arkeoloji

dünyanın en güzel mesleği, okumasi en zevkli bölümü olması gerekirken, bu konuda çok doğru bir ülkede yaşıyor olmamıza rağmen çok da yanlış bir ülkede yaşadığımız, yıllar yıllar önce mezun olduğum canım bölümüm.

dilimizde kazıbilim diye yanlış bir şekilde tanımlanan sosyal bilim dalıdır. onun yerine eskibilim ya da eskiyi bilmek desek daha açıklayıcı olur.

avrupa burjuvazisinin babası olan ortaçağı reddedip dedesi olan antikçağı kucaklaması ile ortaya çıkmıştır eskiyi bilme arzusu... buna binaen de arkeoloji doğmuştur. 20. yüzyılda biraz seyyahlık, biraz kolleksiyonerlik, biraz da casusluktan türeme bir meslektir.

yazının bulunuşundan önceki toplumlara ait, kültür unsurlarını kazılar yaparak gün yüzüne çıkaran, bu buluntuları inceleyerek eski kültürler hakkında bilgi elde etmeye çalışan bilim dalına prehistorik arkeoloji denir.

kaliteli yaşamak isteyen her insanın başvurması icap eden hayat bilimi. öyle bir bilimdir ki kapsamadığı alan yok gibidir. ben severim. siz de sevin.

çocukluk hayalimdir, küçükken müzeye gittiğimde kalbim heyecanla dolardı, değişmeyen tek şey bu galiba. arkeoloji okumuyorum ancak, yan dal yapmayı planladığım bölümdür. ne kadar değer verilmese de, o küçük çocugun hayalini gerçekleştirmek istiyorum.

okumayı çok istediğim bir bölümdü. üniversitede yan dal yapmayı düşündüğüm fakat derslerin yoğunluğundan zaman ayıramadığım.

sonsuz gizem olarak görmüşümdür hep ve en güzel hayallerim

biri ölünce mezarını ne kadar süre sonra kazdıklarını merak ettiğim bilim dalı.

bunun belli bir süresi var mı?

yanıltan karbon testlerinin çoğunu doğru kabul eden arkeologlar vardır. aslında bazıları bu işten çok güzel rüşvet alır, sahte bulgularda karbon testi onayı eski dönem tarihine uydurulur, dolayısıyla işin içinde iyi paralar döner. her işte ortalama olduğu gibi bunda da derin durumlar vardır öte yandan epey hoş bir meslek.

"geçmiş yabancı bir ülkedir: orada her şey farklı yapılır. geçmişin insanlığını anlamak için zaman dedektifliği yapmak gereklidir." der ıvor noël hume. arkeologlar ve antropologlar işte o dedektiflerdir. fakat aynı zamanda iyi de birer hayalperest olmak gerekir zamanda yolculuk için. en azından 21.yüzyılda.

arkeoloji, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılmış kültürleri, sosyoloji, coğrafya, tarih, etnoloji gibi birçok bilim dalından yararlanarak araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. türkçeye yanlış bir şekilde "kazıbilim" olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir.
arkeoloji (kazı bilimi): “yeryüzünde dolaşıp da kendilerinden öncekilerin sonuna bakmazlar mı? onlar bunlardan daha kuvvetliydiler, yeryüzünü eşip deşip didik didik etmişler ve bunların imar ettiklerinden çok daha fazla imar etmişlerdi.”

kültürleri, yaşanmışlıkları, tarihi, insanları araştıran bilim dalıdır.

yeraltında bu kadar tarih yatan memlekette, gereken önemin verilmediği bilim dalı.

bir sanat tarihçisi olarak ortak alanlarda çalışmamıza rağmen derslerine katılamadığım için hep eksik hissedeceğim bölüm. vakti zamanında bu iki bölümü ayırmışlar. şimdi de birleştiremiyoruz. çünkü iki bölüm arasında garip bir çekememezlik ve düşmanlık var.

fenerbahçe ve galatasaray gibi. ezeli rekabet ebedi dostluk. restorasyon ve konservasyon bölümü de beşiktaş gibi. ikisine de dost görünüp sıyrılıyor aradan.

yunanca eski anlamına gelen ar(ch)ke ve bilgi, bilim anlamına gelen logos kelimelerinin birleşiminden oluşur. kelime anlamı olarak da "eskinin bilgisi" anlamına gelir.

arkeoloji hakkında yanlış bilinen o kadar çok şey var ki hangisinden başlasam bilemedim.

arkeoloji yazının bulunmasından önceki kültürleri inceler diye bir cümle okudum az önce. arkeoloji kesinlikle böyle bir şey değildir. arkeoloji, sadece yazıdan önceki kültürleri değil sonrakileri de esasen eski olarak tanımlanabilecek şeyleri inceler.

aşağıda yazacağım arkeolojinin bazı alt dalları arkeoloji hakkında insanların ne kadar yanlış bir algıya sahip olduklarını gösteriyor:
sualtı arkeolojisi
osmanlı arkeolojisi
fabrika arkeolojisi/sanayi arkeolojisi
neden özellikle bu üçünü örnek verdiğimi açıklayayım.
sualtı arkeolojisini insanların '' arkeoloji toprak altında kalan kültürleri inceler'' yanılgısı için seçtim.
osmanlı arkeolojisini, insanlardaki arkeolojinin çok eski kültürlerle ilgili olduğu yanılgısı için seçtim.
sanayi arkeolojisini ise bu bilimin alanının ne kadar geniş olduğunu anlatabilmek için seçtim.

hakkında birçok yanılgının olmasını geçtim önemi de yeterince idrak edilemiyor. kaçak kazılar, altın bulurum umuduyla talan edilen arkeolojik alanlar yetmezmiş gibi bilinçsiz arkeologların da verdiği zararlar çoktur.

höyük mü yoksa tümülüs mü olduğu tam anlaşılamayan bir alanda yanlış yöntemle kazı yapıldığı için tahrip edilen hem höyükler hem de tümülüsler var. onu da geçtim kazı boyunca yanlış muhafaza edildiği için tahrip olan eserler var.

bu coğrafya tam bir arkeoloji cennetiyken bu kadar yanlışın yapılması elbette sindirilmesi zor gerçekten. gerçi padişah tahtını evine götüren müze müdürleri varken biz kime neyi anlatıyoruz.

insanlığın geçmişini somut kaynaklardan inceleyen tarihsel bir disiplin.

arkeoloji hem bir sosyal bilim hem de insanî bilimlerin bir dalıdır. aslında avrupa'da bağımsız bir disiplin alanı olarak görülürken, kuzey amerika'da arkeoloji, antropoloji'nin alanı olarak kabul edilir.

roma nekropolünde vizigot dönemine ait keşfedilen lahitburadan

google earth’ü kullanarak ‘jurassic pompeii’ adlı fosil hazinesini keşfettiler.buradan

yorkshire'daki arkeolojik kazı sırasında ortaya çıkarılan devasa roma taş oyma penisi..
raporlara göre, taştan oyulmuş fallus 28cm uzunluğunda ve bir boşalma çizgisi gibi etkileyici ayrıntıları var... roma imparatorluğunun britanya'yı işgalinin ilk yıllarına kadar uzandığına inanılıyor.buradan

(bkz: gerçek arkeoloji bu değil)