weakly interacting massive particles kelimelerinin baş harfinden oluşan, zayıf etkileşimli büyük kütleli parçacık anlamına gelen kısaltma.

standart modelden bildiğimiz parçacıkları ve bunların birbirleriyle olan etkileşimlerini bir şekilde gözlemleyip ölçebiliyoruz ama iş karanlık maddeye geldiğinde durum bu kadar kolay olmuyor. bu maddeyi doğrudan ölçme şansımız -en azından şimdilik- yok. bu nedenle dolaylı birtakım bilgi, modelleme ve gözlemlerle bu maddeyi anlamaya çalışıyoruz. wimp de işte bu aşamada ortaya çıkan, gözlemlere ve doğrudan tespit edilmeye müsait olduğu teorik olarak ortaya atılan en güçlü karanlık madde parçacık adayıydı.

peki ama böyle bir fikrin bilimsel dayanağı nedir?

evren ilk oluştuğunda oldukça sıcak ve yoğun olmalıydı. şu anda var olması muhtemel tüm parçacıklar, o dönemde ortaya çıkmış ve evrenin sıcaklığı düştükçe, bu parçacıkların büyük kütleli ve kararsız olanları, daha hafif ve kararlı olanlara bozunmuş olmalı. bu durumda en son aşamada ortaya çıkan bu kararlı parçacıklar, eğer elektriksel bakımdan da nötr ise bir şekilde günümüze dek gelebilmiş olmalı. sahip olduğumuz bazı bilgileri, örneğin parçacık kütleleri ve kesitleri gibi özellikleri bir araya getirip, günümüzde evrende bulunması gerektiğini tahmin ettiğimiz parçacık yoğunluğuna dair bir veri elde edebiliyoruz. wimp'lerin ortaya çıkış noktası işte burası.

eğer evrenin oluştuğu anda ortaya çıkan ve aradığımız parçacıklar wimp'ler ise isimlerinde bulunan "zayıf etkileşimli" olma durumu nedeniyle elektrozayıf kuvvet aracılığıyla az da olsa etkileşime girebiliyor olmaları gerekir. bu durumda standart modelden bildiğimiz parçacıklarla da etkileşime -nadiren de olsa- girebilmeleri gerekir. işte bu da wimp'lerin varlığını deneysel olarak ispatlayabileceğimiz anlamına geliyor.

fakat... 2019 yılında elde edilen birtakım deney sonuçları bu olasılığı 0'a indirdi. bunun anlamı, en azından yukarıda bahsettiğimiz türden bir parçacığın var olmadığı ve bunu doğrudan gözlemler yoluyla elde edemeyeceğimiz ama yine de tahminlerimizden çok ama çok daha zayıf etkileşimli parçacıklar var olabilir ve bunları doğrudan gözleyemeyebiliriz. zaten karanlık maddenin tespitine ilişkin çalışmaların tek hedefi wimp'leri içermiyor. olasılıklardan sadece 1 tanesini elemiş olduk, o kadar.

sabah serinliği eşliğinde terbiyeli ve bol limonlu mercimek çorbasını beyaz ekmek eşliğinde götürüyorsa ağzının tadını bilen insandır.

(bkz: mahkeme duvarı suratlı karı)

"ne eksikse sen tamamla,
son derece yorgunum.
çok uykum var, öp beni,
öpersen ne güzel uyurum."
-ali lidar

bugün benim için koşturmacalı bir gündü. çok yoruldum gerçekten ve bu dizelerde de dediği gibi çok uykum var ve öpülseydim ne güzel uyurdum şimdi. bazen tabii olmuyor bu ve fark ettim ki yorgunluk sevdiğinizle konuşunca da geçiyor onun sesini duymak da yorgunluğunuzu geçiriyor ama işte ah... bir öpseydi beni şimdi, ne güzel uyurdum.

akıllı adam.



(bkz: g.o.r.a (film))

çocukluktan itibaren baba ile yaşanan sorunlar. iki taraf da ölene dek durmadan yıpratmaya devam eder.

ölümden de sevdiklerimi ona kaybetmekten korksam da hayatı daha değerli kıldığına inandığım durum.

pasifik okyanusu

moderatör olmasına çok sevindiğim kişidir.
kendisinin de söylediği gibi beğenilerle anlaşıyorduk*.
hem tebrik ediyor hem de devamını diliyorum.
kaliteli yazar görüp kaçırmayan sözlüğü de alkışlıyorum....

(bkz: ne salak salak başlıklar bunlar ya)

ailen ailen. gerisi hiçbir şey. aileni ne kadar çok sevdiğini anlamak için bazen sarı çizgiyi geçmen gerekebilir. o zaman işte yok sevgiliymiş yok şuymuş buymuş bunların hikaye olduğunu anlarsın.

en güzel maske gülümsemektir ve insanlar bu maskeyi kullanmayı çok sever. ınstagram üzerinden kendine hayat beğenenler de böyle insanlara özenir işte.

bir şey okurken anlamayıp, tekrar tekrar okumak durumunda kalmak.
birisi bir şey anlatırken, olaya adapte olamamak.
unutkanlık.
çabuk sinirlenmek.
sürekli uyku hali.

türk eğitim sistemi, fransa'nın 19. yy başında kurduğu modeli temel alır. modeldeki öğrenme esası ezberdir. öğrenci çeşitli bilgilerle "doldurulması" gereken boş bir çuval olarak görülür. bir sürü abuk subuk bilgi -mesela solucanın sindirim sistemi gibi- öğrenciye ezberletilir. daha sonra ezberletilen bu bilgiler sınavlarla ölçülür.

modern eğitim yaklaşımı ise öğrenciyi bilgilerle "doldurmak" değil, öğrenmeyi öğretmektir. temel öğretme metodu da ezber değil tecrübedir. aslında insan dahil bütün canlılar tecrübe ile öğrenir. küçükken edindiğimiz tecrübelere kısaca oyun diyoruz.

21. yüzyılda artık fransa'nın bile terkettiği bu köhnemiş sistemi devam ettiriyor olmamız akıl alır gibi değil.

"ne ayak oldugunu" anlamlandiramadigim ender insanlardandir elon musk. dovuyor mu seviyor mu, dunyayi mi kurtarmak istiyor yoksa daha da mi batirmak istiyor cozemedim henuz. kureselci kesime karsi da tavirli. bill gates'le de arasi limoni, karakter olarak biraz trump'a da benzemekte. bir cins yani. an itibariyle de dunyanin en zengin is adami unvanini jeff bezos'tan almis bulunmakta. zamanla gorecegiz neci oldugunu...

az önce online yazarlar listesine bakarken nickinin dikkatimi çekmesi üzerine profiline girdiğim yazar. şu an kendimi hazine bulmuş gibi hissediyorum çünkü tanımları oldukça dikkat çekici.* kendisini takip etmeye başladım, nickaltını da açmış bulunuyorum. sözlük kariyerinde başarılar diliyorum. kısa süre içerisinde yükseleceğine mahlasım gibi eminim.* keyifli sözlükler diliyorum sevgili yazar.

havalı olduğu sanılan ama gayet normal bi olay..

(bkz: yaratılanı severim yaratandan ötürü)