kendisinde zannedebilir.

uzaktan kuzeni için: (bkz: ekonomik şiddet).

fiziksel şiddet kadar tehlikeli bir şiddet türüdür.
bir zamanlar eski sevgilime farkında olmadan psikolojik şiddet uygulayan biri olarak fiziksel şiddet kadar berbat bir şiddet türü olduğunu söyleyebilirim.
insanları baskı altına alıp sevgilerine sığınıp onlara zarar veriyoruz farkında olmuyoruz. insanlara karışıyoruz hayatlarına müdahale etmeye çalışıyoruz.
ailesinin bir kere bile bağırmadığı insana kendimizi bir bok zannedip bağırıyoruz.
şiddetin her türlüsü çok kötüdür.
ama psikolojik şiddet çok daha kötüdür. sebebi ise yaranın görünmemesi birini yaralıyorsunuz ve bu yara gözle görülmüyor.

aşırı fedakar davranarak karşısındakini borçlu, suçlu hissettirmek de masum görünümlü psikolojik şiddet olabilir.

insana bütün özgüvenini kaybettirir. sürekli yargılanmaktan korkarsınız sonrasında. işin kötüsü size bunu sevgiliniz ya da bir arkadaşınız yaşatıyorsa hayatınızdan çıkarana kadar konduramazsınız ne kendinize ne karşı tarafa. ama bu baskı ve şiddet bittiği zaman yaşadığınız o rahatlama hissi her şeye objektif bakmanıza yardımcı olur. işte o zaman 'bana bunun yapılmasına neden izin verdim?" pişmanlığı başlar.

(bkz: funny games)

akşam aynı masada oturup yemek yediğiniz, aynı okula gidip geldiğiniz veyahut aynı bardaktan su içtiğiniz kişiden bile gelebilen ki genelde sık sık böyle olan şiddet türü. bedeninize dokunmadan da sizi hırpalayan, canınızı yakan, kendinizden nefret etme gibi durumların söz konusu olduğu şiddet tipidir.
rezalettir, insanlık dışıdır ve korkunçtur.
yapmayın.

fiziksel şiddetten en büyük farkı absorbe edilememesi ve iyileşmesi için zamana değil, bir başkası yahut kendi kendine yapılan bir terapiye ihtiyaç duymasıdır. aksi halde karşı pskilojik şiddete başvurulur. genelde zayıf yaratılışlı insanlar -insanlığın büyük çoğunluğu- egosuna yenik düşerek, ikincisini tercih eder. üstü tarafından ezilen altındakini ezer ve böylelikle psikolojik şiddet arttan şiddetiyle etrafa bulaşarak, yayılmaya devam eder. erken yaşlarda maruz kalınan psikolojik şiddetin bıraktığı etkiler şüphesiz daha hasar bırakır. yapmayın! siz olmasanız da, bir sevdiğiniz sizin daha önce yaptığınız psikolojik şiddetin karşılığı altında ezilir ve farkında olmazsınız.

ispati zor oldugu icin bir cezai mueyyidesi de olmayan durumdur. öyle olunca da yapanin yanina kar kaliyor malesef.

psikolojik şiddeti duygusal, sözel ve sosyal şiddetlerin bütünü olarak ele alıyoruz. burada alay etmek, küfür etmek, aşağılamak, küçümsemek ve tehdit etmek gibi kişinin kendisine olan saygısını ve güvenini azaltacak bütün davranışlara psikolojik şiddet olarak bakıyoruz.

tahmin edildiği gibi fiziksel şiddetten çok daha yaygın olarak kullanılan bir şiddet türü. ama toplumumuzda bu şiddet olarak algılanmıyor. aile içerisinde -eş olsun, çocuklar olsun- yoğun psikolojik baskı altında yaşıyorlar ve toplum erkek egemen bir toplum olduğu için kabul etmiş insanlardan oluşuyor. sanki gerçekten olması gereken buymuş gibi düşünülüyor. ama her bireyin kendine özgü hakları, doğal ihtiyaçları vardır ve bunlara saygı duyulması gerekir.

