kaplumbağa terbiyecisi

osman hamdi bey’in en bilindik eseridir. kaplumbağalar değişen ve gelişen batı dünyasına karşın osmanlı’nın yavaşlığını temsil eder.

bi nefis terbiyecisi değildir...

arkeoloji mezunudur.

ateist kaplumbağa'nın önünde diz çöküp tövbe ister.

resmin 1906 ve 1907 yıllarına ait iki farklı versiyonu var. mekan, bursa’daki yeşil cami’nin ikinci katı, figür osman hamdi bey'in kendisidir.

- 1906 tarihli versiyonu önce iktisat bankası koleksiyonuna aitken, 2004’te açık artırmayla ( 3,5 milyon dolar) pera müzesi tarafından satın alınmıştır.

- 1907 tarihli versiyonu önce levanten bir aileye aitken londra’daki bir müzayede de erol simavi tarafından (100 bin dolar) satın alınmıştır. resim şu anda belma simavi koleksiyonundadır.

evimizin girişinde kocaman bir tablosu olan terbiyecidir.
babam kaç senedir bu adama "o benim dedem" deyip duruyor.
şahmeran ve kaplumbağa terbiyecisi aşkından vazgeçiremedik adamı..

bir yerli dizide jest olarak 1.7 milyon liraya satın alınarak sevgilisi kadına hediye edilen tablo.

osman hamdi bey'in bir dergide okuduğu makalede geçen koreli kaplumbağa terbiyecilerinden esinlenerek yaptığı düşünülen tablosu.
ayrıca yine, lale devrindeki sadabat eğlencelerinde de kablumbağaların sırtlarına mum dikerek serbest biçimde dolaştırıldıkları bilinmektedir.
kaplumbağa terbiye işi sabır ve emek istediği için, bir yönüyle nefsin terbiyisine de bağlanıyor.
kaplumbağa tebiyecisinin yüzünün dönük olduğu camın üstündeki alınlıkta yazan yazı da bir nevi bunu destekler nitelikte:
şifa’al-kulûp lika’al mahbub, “kalplerin şifası, sevgiliyle (hz. muhammed ile) buluşmaktır.”

çok pahalı tablo ve türk türk mona lisa'sı tabiri kullanılıyor. ressam osman hamdi bey'in eseri. kendisi padişah abdülaziz döneminde fransa'ya gitmiş. kendini geliştirmiş, fransızca'yı ilerletmiş, hukuk ve güzel sanat fakültelerinde eğitim görmüş. bu tablonun ilk zamanlar varlığından haberdar olunmamış. bir sanat eseri toplayıcısının yalısındaki koleksiyonları arasında bulunan bir eser. sonra yalı sahibi cezaevine düşünce bir gazeteci kendisiyle görüşüyor ve izin alarak yalısındaki tabloların fotoğrafını çekiyor 1960 yılında ve bu tablo da ilk o zaman ortaya çıkıyor. sahibi kanser hastalığı yüzünden zorunlu olarak cezaevinden tahliye ediliyor ve öldükten sonra da akrabaları mirasının üzerine konmaya çalışıyorlar. akrabalarının miras anlaşmazlığı uzadıkça bu tablolar, resim ve heykel müzesine bağışlanıyor. daha sonra bu tablo, işadamı erol simavi tarafından iktisat bankası koleksiyonu için satın alınıyor. 2004 yılında da bankaya tmsf el koyuyor ve banka devlete devrediliyor. devlet, daha sonra bu tabloları müzayedeye çıkarıyor ve aralarında kaplumbağa terbiyecisi tablosu da var. bu tablo o dönem 5 trilyon gibi muazzam bir fiyata suna ve inan kıraç vakfı pera müzesi tarafından satın alınıyor. bu tablo o kadar ünlü ve görselliği harika bir tablo ki yapbozları bile çıkarılmış. hatta bir iş adamının da sahip olduğu reprodüksiyon olanları, yani kıymet biçilecek şekilde kopya olan kaplumbağa terbiyecisi tabloları da mevcut. tabloda ressam osman hamdi bey kendisini çizmiş, mekan olarak bursa ulu camii içi yapılmış, kaplumbağalar ise ağır alsak ilerleyen devlet bürokrasisini tasvir ediyor . elinde sopa gibi görünen de ney çalgısı, sırtında duran kaplumbağa kabuğu da bir çalgı. yani burada ressam, artık terbiye etmeyi bırakmış, uğraşamamış ve kendi hallerine bırakmıştır, bu tabloda bir anlamda resim yoluyla hiciv var.

tasavvufi bir eser gibi gelen "ömrü sindire sindire, ıskalamadan , yavaş yavaş yaşamalı" gibi bir anlam çıkardığım eser. becerebilir miyim? hayır.