sanat

sanat ve estetik arasındaki farkı şu şekilde ele alabiliriz:
sanat: insanın meydana getirdiği eserleri ele alan, sanatın ne olduğunu sorgulayan, sanatçının etkinliğini izleyen felsefe dalıdır.
estetik: hem doğadaki hem de sanattaki güzeli sorgular. güzelliğe dayanan bir açıklamadır

sanat mı vardır yoksa sanatçı mı sorusunun sorulmasını gerektiren bir kavram.

her duyduğumda charles darwin'in "bilim ve sanat bir kuşun kanadı gibidir. bu iki kanadı kullanabilen toplumlar uçar ve özgür olurlar. uçamayanlar ise tavuk olur. 'tavuk toplum', önüne atılan bir avuç yemi gagalarken, arkadan yumurtalarının alındığının farkında bile olmaz." sözünü anımsadığım insanlığı bir adım daha ileriye taşıyan önemli bir gereksinimdir. sanatın hor görüldüğü toplumların içler acısı halini gördükçe darwin amcamın ruhuna mevlid okutma ihtiyacı duyuyorum.

insanların duygu ve düşüncelerini estetik olarak yansıtmasıdır.

sanat içindir

izleyicisinin anlamdırması üzerine kurulu bir anlayışın sonucudur. dolayısıyla esere verilen kollektif anlam, gösterişli bir kelebeğe olan hayranlığın tepkiselliğiyle karşılaştırılabilir.

sanat, ruhumuzun yansımasıdır...

sanat alıcısı kimse onun içindir.

kahvehanede okey dizerek olmayacağı kesin olan insan eylemidir.

"sanat bir obje değil, deneyimdir." josef albers

"doğa sahte renklerden nefret eder, sanatın sillesini yemedikçe kendisini çok daha mutlu sunar." desiderius erasmus

"sanat eseri, yaratışın taklididir, yaratılanın değil."

"sözü edilmeden var olan dünyaya gerçek dünya denir; çünkü bu dünyayı görmek için sözünü etmeye hiç gerek yoktur. öteki ise sanat dünyasıdır, bu dünyadan söz etmek gerekir; çünkü ancak sözü edildiğinde var olur."

dar kalıpları arasına sıkıştığımız görünen âlemi, tahammül edilebilir hâle getirme çabasıdır. bu ayrılık dünyasındaki gurbet yasımızı, teskin edebildiği ölçüde değerlidir.

kaynağında üretim tutkusunun yer aldığını düşündüğüm kavram. ama bahsettiğim üretim; yegâne olanı ortaya çıkarmak, bir başkasının hatta sanatçının kendisi de dahil kopyalamaya çalışsa bile elde edemeyeceği aslına ulaşmak.

neden sanatçı kendi eserini tekrar üretemez? çünkü o anı tekrar yaşayamaz. hayatının hiçbir döneminde o an hissettikleri ve düşündüklerinin frekansını bulamaz. daha ileride veya daha geride olmasının bir anlamı yok. önemli olan tek bir an ve o anın sanatıdır.

örneğin bir resmi yinelemek, ezberlenen bir cümlenin ağızdan ilk çıktığındaki doğallığını bir türlü yakalayamamasına eştir. çünkü o an kişi söylemek için değil zihnindekileri ifade edebilmek için söylemiştir ve tekrarı yok. ressam zihnini kağıda, tuvale, cama, taşa, mermere aktarmıştır ve tekrarı yok.

çeşitli dalları bulunan bir olgudur. bunda tahmini bir tarihselleme vardır.
1-resim-heykel,
2-müzik,
3-tiyatro,
4-dans,
5-edebiyat,
6-mimari binalar,
7-fotoğraf,
8-sinema (kimine göre diziler-videolar),
9-video oyunları,

7., 8. ve 9. dallar tartışmalıdır. kimine göre bunlar sanat değildir, kimine göre ise sanattır. hatta kimi son üçlüyü "dijital sanatlar" olarak sınıflandırmaktadır. öyle ya da böyle ilk 6'ı genel kabul görmüş, kendi akım ve iç/ana anlayışları olduğu iddia edilmiştir.

bir örnek: mesela fotoğraf sanatında dünyaca ünlü bir isim olan ara güler "makina aracılığıyla yapılan herhangi bir iş sanat değil, zanattır" der. ona göre fotoğraf, video gibi dallar aslında çekenin değil, kadraja girenin başarısıdır ve diğer ana sanatlar kadar emek gerektirmediğinden ya da emeğin kollektif görev dağılımıyla oluşmasından dolayı sanat olamamaktadır.

sözün özü iki insanı kıyaslarken özellikle tiyatrocu-oyuncu vb. kıyaslarda buna dikkat etmenizi rica edeceğim. oyuncu en basiti tekrar alabilirken diğeri canlı ve seyircilere karşı oynamakta, söz, müzik, mimik ve duruşlarını bu duruma uyarlaştırmak zorundadır. bu açıdanda tiyatro gerek zamansal gerekse de emeksel açıdan daha değerlidir.

bazı insanların ayrı yetenekleri vardır .
her yetenek farklıdır. kiminin müziği karşı, kiminin mimarlığa, kiminin ise yazmaya-çizilmeye karşı vb. yetenekleri vardır . bunların her biri birer sanattır. ortaya güzel bir uğraş koymak bana göre sanattır . sanatı bilmele karıştırmamak gereklidir . sanat daha çok göze, kulağa hitap eder. insana hoşnutluk ve sakinlik verir.

tüketilebilir. tüketilmektedir.

sanat acıdır ve acıtır.

insan eliyle yapılmış ve duygulara hitap eden eserlerin bütünü..

sanat doğası açısından muhalif bir zemindedir.sanat sanat içindir veya sanat toplum içindir tartışmaları bir yana sanat bir estetizm işidir.incelik ister ve özveri.

yaraticiligin, hayallerin, yeteneklerin hatta estetik algisinin disa vurumudur.
ruhu besleyen bir yani vardir. kendini ifade edebilmenin verdigi doyum hissinden gelir bu. ayrica uretmenin ve sinirlari asmanin verdigi hazzi da yogun sekilde tattirir...
sahiden bir ucu bucagi yoktur, bir kaliba sigdirilamaz/siniflandirilamaz. icerisinde insanin oldugu her olgunun icerisinde de mutlaka sanat vardir.
sanki her sey aslinda sanattir ve sanatta aslinda her seydir...