andrey tarkovski

tarihin en iyi yönetmenlerinden biri olan sovyet yönetmen.

tarkovsky'nin babası arseny tarkovsky tarafından yazılan güncel olaylara dair şiirler ile kompoze edilmiş kabaca bir otobiyografi olan " ayna " filmini tavsiye ederim.

çoluk çocuğun eleştirdiği aşırı sağlam bir yönetmendir. çok biliyorsanız siz yönetim olun o zaman atıp tutması kolay dimi. türk dizisi izlemekten kafayı yemiş bunlar.

bergman, haneke, kurosawa, chris marker ve tüm sinema tarihi adamı yere göğe sığdıramıyorken hala sümüğünü yemekte olan insanların sırf popülizme uymak için osuruktan laflar söylediği yönetmen. bi aralar kendimi kemirirdim sinirden, rahvanı koydum zamanla. ama hala sinirleniyorum. neyse.

günlüklerini okuyunca aşırı hırslı olduğu direkt anlaşılıyor. içindeki sadece bazı şeylere olan sevgi ve geri kalan her şeye olan nefreti ve umutsuzluğu çok daha aşikar hırsına nazaran. adamı salsalarmış kim bilir daha neler çıkarmış elinden.

"biri bir şeyden çok söz ediyorsa, onun yokluğundan muzdariptir.
bir insan paradan çok söz ediyorsa, demek ki parası yoktur.
şereften çok söz ediyorsa, demek ki,
şeref ile bir sorunu vardır."

dindar bir tanıdığımın, "filmleri islami değildir ama insanidir." diye övdüğü yönetmen.

hiçbir zaman, hiçbir tarafına hakim olma fırsatı yakalayamamış olsam da, kendisini, bunalmadan, ilgiyle ve anlayarak incelemeyi (zerkala haricinde) başaramasam da, şimdi öylesine, zorlama bir tavır ile, tarzını/oluşunu(belki de) , samuel beckett 'a benzetme cüretini gösterebildiğim sanatçı.

romantikler savaşçı değillerdir. mahvolmaları kendi kendilerine yarattıkları kuruntularının bir sonucudur...

hareketli görüntüler eşliğinde ki her bir sekansı eşsiz olan görüntüler, yapıtlarını okurlarla ve izleyicilerle buluşturan deha. türünün tek örneği, kısacık olan ömrünün büyük kısmında sinemaya çalışmış olan sanatçı. sinemacı, yönetmen, senarist demek, onu sadece sinema endüstrisinin dahlindeki titrlerle anmak tarkovsky'i aşağılamak olur. kendisi bir icracıdır. birçok edebi ve görsel-işitsel sanat türünde ayrı ayrı değerlendirilebilecek olan eserlerini sinema aracılığı ile sunmayı tercih etmiştir.

tarkovskiy, tarkovsky, tarkovskij isimleri ile kısaları, televizyon filmleri, sinema okulu projeleri ve belgeselleri dışında toplam yedi uzun metrajlı sinema filmi yönetmiştir. filmleri yayımlanma sırasına göre şu şekildedir;

ivan'ın çocukluğu* (1962)
andrei rublev* (1966)
solaris* (1972)
ayna (film)* (1975)
stalker (film) (1979)
nostalghia (1983)
kurban (film)* (1986)

tarkovsky 1986 yılının 28 aralık tarihinde henüz 54 yaşındayken akciğer kanseri'nden öldü. bu lenin ödülü sahibi dehayı ne zaman izlesem ve hatta düşünsem aklıma intihar etmek gelir... o kadar naif ama o kadar etkin şekilde anlam sorgular ki sanatında, basit ama net bir gidiş fikri her zamankinden başka görünür gözünüze. merak etmeyin muhtemelen hiçbir zaman intihar etmeyeceğim ama olur da bir gün bu eylemi gerçekleştirirsem buna andrei tarkovsky şahitlik edecek sadece bundan eminim.

20. yüzyılın en etkili sinema yönetmenlerinden biri. sovyet sinemasının en önemli temsilcilerinden biri olan tarkovski uzun metrajlı filmleri, deneysel yapısı ve yüksek sanatsal kalitesiyle tanınır. kendine özgü sinema dilini oluşturan tarkovski filmlerinde metafiziksel, felsefi ve psikolojik temaları ustalıkla işler.

tarkovski, filmlerinde izleyicinin düşünmesini ve sorgulamasını isteyen bir yönetmendi. çalışmaları, zaman ve anlam gibi evrensel konuları ele alırken, insanın doğası ve varoluşunun anlamı gibi derin psikolojik sorulara da odaklanır. filmleri, görsel zenginliği, sembolik anlatımı ve yavaş tempolu sahneleriyle öne çıkar. bu nedenle, tarkovski filmleri genellikle bir sinema deneyiminden daha ziyade bir sanat eseri olarak görülür.

andrey tarkovski'nin sineması aynı zamanda teknik açıdan da dikkat çekicidir. kameranın hareketleri, çekim açıları ve ışıklandırma teknikleri, filmlerinin atmosferini belirlerken, kurgu tekniği de anlatıyı şekillendirir. tarkovski, filmlerinde müzik kullanımına da özen gösterir. filmlerinde sıklıkla tercih ettiği müzik türü, ruhani bir etki yaratmak amacıyla geleneksel müzik türleridir.

tarkovski'nin filmleri sanatsal değeri kadar politik ve toplumsal açıdan da önemlidir. özellikle, sovyet döneminde ürettiği filmlerinde sıklıkla sansür ve baskıyla karşılaşmıştır. buna rağmen üretkenliğini kaybetmemiştir.

recep ivedik seven biri değilseniz filmlerini kesinlikle seveceksiniz.

kendinizi, kendinizle zaman geçirmeyi
yalnızlık sanmayacağınız şekilde yetiştirin sözünün sahibidir.

bir film: stalker (1978/79)

bir yönetmen: andrei tarkovsky

"o kimsenin gidip de dönmediği bilinmez dünya ürkütmese yüreğini..." (shakespeare)

arzudur insanı sürükleyen bilinmezliğin peşinden, bilmemektir doğuran birtakım şeyler, bilmemektir koca bir kaya ve onu tepeye çıkarma çabasına iten bizi; bir anlamı olmalı bu anlamsızlığın ve bize düşleyeni değerli kılmalı, eşikten çıkarmalı kafayı ve olanı ya da olmayanı görmeli her şey anlamını yitirmeden, kaldırmalı kafayı masanın altından ve görmeli yıldızların ihtişamını.

esasında film için söyleyeceğim şeyleri kelimelerin bana müsaade ettiği kadar söyledim, ama durağan bir film olduğunu da belirtmek istiyorum, keza herkesin hoşuna gitmeyebilir.

10 üzerinden 10 verebileceğim nadir filmlerden biri.