insanı suça iten toplum mudur kendisi midir sorunsalı

kendi de toplumun bir parçası değil midir?

toplum zemin hazırlar, tabancayı eline verir, tetiği çekip çekmemek senin elindedir. toplumun değil.

herkesin içinde suç işlemeye meyilli biri yatar elbet. bazı insanlar suçsuz toplum onu suça itmediği için. bazı insanlarsa suçsuz toplum onu suça itmesine rağmen. demem o ki toplum insanları suça meyil edebilir. fakat bunun kararını verecek olan yine kişinin kendisidir.

ikisinin de payı var.

toplum dediğimiz ancak içindeki potansiyeli ortaya çıkarma konusunda rol oynar, karanlık taraflar sonradan oluşmaz ya bununla doğarsınız yada bu olmadan doğarsınız ki tam bu noktada toplum o noktayı büyütür fakat olmayan bir karanlığı yaratamaz.

toplumun dayatmaları yüzünden kısaca "elalem ne der?" sorusu insanın yanlış kararlar alması ve bununla oluşan düşünce karmaşasında kaybolmasıyla yaptığı hatalar suça iter. tek bir tarafa suç atamayız.

suça itilmek değil de, suça çekilmek daha doğrusu suç çekimi diyebileceğimiz bir olay var bence. *
geçenlerde masumiyet filmi için yazılmış bir entryde, yazar arkadaşımız: "suça aşık bir adam, adama aşık bir kadın..." yazmıştı. o misal işte.

son olarak: "tek başına işlenen suç bir göktaşıdır. sırtında sadece sahibine yer vardır. ancak suç, var olan en güçlü tutkaldır. suçun işlenmesinde payı olanların her biri, birbirine yapışır. her ne kadar birbirlerinden kaçmaya çalışsalar da suç çekimi onların ayrılmasını engeller. sanıldığı gibi suçun işlendiği yere değil, birbirlerine dönerler. çünkü suç güvenli ve güvenilir değildir. güvensizlik, yirmi dört saatlik gözetimler gerektirir. suç ortakları birbirini gözetler."

azil - hakan günday

en azından büyük oranda toplum olarak cevaplandirilabilecek sorunsal.

şu an herhangi bir suç düşünün ve sebebinin köküne indiginizde illa ki toplumu veya toplumun aldığı kararları göreceksiniz. öfke, fakirlik, şehvet, özenti, hırs.. her şey. toplum illa ki suçludur denilemez. çok zaman değildir de hatta. yalnızca toplum olmasaydı suç da olmazdı diyorum.

kesin yerine büyük oranda deme sebebim ise bilim insanlarının istisnai de olsa bazı insanların genetik olarak suça yatkın olduğuna dair çalışmalar yapıyor olması.

insanın toplumu/ çevresel etkileri algılama kapasitesidir. hemen bir örnekle ilişkilendirelim:

-dolandırılarak ciddi zarara uğrayan kimi insanlar “ulan vay arkadaş memlekette dolandırıcılık yapmadan para kazanan kalmamış” diyerek kendisini suça da yönlendirebilir ya da “daha dikkatli olsam paramı kaptırmazdım” diyerek kendini daha ihtiyatlı davranmaya itebilir.

suç, ihtiyacın imkandan daha büyük olması sonucu oluşur. insanı suça iten imkansızlıktır.

imkansızlık değil, güce ulaşmak için illegal aksiyonların en hızlı yöntem olmasıdır. üstüne bir de cahillik eklenince ortaya suç çıkar.

adem elmayı yerken toplum mu vardı? ego insanı suça iter, toplum tuzu biberidir sadece. suçu topluma atarsak kötü insanları ''ya aslında iyi birisi ama çevresi kötü'' diyerek normalleştiririz. bu olmamalı.