gurur, güven kırıcı söylemler içerir. insanın bir uzvunu değil de kalbini acıtır, kafasını meşgul eder. fiziksel şiddetten pek bir farkı yoktur.

fiziksel şiddetten çok daha tehlikeli ve yıkıcı olan şiddet türüdür.

vücut yarası geçer ama kalp yarası geçmezmiş.

ilişkilerde belirli kategorilere ayrılmış türler altında incelenir. çevremizde ve hatta kendimizde gördüğümüz, çoğu zaman bilinçsizce yapılsa da çokça var olan şiddet çeşitleri vardır.

en sık görülenleri başlık başlık incelemek gerekirse;

(bkz: ghosting)

sevgilinin ya da flörtün herhangi bir sebep ya da iletişim olmadan ortadan kaybolması durumu. ortada ayrılığa dair bir konuşma ya da bir durum yoktur, şahıs birden buharlaşırcasına kaybolur. "kanka ben ayrılamıyorum ya o benden ayrılsın" kafası sanıyorum bunun bir türüdür. ayrılık kararı karşıya yüklenir.

(bkz: stashing)

stashing saklama durumudur. mantıklı sebepler olmaksızın sizi ailesinden, arkadaşlarından, kısaca çevresinden saklaması durumu. (hatta herkesten) stashing durumunda buluşmalar genellikle ücra yerlerde, çoğunlukla evde ya da hiç kimsenin sizi tanımadığı yerlerde olur. sizinle bir ilişkisi olduğuna dair kesinlikle sinyal verilmez hatta maksimum derecede gizlenir. bu hikayenin nasıl bittiği malum, fazla yoruma gerek yok.

(bkz: benching)

kenarda tutma durumudur. türkiyede "yedekte tutma" olarak kullanılır. ilişki flört aşamasından ileriye gidemez hatta genelde sosyal medyada görüşmekle sınırlandırılır. sebebi aşikar.

(bkz: love bombing)

aşk bombardımanı durumu. hani üçüncü gün "hayatımda kimseyi böyle sevmedim" durumu da denebilir. genellikle karşı tarafı yoğun sevgi ve ilgiyle ezer, karşılık veremiyorum/layık değilim psikolojisi yaratır. love bombing'in bir diğer özelliği ise aynı hızda bitmesidir. böylelikle yerini yoksunluğa bırakır.

(bkz: gaslighting)

en ilginç terimlerden biri bu. anlatmak için önce nerden geldiğine inelim.
adını 1938 yapımı "gas light" isimli bir oyundan almaktadır. oyunda erkek karakter odada bulunan gaz lambasının her gün ayarını biraz daha düşürmektedir. kadınsa bunu söylediğinde gaz lambasının ayarının aynı olduğunu, kadının paranoya yaptığını, hayal gördüğünü hatta uydurduğunu söyler. oyun sanıyorum gaz lambasının tamamen sönmesiyle son buluyor.

nerden geldiğine bakınca ne olduğunu anlamak ve anlatmak daha kolay oluyor. gaslighting en minimal haliyle "ben asla öyle bir şey söylemedim/yapmadım" durumudur. kişi suçlu olduğunda karşısındakine böyle bir şeyin olmadığını/yaşanmadığını defaatle tekrar ederek onu akıl karışıklığına ve kendinden şüphe etmeye sürükler.

aklıma geldikçe diğer türleri de eklemek üzere burada noktalıyorum.

maalesef en büyüğü genellikle aileden görülür ve "aile kutsaldır." safsatasıyla büyüdüğümüz için çoğu zaman bırakın engellemeyi kabul bile edemeyiz.

saman altından su yürütmek gibidir.
bilinçaltını yavaşça ele geçirir.
hatta herşey öyle tersine döner ki bir süre sonra ne olduğunu anlamadan kendini suçlu hissedersin.
şiddetin görünmez perdelisidir.
ruhu zayıflatır. insanı yaşarken çürütür.

insanlar üzerinde bıraktığı tahribatın ne kadar kayda değer olduğu gün geçtikçe daha iyi anlaşılacak şiddet türü.