"bu dünya böyledir işte, kimi adam öldürdüğü için katil diye anılır, kimi adı katile çıktı diye adam öldürür." diyor sabahattin ali katil osman hikayesinde. hayat bu, her ikisi de mümkün.
bir insan sadece orspçcğu olduğu için bir kadına tecavüz edebilir ama bir kadın sadece tecavüzcüsünden kurtulmak için adam öldürebilir. bazı şeylerin suç olup olmadığı tartışmasına götürür bizi bu konu bir de. elinde kılıçla gezen bir deli olup hiç tanımadığı insanları biçen bir manyak kendi kendini suça itmiştir. kendisini pazarlamaya çalışan kocasını öldüren çilem'i ise toplum. velhasıl net bir cevabı yok bu sorunun.
ayrıca hiç mi inci taneleri falan izlemiyosnz arkdşlar, araştırmanızı öneririm.....

bir davranışın ahlaki olup olmadığını muhatabı olduğu kitle belirler. suç şahsidir fakat suça itilen bireyi o hale getiren ailesi dahil olmak üzere yetiştiği toplumdur.

ne toplum nede insan. teknoloji sistemleri, basın yayın organları...
(teknoloji nedir?) "faşizmisin, basın yayın organlarını karalıyorsun." diyen olur. "insan nedir?" bilmek gerekiyor.

bir insanı şekillendiren çoğunlukla bulunduğu çevresidir. bu da aileden başlar.

neyin suç neyin olmadığı yetiştiği toplumda ve bulunduğu ülkenin yasalarında mevcuttur.

suça verilen ceza caydırıcı ve adil değilse veya halk nezdinde karşılığı yoksa buda suça iten diğer sebeptir. ''cezasız kaldı ben cezasını vereceğim '' demektir. buda halkın sahipsizligi ve güvenlik sorunudur.

suçtan edindiği ''kazanç, haz vb.'' aldığı cezadan fazla ise halk nezdinde yeterli gözükmez buda bir nevi suça teşvik gibidir.

bir adamın eşini öldürmesi ile bir kadının eşini öldürmesi aynı cezayı almalıdır. burada kravat veya uygun duruş cezada indirim getirmemelidir. devlet zayıfın ve hakkın yanında olmalı suça sebebiyet vermeden öncen gerekli güvenlik ve adli önlemi almalıdır.

masumiyet karinesi mutlaka ama mutlaka uygulanmalıdır.

bir toplumda gerekli adalet ve ahlak yok ise o toplum yok olmaya mahkumdur.

insanın suça yönelmesine etki eden birçok faktör vardır. toplumun sosyal yapısı, ekonomik koşullar, eğitim seviyesi, aile içi ilişkiler gibi ama bu demek değil ki iradesi yok.
kendi içsel değerleri, kararları ve kişisel sorumlulukları da suça yönelmesinde belirleyicidir.
kötü toplumun doğurduğu kötünün kötülük etmesini normal karşılayamayız. yaptığımız eylemlerden bilinçli bir varlık olarak biz sorumluyuz.
zaten toplumun bozulması suç oranını artırır, suçun artması da toplumun bozulmasını. aralarında bağ vardır.
ama şöyle sevimsiz bir şeyde var ,bazı suçların örgütleri vardır. algı,manipülasyon ve nefretten beslenen bir bağ kurarlar. önderleri, kendini kahraman gören insanların sırtını sıvazlayıp kutsal görevleri için tüm sorumluluğun kendinde olduğunu fısıldar. bu kişinin yapacağı tüm eylemlerin üstündeki mesuliyetinin kalkmasına sebep olur, sorumluluk hissetmeyen insan tehlikelidir.
velhasıl kelam insan her zaman az buçuk suçludur. iğneyi kendine çuvaldızı...

içinde yaşadığımız toplum kanser mikrobu, kişide de arıza varsa ....................................

toplum kuralları, içinde suça eğilim barındıran kişileri caydıramıyorsa, eşitlikçi ve insanca yaşam standartlarını sağlayamıyorsa, insanı suça iten toplumdur.
tüm caydırıcılığı, eşitlikçi ve keskin adaleti ile toplum kuralları uygulanıyor ancak kişi tüm bunlara rağmen suç işliyorsa, o zaman insanı suça iten ya mental problemleri ya da sadece bencil olması nedeniyle insanın ta kendisidir.

suç dediğiniz şeyi yapma iradesi insanın içinde olacak arkadaşlar. yoksa eline yüzüne bulaştırır. bazı insanlarda kötülük durmuyor hiç, olmuyor yani.
bu arada suçun tanımı da iyi yapılmalı. bazı suçlar imsanlık adına yapılabilir.
(bkz: v for vendetta)

genellemeci bir sorunsal. spesifikleşebilir cevaplar. hangi insanı suça ne iter bilemem ama insanı suça farkındalık çeker diyebilirim.